Het overzicht van incidentele baten en lasten geeft inzicht in de kosten en opbrengsten die een incidenteel karakter hebben. Dit inzicht is van belang voor de beoordeling welk deel van de baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel, hetgeen laat zien in welke mate de begroting structureel en reëel in evenwicht is en in hoeverre de lasten van de activiteiten in de jaarrekening met structurele baten zijn gerealiseerd.
Incidentele lasten beïnvloeden het structureel begrotingssaldo c.q. exploitatiesaldo positief en incidentele baten beïnvloeden het structureel begrotingssaldo c.q. exploitatiesaldo negatief. Bij een negatief incidenteel begrotingssaldo c.q. exploitatiesaldo wordt een deel van de incidentele lasten ook afgedekt door structurele baten, wat goed is voor het structureel begrotingsevenwicht. Bij een positief incidenteel begrotingssaldo c.q. exploitatiesaldo daarentegen worden incidentele baten ingezet om structurele lasten af te dekken, wat leidt tot een negatief structureel evenwicht.
Bovenstaand overzicht laat zien, dat over de jaren 2024 - 2027 het incidenteel begrotingssaldo een positief saldo laat zien. Bij een positief incidenteel begrotingssaldo c.q. exploitatiesaldo worden incidentele baten ingezet om structurele lasten af te dekken, wat leidt tot een negatief structureel evenwicht.
De toelichten van de incidente posten zijn hieronder opgenomen.
1. Budgetoverhevelingen
In eerdere raadsbehandelingen is besloten om een aantal budgetten beschikbaar te stellen voor 2024. De budgetten zijn gestort in de exploitatiereserve. In de begroting 2024 zijn deze budgetten weer opgevoerd en worden ze onttrokken uit de exploitatiereserve. Het betreft de volgende budgetten:
- Meerjarig aanpak laaggeletterdheid
De middelen zijn specifiek bedoeld voor de regionale aanpak laaggeletterdheid in de regio West-Brabant en worden ingezet voor het ontwikkelen van het nieuwe regionale plan van aanpak.
- Begeleiding jongeren naar werk
Gemeenten ontvangen middelen via een decentralisatie-uitkering voor de ondersteuning van kwetsbare jongeren richting werk en vervolgonderwijs. Deze financiering sluit aan op de eerdere inzet binnen het steun- en herstelpakket en geldt als overbrugging tot de nieuwe wet- en regelgeving van kracht is.
- Maatschappelijke begeleiding
Met de regio is afgesproken om het positieve resultaat op maatschappelijke begeleiding beschikbaar te houden voor de regio. De beschikbare middelen worden o.a. ingezet voor "pilot" projecten
- Asiel (inburgering)
De middelen zijn bedoeld voor aanvullende begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten waarvoor eerder nog geen bekostiging is ontvangen. Het gaat om een specifieke taakuitvoering voor een afgebakende doelgroep binnen de Wet inburgering 2013.
- Energietoeslag
Betreft ontvangen middelen van het Rijk voor de verstrekking van de energietoeslag in 2024. Dit betreft een specifieke, eenmalige uitkering, gericht op het ondersteunen van huishoudens in verband met de hoge energiekosten.
- Bijzondere bijstand studenten
Middelen waren begroot om in te zetten om studenten te ondersteunen met een laag inkomen en aantoonbare energielasten. Er heeft geen werkelijke onttrekking plaatsgevonden.
- Rijksbijdrage opvang Oekraïners
Middelen worden ingezet ingezet om kosten te dekken die gerelateerd zijn aan uitgaven voor de Oekraïne-opvang.
- Realisatie kunsthal CrossArts
Voor de realisatie van de Kunsthal is een impuls van € 1 miljoen beschikbaar gesteld vanuit het Bestuursakkoord, bedoeld voor drie jaar ondersteuning van het initiatief.
- B'Wise 2e fase
Betreffen middelen voor de verbouwing van de B'WISE Incubator.
- Transformatie binnenstad
De middelen zijn ingezet om een impuls te geven aan de transformatie van de binnenstad door onder andere het plaatsen van groen tegen gevels of in boombakken en -banken.
- Coronamiddelen cultuur
Middelen zijn ingezet om een impuls te geven die bijdragen aan herstel van de cultuursector na de coronaperiode.
- Verbetering luchtkwaliteit op scholen
Betreft gemeentelijke bijdrage (beschikbaar gesteld bij de begroting 2022) om ventilatie in schoolgebouwen te verbeteren.
- Taal voor volwassen ontheemden
Het in de meicirculaire toegekende budget wordt in 2024 ingezet voor taalaanbod aan volwassen ontheemden uit Oekraïne. Het aanbod is afgestemd op deze eenmalige middelen.
- Experiment gesloten coffeeshops
Betreft incidenteel budget voor 2024-2028 ten behoeve van het experiment gesloten coffeeshopketen
- Integraal huisvestingfonds
In het kader van het Bestuursakkoord is een eenmalige impuls beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van integrale huisvestingsplannen voor cultuur, sport en wijkvoorzieningen.
