Ravijnjaar
Samen sterk vooruit staat voor ons centraal. Met deze kadernota leggen we daar de basis voor. De richtinggevende keuzes die we hier maken werken we uit in de begroting voor 2026. We geven inzicht in onze huidige financiële situatie en de risico’s en onzekerheden die we in aanloop naar de begroting nog tegen kunnen komen. Op basis hiervan geven we richting mee voor toekomstige uitgaven en investeringen. Met uiteraard een structureel sluitende begroting. We nemen verantwoordelijkheid voor onze stad en inwoners, waar het Rijk die niet altijd pakt. Doordat het Rijk taken aan ons heeft overgedragen en opgelegd zonder daarvoor structureel voldoende middelen beschikbaar te stellen en ons op onderdelen ook weinig tot geen sturingsmogelijkheden geeft. Volgens de Benchmark Nederlandse Gemeenten krijgt driekwart van de gemeenten hierdoor hun begroting de komende jaren niet rond. Dit probleem wordt steeds urgenter, zoals ook benadrukt door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het G40-stedennetwerk. Ook zij maken zich grote zorgen over het ‘ravijnjaar’ 2026. Een ravijnjaar waarvoor het Rijk tot op heden nog met weinig oplossingen is gekomen. Ja, in de voorjaarsnota van het kabinet is € 400 miljoen ‘extra’ beschikbaar gesteld voor gemeenten, maar dat is een druppel op de gloeiende plaat. Er resteert nog steeds een ‘ravijn’ van € 2 miljard. Kortom, gemeenten krijgen vanaf 2026 aanzienlijk minder geld van het Rijk. Dit leidt tot financiële tekorten en ingewikkelde keuzes.
Jeugdzorg
Het rapport van de commissie Van Ark wordt gedeeltelijk gevolgd door het Rijk: gemeenten krijgen structureel € 414 miljoen en incidenteel € 945 miljoen voor 2026 en 2027 voor jeugdzorg. Vanaf 2028 komt er een nieuw ‘financieel arrangement’ voor jeugdzorg om de jeugdmiddelen opnieuw over gemeenten te verdelen. Om hier niet op vooruit te lopen, heeft het kabinet geen extra middelen toegevoegd vanaf 2028 en is er dus nog geen structurele oplossing. Ook heeft het Rijk de Hervormingsagenda Jeugd vanaf 2028 geïndexeerd, dit wil zeggen dat de hervormingsmaatregelen € 507 miljoen meer moeten opbrengen dan eerder was afgesproken. Inhoudelijke ontwikkelingen op het terrein van jeugd beschrijven we in programma 2, Vitaal en Sociaal.
Huishoudboekje op orde
In Breda hebben we vorig jaar al een groot aantal keuzes gemaakt om ons huishoudboekje voor 2026 op orde te brengen en hebben we voor een bedrag van ruim € 20 miljoen aan ombuigingen neergezet. Dit waren geen makkelijke keuzes, tegelijkertijd waren ze noodzakelijk. We hebben moeilijke beslissingen genomen op het juiste moment. Daardoor staan we er nu veel beter voor. Ook dit jaar nemen we weer een aantal aanvullende maatregelen en stellen prioriteiten. Maar die zijn in omvang veel minder ingrijpend omdat wij vorig jaar al stevige keuzes hebben gemaakt.
Er blijven altijd risico’s en onzekerheden die we nog lastig financieel op waarde kunnen schatten en die mogelijk bij de begroting nog om aanvullende keuzes vragen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan prijs-/tariefstijgingen. We kennen de voorjaarsnota van het Rijk en wachten de meicirculaire af. Daarnaast zijn de onderhandelingen voor de cao’s Gemeenten en Aan de Slag afgerond, maar de exacte uitwerking wordt pas definitief na ledenraadpleging bij alle gemeenten. Beide verwerken we bij de begroting 2026.
Meerjarenperspectief
Onze financiële positie is daarmee op dit moment als volgt:
| Bedragen x € 1 miljoen | ||||
|---|---|---|---|---|
| 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | |
| Stand na decembercirculaire 2024 | 1,34 | -0,01 | 2,00 | 2,00 |
| Autonome ontwikkelingen | 0,25 | 0,38 | -0,06 | 2,69 |
| Ambities bestuursakkoord | ||||
| Parkeerinkomsten | -0,60 | -0,60 | -0,60 | -0,60 |
| Stad in een Park | -0,15 | -0,13 | -0,10 | -0,08 |
| Ulvenhoutse verenigingsloods ** | - | - | - | - |
| Reëel begroten | ||||
| Beschermd wonen | 1,00 | 1,00 | 1,00 | 1,00 |
| Calamiteiten (incl. drugsdumingen) | -0,30 | -0,30 | -0,30 | -0,30 |
| Co-financiering VHF | -0,50 | - | - | - |
| Crowd maatregelen grote evenementen | -0,40 | -0,40 | -0,40 | -0,40 |
| Eikenprocessierups bestrijding | 0,12 | 0,19 | 0,19 | 0,19 |
| Gemeenschappelijke regelingen | 0,62 | 0,47 | 0,36 | -0,03 |
| Laadpalen | -0,25 | -0,25 | -0,25 | -0,25 |
| Leges ligplaatsen | -0,09 | -0,09 | -0,09 | -0,09 |
| Maatschappelijke opvang | -0,50 | -0,50 | -0,25 | -0,25 |
| Organisatie | -1,02 | -1,01 | -0,99 | -0,94 |
| Overige | ||||
| Organisatie | -0,12 | -0,12 | -0,12 | -0,12 |
| Versterken Europese samenwerking SRBT | -0,10 | -0,10 | -0,10 | -0,10 |
| Update meerjarenperspectief | -0,70 | -1,46 | 0,29 | 2,73 |
| * De Meicirculaire van het Rijk is hierin nog niet verwerkt. | ||||
| ** De Ulvenhoutse verenigingsloods van € 1,08 wordt verwerkt in jaarschijf 2025. | ||||