Duurzaam wonen in Breda
Onze ambitie
Terug naar navigatie - Onze ambitieBreda is met zijn groene, grenzeloze en gastvrije karakter een fijne stad om te wonen, werken en leven. Dit zorgt ervoor dat Breda nog steeds groeit. Het aantal inwoners en ook het aantal bedrijven dat kiest voor Breda als vestigingsstad stijgt ieder jaar. Het aantal inwoners van Breda is in 2024 ongeveer 190.000 inwoners en groeit naar circa 215.000 in 2040. Dit is ook nodig, want Breda vergrijst sneller dan andere grote gemeenten en de krapte op de arbeidsmarkt neemt de komende jaren waarschijnlijk toe. Maar het huisvesten van de nieuwe inwoners brengt de nodige uitdagingen met zich mee. Zo wil iedereen een plek met goede voorzieningen en voldoende groen terwijl de grond schaars is.
Om ervoor te zorgen dat iedereen een fijne plek in onze stad kan vinden en mee kan doen, zet Breda fors in op de bouw van nieuwe woningen. In deze bestuursperiode, tot en met 2026, moeten er 6.000 woningen bijkomen. En de ambitie is dat er in 2040 zelfs 25.000 woningen bijgebouwd zijn. De focus ligt hierbij op betaalbare sociale huur- en koop- appartementen en eengezinswoningen. We maken daarbij onderscheid tussen het hoogstedelijk centrum en veerkrachtige wijken en dorpen. Zo houden we Breda toegankelijk voor een diverse groep inwoners. Tegelijkertijd kost het bouwen van woningen tijd. Om op korte termijn te zorgen voor ruimte en doorstroming investeren we in woningen op tijdelijke locaties. Daarom willen we niet alleen meer woningen bouwen, maar ook de bestaande woningvoorraad beter benutten.
Thema Wonen in Breda
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?De woonopgaven worden steeds ingewikkelder en groter. Deels komt dit door ontwikkelingen waar de gemeente geen invloed op heeft, zoals hogere rentes, migratie en hogere bouwkosten. Tegelijkertijd zien we dat veel mensen moeilijk een huis kunnen vinden in Breda, zoals jongeren en woningzoekenden met een middeninkomen. Ook voor hen moet wonen in Breda mogelijk en betaalbaar blijven. Wonen is immers een grondrecht en een wezenlijk onderdeel van bestaanszekerheid.
We willen dat iedereen zich thuis voelt in Breda en sturen daarom in de omvang en samenstelling van de woningvoorraad in Breda. Daardoor blijft die passen bij onze groei naar meer dan 200.000 inwoners, de demografische ontwikkelingen en de veranderingen in de samenstelling van huishoudens. We willen vooral meer betaalbare huizen bouwen en de bestaande huizen beter benutten.
We willen dat bewoners zo veel mogelijk zelfstandig kunnen wonen met ondersteuning waar nodig. Mede daarom richten we ons meer op collectieve woonvormen. Ook nemen we meer regie over wie welke woning toegewezen krijgt, de woonruimteverdeling. Zo zorgen we er in een krappe woningmarkt voor dat verschillende groepen inwoners een eerlijke kans op een woning hebben. Daarnaast streven we ernaar dat inwoners in een gezond en duurzaam Breda wonen met veerkrachtige dorpen en wijken én een hoogstedelijk centrum.
Wat gaan we daarvoor doen?
Terug naar navigatie - Wat gaan we daarvoor doen?In 2025 gaan we aan de slag met diverse acties uit de Woonvisie:
- We bereiden een uitbreiding van de Huisvestingsverordening voor. Daarbij werken we aan de volgende instrumenten:
- We stellen woningsplitsingbeleid op.
- We verkennen de mogelijkheden om eigen inwoners en mensen met een vitaal beroep voorrang te geven op de woningmarkt.
- We stellen beleid op voor innovatieve en collectieve woonvormen.
- We zetten ons proactief in voor de implementatie van nieuwe landelijke wet- en regelgeving, waaronder de Wet goed verhuurderschap en de Wet betaalbare huur. Zo gaan we aan de slag met een huurteam.