- Wet open overheid
De incidentele middelen (voor de periode 2022 tot en met 2026) zijn bestemd voor het verbeteren van systemen, het opleiden van medewerkers en het aanpassen van processen en de organisatie.
- Versterking dienstverlening gemeenten
Betreffen impulsmiddelen tot en met 2027 om dienstverlening bij de overheid te versterken naar aanleiding van het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
- Impulsbudget aanjagen innovatie
Middelen worden ingezet met de implementatie van Copilot en het verder onderzoeken van toepassingen van kunstmatige intelligentie en automation.
- Versterken ambtelijke organisatie
Het betreft drie projecten die gepland stonden voor 2023, maar in 2024 van start gaan: de inrichting van eenvoudige vergunningsaanvragen onder de Omgevingswet, de inzet van een participatieregisseur en de ontwikkeling van één digitaal erfgoedplatform.
2. Beschikking VSV 2020-2024
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft op basis van de regeling regionale aanpak voortijdig schoolverlaten (VSV) subsidie verstrekt voor de periode 2020-2024. In het huidige programma VSV zijn maatregelen en activiteiten opgenomen die moeten bijdragen aan het verminderen of voorkomen van het aantal voortijdig schoolverlaters.
3. Subsidieregeling Nationaal Programma Onderwijs 2020-2024
Basisscholen krijgen uit het Nationaal Programma Onderwijs verschillende bedragen in de vorm van aanvullende bekostiging.
4. Plein 3 en PGB
Plein 3 is een pilot-project, die wordt gefinancierd, door de regio WBO. De dienstverlening overeenkomt WBO loopt tot 2024.
5. Kosten en bijdragen Gemeentes Dienstverleningsovereenkomst
Bijdrage vanuit regio gemeentes voor samenwerking die is vastgelegd in dienstverlengingsovereenkomst loopt tot en met 2024. Samenwerkingsverband heeft te maken met gezamenlijke inkoop van jeugdzorg.
6. Inzet projectleider GI's en JZ+
Betreft kosten voor een projectleider die zich onder andere heeft gericht op een regionaal en bovenregionaal gedragen voorstel betreffende een continuïteitsplan in verband met een aanbieder die in financiële problemen zat.
7. Begroting 2024
- Diversiteit en inclusie
Voor de periode 2024 - 2027 conform de opgave uit het bestuursakkoord.
- Tussenvoorziening
Exploitatielasten ter dekking van de tijdelijke uitbreiding van de sociale woningvoorraad. Hiervan was € 0,7 miljoen begroot te onttrekken uit de algemene reserve, waarvan € 75.000 daadwerkelijk is onttrekken.
- Vrouwenopvang
Voor de jaren 2024 tot en met 2026 stellen we vanuit de algemene reserve € 5,6 miljoen extra beschikbaar voor de renovatie van de vrouwenopvang. In 2024 is € 1,6 miljoen onttrokken uit de vrouwenopvang conform begroting.
- GameHub Breda
Dit betreffen tijdelijke lasten voor het realiseren van een GameHub in Breda.
- Wet kwaliteitsborging
Voor de jaren 2024 - 2026 zijn middelen nodig om een aantal functies te dekken die niet langer uit legesinkomsten bekostigd mogen worden.
8. Bestuursakkoord 2022-2026
In het bestuursakkoord 2022-2026 zijn de volgende incidentele impulsen en ombuigingen opgenomen:
- Aanpak ongedocumenteerden
De opvang van ongedocumenteerden zetten we door totdat de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen is geregeld. De verwachting is dat dat deze bestuursperiode (2022-2026) gaat zijn.
- Ombuiging participatie
De ombuiging heeft een aflopend karakter. De ombuiging was opgenomen als € 3,0 miljoen in 2022 en € 2,0 miljoen in 2023. Voor 2024 is de ombuiging ingeboekt op € 1,0 miljoen en voor 2025 € 0,5 miljoen.
- Investeringen sportverenigingen 1/3 regeling
In de periode van het bestuursakkoord is besloten om € 1,8 miljoen te storten in de bestemmingsreserve sportinvesteringen voor investeringen bij sportverenigingen (1/3-regeling).
- Cofinanciering subsidie volkshuisvestingsfonds
Voor het verduurzamen van woningen in aandachtsgebieden is cofinanciering nodig. We gebruiken de algemene reserve in de bestuursperiode om de cofinanciering te realiseren.
- Verkoop vastgoed
Er worden meerdere vastgoedobjecten de komende jaren door de gemeente verkocht. Voor deze incidentele posten is jaarlijks een positief saldo ingeboekt.
- Veiligheidsaanpassing en veiligheid scholen en infrastructuurfonds
Incidentele middelen voor 2024 en 2025 om de verkeersveiligheid rondom scholen aan te pakken en om Breda bereikbaar te houden.
- Algemene reserve
In het bestuursakkoord 2018-2022 is besloten middels een bijdrage de algemene reserve op peil te houden. In 2024 zal eenmalig deze bijdrage niet plaatsvinden.
