Paragraaf Lokale heffingen

In deze paragraaf geven we een toelichting op de heffingen en tarieven voor 2024. Daarbij gaan we in op:

• de algemene ontwikkelingen
• ons beleid rondom lokale heffingen
• de begrote inkomsten per heffing
• de ontwikkeling van de gemeentelijke woonlasten
• de mate waarin de tarieven kostendekkend zijn
• de mogelijkheden voor kwijtschelding

De Omgevingswet treedt op 1 januari 2024 in werking. In deze paragraaf zijn we uitgegaan van de nieuwe Legesverordening 2024, waarin de activiteiten staan die met de leges verrekend mogen worden. De legesopbrengst schatten we lager in, omdat activiteiten vanuit de Omgevingswet nu niet meer verrekend mogen worden. Er zijn nog veel onzekerheden, bijvoorbeeld of bouwvergunningen ingediend worden onder de huidige legesverordening en wetgeving. Daarom hebben we ervoor gekozen om de legesopbrengst voorlopig op hetzelfde niveau te houden en die in het eerste halfjaar van 2024 te evalueren en waar nodig aan te passen bij de bestuursrapportage.

In 2014 is de geldigheidsduur van reisdocumenten voor volwassenen verlengd van 5 naar 10 jaar. Dat betekende voor de jaren 2019 tot en met 2023 een dip in het aantal aanvragen voor een reisdocument. Vanaf 2024 zien we juist een piek, die duurt tot 2029. Dit betekent een stijging van de leges van € 2,5 miljoen, waarvan de gemeentelijke leges € 1,4 miljoen bedragen. 

De markten zijn verzelfstandigd, waardoor er geen sprake meer is van kosten en opbrengsten. Dit onderdeel is daarom uit deze paragraaf gehaald.

In het Bestuursakkoord hebben we afspraken gemaakt over de lokale heffingen:

• De lastendruk blijft de komende jaren voorspelbaar.
• De onroerendezaakbelasting (OZB) voor niet-woningen en woningen blijft gelijk.
• De toeristenbelasting stijgt.
• De afvalstoffenheffing is 100% kostendekkend en wordt jaarlijks geïndexeerd met 2%. Om tot en met 2027 kostendekkend te blijven, is voor 2024 de afvalstoffenheffing eenmalig extra verhoogd met 5%.
• De rioolheffing werd eenmalig met 17,5% verlaagd in 2023 en wordt nu jaarlijks geïndexeerd met 2%. Bij de doorrekening houden we rekening met maatregelen voor klimaatadaptatie binnen het rioleringsprogramma en met een heffing die volledig kostendekkend is.

Voor de overige lokale heffingen gaan we uit van een indexering van 2,9%. Die geldt overigens niet voor de reclamebelasting ondernemersfondsen en de Bedrijfsinvesteringszone (BIZ). Het tarief voor de naheffingsaanslagen voor parkeren is in 2024 niet geïndexeerd. Hiervoor maken we jaarlijks een aparte berekening, die gerelateerd is aan de kosten.

De Omgevingswet 2024
Onderstaand overzicht geeft een totaalbeeld van de activiteiten, ingedeeld volgens de Omgevingswet, met daarbij het verwachte aantal vergunningaanvragen en de bijhorende opbrengst.

