Hervorming jeugdzorg
Net als alle andere gemeenten werken we samen met onze regiogemeenten aan de Hervormingsagenda Jeugd. Niet alleen om de jeugdhulp te verbeteren, maar ook om het financiële stelsel gezond te maken. De onafhankelijke adviescommissie-Van Ark concludeert dat het Rijk hiervoor onvoldoende middelen aan de gemeenten geeft. De commissie adviseert om de besparingen voorlopig terug te draaien en gemeenten voldoende geld te geven om de jeugdzorgtaken gewoon uit te kunnen voeren. Het Rijk heeft in de voorjaarsnota structureel € 414 miljoen en incidenteel € 945 miljoen voor de jaren 2026 en 2027 beschikbaar gesteld voor jeugdhulp. Dit is echter onvoldoende voor de lange termijn. Vanaf 2028 komt er een nieuw ‘financieel arrangement’ voor jeugdzorg, waarbij de middelen opnieuw over de gemeenten verdeeld worden. Tot die tijd zijn er geen extra middelen toegevoegd vanaf 2028, wat betekent dat er nog geen permanente oplossing is gevonden. Daarnaast heeft de overheid de Hervormingsagenda Jeugd vanaf 2028 geïndexeerd, wat inhoudt dat de hervormingsmaatregelen meer opbrengsten moeten genereren dan oorspronkelijk afgesproken.
We willen dat specialistische jeugdhulp beschikbaar blijft voor jongeren die deze hulp het hardst nodig hebben. We streven ernaar lichtere vormen van ondersteuning en de eigen kracht van gezinnen sterker te benutten. Hiervoor hebben we de Verordening Jeugdhulp 2025 opgesteld, waarmee we meer sturen op doelmatigheid, minder trajecten stapelen, meer gebruikmaken van netwerken en hulp inzetten waarvan de werking is aangetoond (evidence based). Ook bakenen we hiermee duidelijker af welke hulp onder jeugdhulp valt, waardoor we onze middelen efficiënter kunnen inzetten. We stemmen de toegang tot jeugdhulp beter af op de specifieke situaties van gezinnen. Daarnaast normaliseren we bepaalde hobbels die bij het leven horen, zoals bijvoorbeeld dyslexie. Met het aanscherpen van de toegang tot ondersteuning zorgen we voor een nauwkeurigere beoordeling van aanvragen. Op deze manier bereiken we een meer doelmatige en beheersbare jeugdhulp.
Om de kosten beter te beheersen en de toegang van hulp te kunnen blijven garanderen gaan we vanaf 2027 werken met een nieuwe inkoopstrategie in de regio. Daarbij richten we ons op een meer integrale aanpak, betere samenwerking tussen de verschillende domeinen en een efficiënter en effectiever zorgaanbod. Ook bouwen we de komende jaren het Stevig Lokaal Team (SLT) uit van 1 naar 4, met als doel om per 1 januari 2027 compleet over te zijn naar SLT’s in Breda. Een SLT bestaat uit professionals die zich richten op vroege signalering van problemen bij jongeren, het voorkomen van problemen en het bieden van laagdrempelige hulp. We zijn in 2025 met het eerste SLT gestart in Breda Noordwest. In de rest van Breda gaan we de komende jaren dit voorbeeld volgen. Tot slot zijn we in de regio stap voor stap op weg naar een Gemeenschappelijke Regeling (GR) waarmee we onze samenwerking versterken. We werken naar een mogelijke invoering van deze GR per 1 januari 2027 of 2028.
Wmo: efficiënt, doelmatig en wederkerig
Net als onze jeugdhulp moeten ook onze Wmo-voorzieningen betaalbaar en beheersbaar blijven. Daarom hebben we een toekomstbestendig beleidskader Wmo gemaakt met als één van de uitgangspunten dat inwoners meer verantwoordelijkheid voor zichzelf en elkaar moeten nemen. Daarnaast zetten we ondersteuning efficiënt en doelmatig in. We richten ons meer op kortdurende en activerende ondersteuning, beperken langdurige hulp, en doen een groter beroep op wederkerigheid. Inwoners werken mee aan hun ondersteuningstraject en dragen waar mogelijk bij aan de Bredase samenleving. We gaan ook anders sturen: we stellen het strategisch partnerschap centraal en verminderen stap voor stap het aantal aanbieders. Hierdoor kunnen we de ondersteuning zo effectief mogelijk organiseren. We leggen nadrukkelijk de verbinding met de ontwikkeling van de SLT’s in het jeugddomein. Ook zijn we kritisch op de noodzaak van maatwerkvoorzieningen en houden controle over de toegang tot maatschappelijke ondersteuning. Kortom, we kiezen voor een koerswijziging: minder nadruk op individuele voorzieningen, meer nadruk op collectieve kracht, strategische samenwerking en zelfredzaamheid. Daarnaast intensiveren we onze regionale aanpak gericht op het verminderen van dak- en thuisloosheid. Ook implementeren we de aanpak om veiligheid in gezinnen vanuit één centraal meldpunt aan te pakken en bouwen we aan een centraal interventieteam.