- We starten samen met de regio met de voorbereiding voor het opstellen van een volkshuisvestelijk programma. We zetten in op startersleningen. We passen de voorwaarden van de starterslening aan, zodat het budget uit deze bestuursperiode zo lang mogelijk beschikbaar blijft, maar houden er rekening mee dat het budget waarschijnlijk in 2025 is uitgenut.
- Wonen en zorg zijn een integraal onderdeel bij woonadvisering en beleidsontwikkeling. We werken aan een aanpak voor doorstroming door vergrijzing (PACT Wonen & Zorg) en stellen een (pre)mantelzorgbeleid op.
- We treffen voorbereidingen om bij enkele bouwprojecten (pilots) aan de slag te gaan met circulair en innovatief bouwen in Breda.
- We stellen een aanpak om optoppen te stimuleren, onder andere via een optopbrigade (conform de motie van D66).
Samenwerken
- We staan voor de ambities in de SRBT-woonagenda: we werken toe naar meer fair share en stellen gezamenlijk een basis op voor een urgentieregeling. Ook versterken we de regio door intensiever samen te werken binnen De Baronie en door samen met Hart van Brabant op te trekken in de SRBT.
- Conform de Woonvisie zetten we in op meer samenwerking op het snijvlak van wonen en zorg binnen het PACT Wonen & Zorg. Dat doen we ook binnen de werkgroep Wonen en Zorg van de alliantie. Zo werken we een aanpak uit voor doorstroming. We experimenteren onder andere met financiële maatregelen, zoals pilots met het behouden van de huurprijs, korting op de huurprijs, een verhuiskostenvergoeding en ontzorgen bij een verhuizing. We werken het regionaal afsprakenkader Wonen & Zorg uit binnen De Baronie.
- We werken het regionaal afsprakenkader Wonen & Zorg uit binnen De Baronie.
- We werken meerjarige alliantieafspraken uit. Samen met de corporaties werken we aan meerdere thema’s, waaronder:
- beschikbaarheid en betaalbaarheid
- pilots woningdelen en woningsplitsen waarbij we de ervaringen meenemen in nieuw beleid
- transformatieopgaven (woonopgaven en mogelijke verdichtingskansen brengen we voor een aantal wijken op hoofdlijnen in kaart)
- monitoring van de woningbouwprogrammering (voortgang 30/40/30)
- woonruimteverdeling waaronder een pilot met positief toewijzen in een Verbeter Breda-wijk
- nieuwbouw
- wonen met zorg
- verduurzaming
Dit zijn de belangrijkste punten uit het bestuursakkoord voor 2025:
- We actualiseren het CPO-beleid en routeboekje (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap). Dit wordt een integraal onderdeel van het nieuwe beleid voor innovatieve en collectieve woonvormen. Daarbij faciliteren we ook een CPO-platform voor geïnteresseerden om elkaar te ontmoeten.
- We werken een aanpak uit voor doorstroming. We experimenteren onder meer met financiële maatregelen, zoals pilots met het behouden van de huurprijs, korting op de huurprijs, een verhuiskostenvergoeding en ontzorgen bij een verhuizing.
Indicatoren
Terug naar navigatie - IndicatorenDeze begroting bevat een set (beleids)indicatoren. Daarmee geven we – naast de begrotingstekst en de financiële overzichten – een beeld van de ontwikkelingen binnen de diverse begrotingsthema’s. We actualiseren deze set elk jaar. In de begroting 2025 gaat het om 113 indicatoren. Daarvan zijn er 21 landelijk verplicht. De andere 92 zijn Bredase indicatoren. Elke Bredase indicator staat bij het begrotingsprogramma of thema waar deze indicator betrekking op heeft. Programma 3 bevat 20 beleidsindicatoren, waarvan er 6 landelijk verplicht zijn. Voor alle indicatoren in deze begroting hanteren we peildatum 1 september 2024.