Bedragen x € 1
Hoofdstuk	Artikel	Omschrijving	Aanvragen	Leges per vergunning	Legesopbrengst
par 2.02 Voorfase	2.4	Omgevingsoverleg (basis)	550	160	88.000
Totaal par 2.02 Voorfase			550	160	88.000
par 2.03 Bouwactiviteiten	2.5	Activiteit bouwen < € 25.000	47	160	7.520
		Activiteit bouwen € 25.000 < € 50.000	38	160	6.080
		Activiteit bouwen € 50.000 < € 200.000	45	1.285	57.825
		Activiteit bouwen € 200.000 < € 2.500.000	55	15.710	864.050
		Activiteit bouwen > € 2.500.000	12	80.110	961.320
	2.6.a	Binnenplanse omgevingsplanactiviteit	75	5.000	375.000
	2.6.a.1	Beoordeling uiterlijk (zonder commissie)	1	75	75
	2.6.c	Buitenplanse omgevingsplanactiviteit	35	10.000	350.000
	2.6.c.2	Vergroten of veranderen van een woning, oprichten bijbehorend bouwwerk bij woning (max 150m2 en 5 meter hoog), wijziging gebruik opstallen tot 50 m2	110	380	41.800
	2.6.c.3	Vergroten of veranderen van een gebouw niet zijnde woning tot max 250 m2 bvo	80	1.000	80.000
	2.6.c.4	Vergroten of veranderen van een gebouw niet zijde woning tot max 750 m2 bvo	30	3.000	90.000
	2.7	Wijziging gebruik opstallen van 500 m² tot 1500 m²	1	580	580
	a.1	Kleine bouwwerken woning sneltoets	100	160	16.000
	a.2	Vergroten of veranderen van een woning, oprichten bijbehorend bouwwerk bij woning (max 150m2 en 5 meter hoog), wijziging gebruik opstallen tot 50 m2	85	275	23.375
	a.3	Vergroten of veranderen van een gebouw niet zijnde woning tot max 250 m2 bvo	150	550	82.500
	a.4	Vergroten of veranderen van een gebouw niet zijde woning tot max 750 m2 bvo	100	1.500	150.000
	a.5	Oprichten van gebouw(en) niet zijnde woningen van 1500 m² bvo tot en met 10000 m² bvo	15	10.000	150.000
	a.6	Oprichten gebouw(en) niet zijnde woningen van meer 10.000 m² bvo	20	20.000	400.000
Totaal par 2.03 Bouwactiviteiten			999	149.945	3.656.125
par 2.04 Activiteiten met betrekking tot cultureel erfgoed en werelderfgoed	1.8.1.b/2	Herstellen of gebruiken van een monument of voorbeschermd monument op een wijze waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht	23	1.350	31.050
	1.8.2	Archeologie	2	350	700
	1e/2e	Slopen, verstoren, verplaatsen of wijzigen van een monument of voorbeschermd monument	49	1.250	61.250
	2.10	Omgevingsplanactiviteit: sloopactiviteit in beschermd stads- of dorpsgezicht	25	350	8.750
	2.11	Omgevingsplanactiviteit: overig cultureel erfgoed of werelderfgoed	154	350	53.900
	2.9	Rijksmonumentenactiviteit	25	1.600	40.000
Totaal par 2.04 Activiteiten met betrekking tot cultureel erfgoed en werelderfgoed			278	5.250	195.650
par 2.07 Aanleg activiteiten	2.23	Omgevingsplanactiviteit: Opbreken en graven	25	580	14.500
	2.27	Omgevingsplanactiviteit: Uitweg/uitrit	97	230	22.310
Totaal par 2.07 Aanleg activiteiten			122	810	36.810
par 2.08 Overige activiteiten	2.30	Kappen van bomen of vellen van houtopstanden	220	460	101.200
	2.32	Omgevingsplanactiviteit: opslag roerende zaken	68	230	15.640
	2.34	vergunningsplichtige activiteit	1	198	198
Totaal par 2.08 Overige activiteiten			289	888	117.038
par 2.09 Maatwerkvoorschriften	2.35.a	In stand houden bestaand bouwwerk, nieuwe bouwwerken, bouw-en sloopwerkzaamheden	1	520	520
	2.37	Maatwerkvoorschriften bij overige activiteiten	1	250	250
Totaal par 2.09 Maatwerkvoorschriften			2	770	770
par 2.10 Gelijkwaardigheid	2.38	Gelijkwaardige maatregel	1	520	520
Totaal par 2.10 Gelijkwaardigheid			1	520	520
par 2.11 Overige tarieven	2.39	Verlengen tijdelijke omgevingsvergunning bouwactiviteit	10	300	3.000
	2.40	Wijzigen omgevingsvergunning	25	450	11.250
		Wijzigen voorschriften omgevingsvergunning	10	450	4.500
	2.46	Niet genoemd besluit op aanvraag	1	275	275
Totaal par 2.11 Overige tarieven			46	1.475	19.025
par 2.12 Modaliteiten	2.49.a	Beoordeling van een milieukundig bodemrapport	1	150	150
	2.49.b	Beoordeling van een archeologisch bodemrapport	1	150	150
	2.49.c	Beoordeling van een geluid- of luchtrapport betreffende de geluid- of luchtbelasting	1	150	150
	2.49.d	Beoordeling van een akoestisch rapport betreffende de interne en externe geluidwering of nagalm van een bouwwerk	1	150	150
	2.49.e	Beoordeling van een ecologisch onderzoeksrapport	1	150	150
	2.49.f	Beoordeling van een milieueffectrapportage (MER)	1	6.933	6.933
	2.50.a	Advies gemeenteraad	1	325	325
	2.50.b	Gemeentelijke adviescommissie (CRK)	600	250	150.000
	2.50.c	Gemeentelijke adviescommissie (Overig)	1	250	250
	2.51.a	Instemming Gemeenteraad	1	325	325
	2.49.g	Beoordeling van een niet in de voorgaande onderdelen genoemd rapport	1	150	150
Totaal par 2.12 Modaliteiten			610	8.983	158.733
par 2.13 Teruggaaf	2.55	Teruggaaf als aanvraag verder buiten behandeling wordt gelaten	97	155	15.000
	2.58	Teruggaaf als gevolg van intrekking verleende omgevingsvergunning voor bouw- of milieubelastende activiteiten	5	-1.000	-5.000
	2.59	Teruggaaf als gevolg van intrekking verleende omgevingsvergunning voor bouw- of milieubelastende activiteiten	34	-176	-6.000
Totaal par 2.13 Teruggaaf			136	-1.022	4.000
Eindtotaal			3033	167.779	4.276.671