Sneller aan het werk
Bij het overgrote deel van inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen, zien we dat als gevolg van leeftijd, gezondheid, taalbarrières en sociaal economische omstandigheden de afstand tot de arbeidsmarkt toeneemt. Deze groep vindt steeds lastiger betaald werk. Daarnaast biedt Breda plaats aan meer statushouders, die in eerste instantie een bijstandsuitkering ontvangen. Werkgevers ervaren de taalachterstand als een groot struikelblok. Ook zijn startkwalificaties lager dan vorige jaren. We hebben oog voor deze ontwikkelingen en gaan onze aanpak hierop aanpassen. Voor statushouders gaan we bijvoorbeeld werken met duale trajecten van inburgering én begeleiding richting werk/participatie. Dit doen we om deze nieuwe Bredanaars zo snel mogelijk maatschappelijk, en waar mogelijk ook financieel, zelfredzaam te maken. Eerder volgde participatie pas na het inburgeringstraject, nu pakken we dit tegelijk op.
Voor het deel van de groeiende groep waarvoor een volledig dienstverband nog niet haalbaar is gaan we meer inzetten op deeltijdwerk. Mensen stromen hierdoor niet altijd de uitkering uit, maar kunnen deels wel in hun eigen levensonderhoud voorzien. Daarnaast willen we de uitstroom van mensen met een arbeidsbeperking verhogen door vaker loonkostensubsidie in te zetten. We gaan werkgevers hierbij meer ondersteunen en de mogelijkheden van SROI (social return on investment) beter benutten. Daarnaast kijken we ook naar de mogelijkheden binnen onze eigen gemeentelijke organisatie.
Minder schulden en armoede
We hebben een nieuwe aanpak om schulden en armoede te verminderen. Hierbij zetten we in op preventie, het doorbreken van de cirkel van armoede, en het vergroten van het bereik van hulp. We willen het stigma rondom armoede en schulden verminderen. Daarom moedigen we inwoners aan om open te praten over geldzorgen, voeren we publiekscampagnes en wordt de Bredapas beschikbaar voor alle Bredanaars. Tegelijkertijd streven we naar meer maatwerk en blijven we ons inzetten voor de groeiende groep werkenden die moeite heeft om rond te komen.
Organisatie sociaal domein
De vraag naar ondersteuning neemt de komende jaren toe, terwijl het aanbod, de beschikbaarheid van personeel en onze financiële middelen niet meegroeien. Daarnaast is het sociaal domein binnen de gemeentelijke organisatie versnipperd georganiseerd. Dit vraagt om een visie waarin we richting geven hoe we de gezamenlijke opgaven in dit domein slimmer en effectiever kunnen organiseren.
Aan de slag met gelijke kansen
Voor een vitaal en sociaal Breda gaan we verder met het uitvoeren van onze recente visies over gezondheid, onderwijs, en diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie. Met onze gezondheidsvisie maken we ons hard voor gelijke kansen in een stad waar iedereen zich gezond en gelukkig voelt. Samen met inwoners en onze partners hebben we de drie belangrijkste thema’s bepaald: voedsel(omgeving), beweging en ontspanning. Daarnaast blijven we ons samen met het onderwijs de komende jaren sterk inzetten op het realiseren van gelijke kansen, toekomstvaardig en praktijkgericht opleiden, en burgerschap. We willen dat alle kinderen de mogelijkheid hebben hun dromen na te jagen en het best passende onderwijs te volgen. Ook bouwen we samen met onze inwoners en partners in de stad aan een inclusieve toekomst. We pakken discriminatie actief aan, bevorderen gelijke kansen, creëren ontmoetingsplekken en versterken sociale netwerken, nemen fysieke, sociale en digitale drempels weg en geven als gemeentelijke organisatie het goede voorbeeld.
Verbeter Breda
De ambities van Verbeter Breda om kansengelijkheid te vergroten hebben we steeds meer in onze beleidsplannen geïntegreerd. Centraal hierbij staan de drie bouwstenen (kunnen worden wie je wilt zijn, goed wonen in een fijne buurt en leefbaar inkomen) waar we samen met partners aan werken. We richten ons op het versterken van de sociale cohesie en het verbeteren van de leefbaarheid in de wijken door integrale wijkplannen te ontwikkelen in samenwerking met bewoners en partners. Dit omvat duurzame oplossingen voor wonen, veiligheid en voorzieningen, evenals het creëren van ontmoetingsplekken en het bevorderen van gemeenschapsvorming. Ook verbeteren we de leefomgeving door verloedering tegen te gaan en de openbare ruimte aantrekkelijker en veiliger te maken. Op het gebied van onderwijs en jeugd breiden we de voor- en vroegschoolse educatie en het programma ‘Ontdek je Talent’ samen met onze partners verder uit, zodat kinderen en jongeren zich optimaal kunnen ontwikkelen. We zorgen voor een aantrekkelijk aanbod van activiteiten die bijdragen aan talentontwikkeling en burgerschapsvaardigheden. Daarnaast is veiligheid in de wijken van groot belang. We grijpen in als nodig en voeren preventieve activiteiten uit om te voorkomen dat jongeren op het criminele pad belanden.