Programma 3. Duurzaam wonen in Breda | ||||
---|---|---|---|---|
Programma-indicatoren | ||||
Indicator: Prettig wonen (audit nr 56) | ||||
Omschrijving: Rapportcijfer prettig wonen in de buurt | ||||
Bron: Gemeente Breda, Buurtenquête Meeteenheid: Score tussen 1 en 10 | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
7,7 | 7,7 | 7,7 | 7,7 | |
Toelichting: We handhaven de streefwaarde op 7,7. Deze indicator wordt éénmaal per 2 jaar gemeten in de oneven jaren. | ||||
Indicator: Duurzaam wonen (audit nr 57) | ||||
Omschrijving: % woningen in Breda dat geen gasaansluiting heeft | ||||
Bron: Meeteenheid: % | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
6 | ||||
Toelichting: Medio 2024 zijn nog geen betrouwbare realisatiecijfers beschikbaar. Hierdoor kan ook geen streefwaarde worden bepaald voor 2025. Op dit moment wordt onderzocht of er voor deze indicator een beter alternatief is. Als dat het geval is, wordt deze in de eerstvolgende herijkingsronde meegenomen. | ||||
Indicator: Omgevingsvisie (audit nr 2205) | ||||
Omschrijving: De indicator in de begroting loopt gelijk op met indicatoren in de Omgevingsvisie zelf | ||||
Bron: nader te bepalen Meeteenheid: nader te bepalen | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
nog niet van toepassing | Niet van toepassing | |||
Toelichting: In 2021 is de ontwikkeling afgerond van de indicatoren voor de Omgevingsvisie zelf. Op basis hiervan is geen overkoepelende indicator op te nemen in de begroting en jaarrekening. Er wordt een eerste evaluatie van de Omgevingsvisie Breda 2040 gedaan. in dit evaluatieproces wordt op alle in de Omgevingsvisie genoemde indicatoren inzicht geboden op de voorgang van de Omgevingsvisie. |
Thema-indicatoren | ||||
---|---|---|---|---|
Indicator: Zoektijd woningzoekenden (audit nr 58) | ||||
Omschrijving: Zoektijd woningzoekenden alle reactiemodellen in jaren (inschrijfduur en loting) | ||||
Bron: Jaarrapportage Klik voor wonen Meeteenheid: Tijdsduur in jaren | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
2,4 | 2,4 | 2,8 | 2,7 | |
Productindicatoren Product Wonen | ||||
Indicator: Nieuw gebouwde woningen (audit nr 59) | ||||
Omschrijving: Aantal nieuw gebouwde woningen per 1.000 woningen | ||||
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl BBV Meeteenheid: Aantal per 1.000 | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
6,2 | 8,2 | 11,2 | ||
Toelichting: Dit is een landelijk verplichte indicator. De gemeente volgt de ontwikkelingen, maar stuurt op andere indicatoren, namelijk harde planvoorraad woningen (indicator nr 2204) en opleveringen woningen (indicator nr 67). | ||||
Indicator: Demografische druk (audit nr 60) | ||||
Omschrijving: Groene en grijze druk (percentage jongeren tot 20 jaar en ouderen van 65 jaar of ouder ten opzichte van bevolking van 20 tot 65 jaar) | ||||
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl BBV Meeteenheid: % | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
66,9 | 66,8 | 66,8 | ||
Toelichting: Dit is een landelijk verplichte indicator. De gemeente volgt de ontwikkelingen, maar bepaalt hierop geen streefwaarde. | ||||
Indicator: Woonlasten éénpersoonshuishoudens (audit nr 61) | ||||
Omschrijving: Gemeentelijke woonlasten éénpersoonshuishoudens | ||||
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl BBV Meeteenheid: Bedrag | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
691 | 745 | 715 | ||
Toelichting: Dit is een landelijk verplichte indicator. De gemeente volgt de ontwikkelingen maar bepaalt hierop geen streefwaarde. | ||||
Indicator: Woonlasten meerpersoonshuishoudens (audit nr 62) | ||||
Omschrijving: Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishoudens | ||||