Naast de algemene belastingen (zoals de OZB en de toeristenbelasting) heft de gemeente ook bestemmingsbelastingen en retributies.

• Bestemmingsbelastingen zijn belastingen waarvan de opbrengsten zijn bedoeld voor specifieke taken of voorzieningen. Denk aan de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. Hiervoor mag de gemeente niet méér belasting heffen dan de kosten die zij voor deze taak of voorziening maakt.
• Retributies worden betaald door mensen aan wie we een specifieke dienst verlenen. Denk aan het aanvragen van een paspoort of een vergunning. Ook hiervoor geldt dat de belasting niet hoger mag zijn dan de kosten.

De inkomsten per heffing staan in onderstaande tabel.

Bedragen x € 1.000
Inkomsten per heffing	Werkelijk 2021	Werkelijk 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027
Algemene belastingen
OZB	37.634	38.160	38.415	39.343	40.130	40.968	41.672
Parkeerbelasting	15.746	19.511	17.964	18.499	18.499	18.499	18.499
Precariobelasting	956	881	861	881	881	881	881
Toeristenbelasting	771	865	1.390	1.430	1.470	1.505	1.505
Bestemmingsbelastingen
Afvalstoffenheffing	25.436	25.742	26.404	28.442	29.202	30.019	30.796
BIZ-bijdrage	603	336	581	527	436	442	0
Reclamebelasting Ondernemersfondsen	479	493	468	468	468	468	468
Rioolheffing	20.658	21.245	17.969	18.189	18.747	19.324	19.920
Retributies
Havengelden	98	95	77	79	79	79	79
Leges	13.514	10.967	9.537	11.520	11.520	11.520	11.520
Markt- en reclamegelden	173	47	-	-	-	-	0
Totaal	116.067	118.341	113.666	119.378	121.433	123.706	125.340

De gemeentelijke woonlasten bestaan uit de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. De OZB is een percentage van de WOZ-waarde.