9. Onderwijsroute
De onderwijsroute is vooral gericht op (jonge) nieuwkomers in Nederland die een inburgeringsplicht hebben en niet over voldoende vooropleiding beschikken om in te stromen in regulier onderwijs. De onderwijsroute bestaat uit een intensief programma van anderhalf tot twee jaar. De financiering van de aanvullende (extra) middelen voor de onderwijsroute is geregeld tot en met 2029. Na evaluatie naar het functioneren van het inburgeringsstelsel, waaronder de onderwijsroute, wordt bekeken hoe deze vanaf 2030 vormgegeven gaat worden.
10. Regionale arbeidsmarktbeleid
Het betreft hier voornamelijk incidentele projectmiddelen die we van het Rijk hebben ontvangen om werkloosheid te bestrijden. Deze middelen zijn overgeheveld vanuit voorgaande jaren en zullen vanaf 2025 gaan worden ingezet conform de meerjarenagenda van de arbeidsmarktregio West-Brabant.
11. Verlenging energiepakket
Vanuit het energiepakket werden inwoners ondersteunt die kampen met energiearmoede. Subsidie werd verstrekt aan ondernemers, culturele instellingen en wijk- en buurtcentra. De ondersteuning vanuit de Rijksoverheid was per 31 december 2023 stopgezet.
12. Grondexploitaties
Betreft kosten, opbrengsten en mutaties onderhanden werk voor grondexploitaties bedrijventerreinen, Crossmark en woningbouw.
13. Energiecampus
In 2024 zijn middelen beschikbaar gesteld voor het opzetten van een transitiehub bij de Energiecampus.
14. Versnellingsopgave wonen
Onttrekking uit reserve ten behoeve van locatiegebonden incidentele impulsen.
15. Bijdragen bovenwijkse voorzieningen
De reserve wordt gevoed door bij alle nieuwe bouwplannen een bijdrage te vragen aan de partij die de grondexploitatie voert.
16. Omgevingswet
Door verschuivingen in de uitvoeringsplanning worden de middelen voor de Omgevingswet doorgeschoven naar 2025. Nu de wet per 1 januari 2024 in werking is getreden, kunnen de benodigde producten en processen pas daadwerkelijk worden opgestart
17. Duurzame waardevermindering Frankenthalerstraat
Betreft een eenmalige duurzame waardevermindering aangezien de marktwaarde van de aankoop van de Frankenthalerstraat lager is dan de boekwaarde.
18. E-laadpaal
Betreft incidenteel toegekend budget om elektrische oplaadpunten aan te leggen om onze CO2-doelstellingen te gaan halen.
19. Aanpassing voorziening verkeersregelinstallaties
Dit betreft een tijdelijke verhoging van de dotatie aan de voorziening, omdat de apparatuur van de VRI's eerder vervangen diende te worden. Dit wordt in de jaren 2024 - 2026 gecompenseerd.
20. Regeling energiearmoede 2024
Dit betreft middelen die met deze beschikking beschikbaar worden gesteld om huishoudens in een kwetsbare positie, vanwege de gestegen energielasten, op korte termijn te ondersteunen. Met de verkregen middelen kunnen huishoudens maatregelen treffen om de energierekening te verlagen.
21. Cofinanciering subsidie volkshuisvestingfonds
- Vanuit het Rijk hebben we een éénmalige subsidie ontvangen voor het verbeteren van veiligheid en leefbaarheid in kwetsbare wijken. Deze middelen worden in een periode van maximaal tien jaar ingezet om kwaliteit van de wijken te verbeteren door deze woningen te verduurzamen. Dit betreft de 1e tranche.
- Voor de aanvraag van de subsidie van de 2e tranche van het Volkshuisvestingsfonds zijn er vanaf 2025 voor 10 jaar middelen nodig als cofinanciering.
22. Reserve bodemfonds
Met een bodemreserve vangen we pieken en dalen in de uitgaven op. De reserve vullen we aan met het resultaat vanuit het thema Bodem. Het gaat hierbij steeds meer om (woningbouw)opgaves die vrijwel altijd op inbreidingslocaties liggen en die door het industriële verleden gekenmerkt worden door hoge bodemkosten.
23. Reserve klimaatfonds
Op basis van het Klimaatplan stellen we jaarlijks een klimaatbegroting op. De inkomsten en uitgaven uit de reserve Klimaatfonds worden bijgehouden in een overzicht. Deze reserve wordt beschikbaar gesteld voor projecten die helpen om de klimaatdoelen van Breda te bereiken.
24. Preventie met gezag
Betreft een ontvangen subsidie die wordt ingezet op projecten ter voorkoming van georganiseerde en ondermijnende jeugdcriminaliteit voor de jaren 2022-2025.
25. Project BMIP
Kosten gerelateerd aan de pilot Brabants migratie informatiepunt (BMIP) met een looptijd van 1 oktober 2023 tot 1 oktober 2025.
26. Copilot - pilot Ambtenaar 2.0
De ontvangen subsidie van de VNG is ingezet om een impuls te geven op innovatie en het omgaan met nieuwe technologie (Copilot).
27. Begrotingsreserve
De basis voor deze storting wordt gevormd door afspraken aan de hand van de business case met de NS voor de periode tot en
met 2027.