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl BBV Meeteenheid: Bedrag | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
804 | 861 | 833 | ||
Toelichting: Dit is een landelijk verplichte indicator. De gemeente volgt de ontwikkelingen, maar bepaalt hierop geen streefwaarde. | ||||
Indicator: Gemiddelde WOZ-waarde (audit nr 63) | ||||
Omschrijving: WOZ-waarde woningen in duizend euro | ||||
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl BBV Meeteenheid: Bedrag in duizend euro | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
313 | 336 | 382 | ||
Toelichting: Dit is een landelijk verplichte indicator. De gemeente volgt de ontwikkelingen maar bepaalt hierop geen streefwaarde. | ||||
Indicator: Aantal sociale huurwoningen in de goedkope klasse (audit nr 64) | ||||
Omschrijving: Aantal zelfstandige huurwoningen in de goedkope prijsklasse | ||||
Bron: Monitor sociale voorraad Meeteenheid: Aantal | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
2.877 | 2.863 | 2.384 | Minimaal 2.700 en maximaal 2.900 | |
Toelichting: Deze indicator is niet meer hanteerbaar gelet op de recent getekende alliantieafspraken 2024-2028. Bij de eerstvolgende herijkingsronde actualiseren we de set met indicatoren over de sociale huurvoorraad. | ||||
Indicator: Aantal sociale huurwoningen in de betaalbare klasse (audit nr 65) | ||||
Omschrijving: Aantal zelfstandige huurwoningen in de betaalbare prijsklasse | ||||
Bron: Monitor sociale voorraad Meeteenheid: Aantal | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
14.897 | 14.921 | 17.715 | Minimaal 16.000 en maximaal 17.250 | |
Toelichting: Met het vaststellen van de nieuwe alliantieafspraken 2024-2028 is deze indicator in zijn huidige vorm niet meer actueel. Daarom kan ook geen streefwaarde voor 2025 worden bepaald, en is ook de eerder vastgestelde streefwaarde voor 2024 achterhaald. Bij de nadere uitwerking van de alliantieafspraken volgt ook een herijking van de indicatoren over de sociale huurwoningen. | ||||
Indicator: Aantal sociale huurwoningen in de bereikbare klasse (audit nr 66) | ||||
Omschrijving: Aantal zelfstandige huurwoningen in de bereikbare prijsklasse | ||||
Bron: Monitor sociale voorraad Meeteenheid: Aantal | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
4.218 | 4.218 | 3.006 | Tussen de 2.500 en 3.300 | |
Toelichting: Met het vaststellen van de nieuwe alliantieafspraken 2024-2028 is deze indicator in zijn huidige vorm niet meer actueel. Daarom kan ook geen streefwaarde voor 2025 worden bepaald, en is ook de eerder vastgestelde streefwaarde voor 2024 achterhaald. Bij de nadere uitwerking van de alliantieafspraken volgt ook een herijking van de indicatoren over de sociale huurwoningen. |
Thema Verdeling beschikbare ruimte
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Onderdeel daarvan is het Digitaal Stelsel Omgevingswet dat nog steeds niet naar behoren werkt. Daarom heeft de minister een tijdelijke alternatieve maatregel beschikbaar gesteld, in ieder geval tot 31 december 2024. Deze maatregel gebruiken we om af te wijken van het Omgevingsplan. Dat doen we bij initiatieven uit de stad, waaronder omgevingsvergunningen met een afwijking. Omdat de onvolkomenheden nog niet zijn opgelost, wordt de tijdelijke maatregel zeer waarschijnlijk met 1 jaar verlengd. Onze dienstverlening blijft zo in stand. Met de tijdelijke maatregel kunnen we wijzigingen aan het Omgevingsplan uitvoeren en zo de ontwikkelingen in de stad faciliteren. Het opbouwen van het Omgevingsplan gebeurt al wel met de ‘Omgevingswetstandaard’, omdat de onvolkomenheid in het Digitaal Stelsel Omgevingswet daar geen effect op heeft.
Wat gaan we daarvoor doen?