	2023	2024
Tarieven OZB
Eigenaar woning	0,0579%	0,0579%
Eigenaar niet-woning	0,2305%	0,2305%
Gebruik niet-woning	0,1861%	0,1861%
Rioolheffing
Waterverbruik 1-500 m3	€ 190,08	€ 193,92
Waterverbruik 501-1.001 m3*	€ 208,80	€ 213,00
Waterverbruik vanaf 1.001 m3	€ 0,40 per m3	€ 0,41 per m3
Afvalstoffenheffing
Eenpersoonshuishoudens	€ 244,20	€ 261,24
Meerpersoonshuishoudens	€ 361,56	€ 386,88
** verhoging op waterverbruik tot 500 m3

Hierna laten we 3 voorbeelden zien van de ontwikkeling van de woonlasten.

Meerpersoonshouden
(voorbeeldberekening van een woning met een waarde van € 315.000)

Bedragen x € 1
	2021		2022		2023		2024		2025		2026		2027
	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur
OZB	230,58	n.v.t.	202,55	n.v.t.	202,55	n.v.t.	202,55	n.v.t.	202,55	n.v.t.	202,55	n.v.t.	202,55	n.v.t.
Rioolheffing	225,84	225,84	230,40	230,40	190,08	190,08	193,92	193,92	197,80	197,80	201,75	201,75	205,79	205,79
Afvalstoffenheffing	347,52	347,52	354,48	354,48	361,56	361,56	386,88	386,88	394,56	394,56	402,36	402,36	410,04	410,04
Totale lasten	803,94	573,36	787,43	584,88	754,19	551,64	783,35	580,80	794,90	592,36	806,66	604,11	818,37	615,83
% stijging ten opzichte van vorig jaar	2,01%	9,39%	-2,05%	2,01%	-4,22%	-5,68%	3,87%	5,29%	1,48%	1,99%	1,48%	1,98%	1,45%	1,94%

Eenpersoonshuishouden
(voorbeeldberekening van een woning met een waarde van € 250.000)

Bedragen x € 1
	2021		2022		2023		2024		2025		2026		2027
	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur
OZB	183,00	n.v.t.	160,75	n.v.t.	160,75	n.v.t.	160,75	n.v.t.	160,75	n.v.t.	160,75	n.v.t.	160,75	n.v.t.
Rioolheffing	225,84	225,84	230,40	230,40	190,08	190,08	193,92	193,92	197,80	197,80	201,75	201,75	205,79	205,79
Afvalstoffenheffing	234,72	234,72	239,40	239,40	244,20	244,20	261,24	261,24	266,40	266,40	271,68	271,68	277,08	277,08
Totale lasten	643,56	460,56	630,55	469,80	595,03	434,28	615,91	455,16	624,95	464,20	634,18	473,43	643,62	482,87
% stijging ten opzichte van vorig jaar	1,52%	8,51%	-2,02%	2,01%	-5,63%	-7,56%	3,51%	4,81%	1,47%	1,99%	1,48%	1,99%	1,49%	1,99%

Ondernemingen*
(WOZ-waarde € 1.000.000)

Bedragen x € 1
	2021		2022		2023		2024		2025		2026		2027
	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur	Koop	Huur
OZB	4.052,00	1.824,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00
Totale lasten	4.052,00	1.824,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00	4.166,00	1.861,00
	5,47%	5,80%	2,81%	2,03%	0,00%	0,00%	0,00%	0,00%	0,00%	0,00%	0,00%	0,00%	0,00%	0,00%
* In bovenstaande tabel is voor ondernemingen alleen de OZB opgenomen. De lasten voor rioolheffing zijn afhankelijk van de verbruikte hoeveelheid water en die is sterk afhankelijk van het soort onderneming. De lasten voor de afvalstoffenheffing vallen hier buiten, omdat ondernemers geen huishoudelijk afval hebben.

Voor de tarieven voor de rioolheffing en de afvalstoffenheffing geldt dat zij deelbaar moeten zijn door 12, zodat ze eindigen op hele centen.

Voor de bestemmingsbelastingen en retributies rekenen we de volgende kosten toe aan de tarieven: 

• Directe lasten
  Dit zijn kosten voor de activiteiten die direct verband houden met de geleverde dienst.
  
  De inzet van personeel rekenen we toe op basis van kale uurtarieven. Voor 2024 zijn deze tarieven als volgt vastgesteld:
  schaal 1 t/m 4: € 38,00
  schaal 5 en 6: € 45,00
  schaal 7 en 8: € 51,00
  schaal 9 en 10: € 63,00
  schaal 11 en 12: € 81,50
  schaal 13 en hoger: € 100,00
  
  De beleidsbepalingen van de uurtarieven leest u in het Financieel Beleid 2022 van Breda, Artikel 8:6.
• Overhead
  Dit zijn de kosten die samenhangen met de aansturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Deze kosten zijn verzameld op taakveld 0.4-overhead en zijn toerekenbaar aan de tarieven. We werken met een uniforme opslag voor overhead. Deze opslag is voor 2024 vastgesteld op 61,85% van het kale uurtarief. Voor de naheffingsaanslagen voor parkeren mag wettelijk gezien slechts gerekend worden met een opslagpercentage van 50%. 
• Btw
  Binnen het Btw Compensatiefonds hebben gemeenten voor bepaalde prestaties recht op compensatie van de btw die aan hen in rekening is gebracht. Toch mag die btw ook als kostenpost worden aangemerkt en worden doorberekend in de tarieven en heffingen.

Niet toerekenbare kosten
Dit zijn kosten voor beleidsvoorbereiding en algemene inspraakprocedures, kosten van handhaving, toezicht en controle (behoudens eerste controle) en kosten van bezwaar- en beroepsprocedures.

De begrote kostendekking vindt u in onderstaande tabellen.

Bedragen x € 1.000
	Bestemmingsbelastingen		Retributies			Totaal
	Rioolheffing	Afvalstoffenheffing	Havengelden	Markt- en reclamegelden	Leges
Directe lasten -/- baten	15.003	22.111	97	-	10.936	48.147
Overhead	1.470	4.831	3	-	3.031	9.335
Btw	1.716	1.500	-	-	172	3.387
Totaal lasten	18.189	28.442	100	-	14.138	60.869
Totaal baten heffingen/leges	18.189	28.442	79	-	12.446	59.156
Kostendekkendheid	100%	100%	79%		88%	97%

Bedragen x € 1.000
	Titel 1 Algemene dienstverlening	Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevings- vergunning **	Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn en niet vallend onder titel 2
Directe lasten -/- baten	4.638	4.841	1.456
Overhead	585	1.594	852
Btw	142	30	-
Totaal lasten	5.365	6.466	2.308
Totaal baten heffingen/leges	5.389	6.398	659
Kostendekkendheid	100%	99%	29%

We hebben regels vastgelegd voor het verlenen van kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Daarbij zijn we gebonden aan de regels van de Invorderingswet. Gemeenten kunnen hier op een paar punten van afwijken. Zo kunnen ze uitgaan van hogere kosten om te leven dan landelijk is toegestaan. De gemeente Breda heeft de normbedragen voor bestaanskosten bijvoorbeeld gesteld op 100% in plaats van op 90%. Voor belastingbetalers van 65 jaar en ouder hebben we de kosten van bestaan gesteld op 100% van de netto AOW-bedragen in plaats van 100% van de normbedragen voor bestaanskosten. Daarnaast zien we de nettokosten van kinderopvang ook als uitgaven. Onze normen voor kwijtschelding voldoen aan de maximaal toegestane normering. In de belastingverordeningen is vastgelegd of kwijtschelding mogelijk is.