Terug naar navigatie - Wat gaan we daarvoor doen?In 2025 gaan we door met het gebiedsgericht opbouwen van het Omgevingsplan. Een belangrijk onderdeel van de Omgevingswet is participatie. Hoe we daar invulling aan geven, hebben we vastgelegd in de Participatieleidraad. De gemeente wil een participatieregisseur inzetten. Zo kunnen we onze eigen participatie verbeteren en een positieve bijdrage leveren aan het participeren met alle stakeholders. De geschikte kandidaat is nog niet gevonden. Daarom blijft de vacature openstaan en blijven we op zoek.
Indicatoren
Terug naar navigatie - IndicatorenVoor dit thema zijn geen indicatoren van toepassing.
Thema Grote woonprojecten in de stad
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?Deze bestuursperiode maken we de bouw van 6000 nieuwe woningen mogelijk in harde plannen. Dat wil zeggen dat ze opgenomen zijn in een vastgesteld bestemmingsplan of omgevingsplan, of hierin mogelijk zijn gemaakt met een afwijkingsvergunning. Ook zorgen we in deze periode voor 750 tijdelijke woningen, samen met de Bredase woningcorporaties. Daarnaast is in de SRBT-woondeal afgesproken dat er in Breda 5250 woningen worden gebouwd tussen 2022 en 2026.
In nieuwe woningbouwplannen hanteren we de verdeling 30% sociale huur, 40% middelduur en 30% vrije sector. Daarmee zorgen we voor meer betaalbare woningen. We liggen op koers om de bouw van 6000 woningen in harde plannen vast te leggen deze bestuursperiode. Ook is de benodigde beweging naar 30/40/30 in gang gezet.
Wat gaan we daarvoor doen?
Terug naar navigatie - Wat gaan we daarvoor doen?Om de doelen voor woningbouw te halen, voeren we de acties uit de Bredase Woon- en Bouwagenda 2023-2026 verder uit. Samen met onze partners werken we aan zo'n 80 woningbouwprojecten van minimaal 20 woningen. We versnellen niet alleen de planfase van bouwprojecten, maar gaan ook meer aandacht besteden aan de planning in de uitvoeringsfase. Dit doen we aan de Bredase Bouwtafel, samen met marktpartijen en de Bredase corporaties. Daarnaast stemmen we de voortgang van de woningbouw ook regionaal met deze partners af, aan de regionale Woontafel Baronie en aan de regionale Versnellingstafel SRBT.
Zo'n 75% van de afgesproken 6000 woningen is al door de gemeenteraad vastgesteld of als ontwerp in procedure gebracht. In 2025 volgt de resterende 25% (zo'n 1500 woningen). Van de opgave van het realiseren van 750 tijdelijke woningen zijn inmiddels 392 tijdelijke woningen in harde plannen, waarvan 247 ook al in aanbouw. Voor de bouw van ruim 220 tijdelijke woningen zijn locaties voorzien en voor het realiseren van de resterende opgave loopt een vervolgverkenning.
We voeren het bestedingsplan Wonen & Gebiedsontwikkeling 2023-2026 verder uit. Hierin is € 19,5 miljoen gekoppeld aan acties om woningen te bouwen. Deze middelen zijn onder meer toebedeeld aan de 4 grote gebiedsprogramma’s (Bavel, Gasthuisvelden, CrossMark-'t Zoet en Centrum-Oost), de tijdelijke woningen en extra personele capaciteit voor de woningbouwopgave.
Indicatoren
Terug naar navigatie - IndicatorenThema-indicatoren | ||||
---|---|---|---|---|
Indicator: Opleveringen woningen (audit nr 67) | ||||
Omschrijving: Gerealiseerde woningbouw (bruto toevoeging) | ||||
Bron: Gemeente Breda, afdeling Ruimte Meeteenheid: Aantal | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
851 | 971 | 1.167 | 1.500 | 1.000 |
Toelichting: We streven naar een woningbouwproductie van mimimaal 1.000 woningen. Landelijk wordt een mogelijke bouwdip verwacht in 2025, dit is ook mogelijk te verwachten in Breda. Samen met onze woningbouwpartners werken we aan een structureel hogere woningbouwproductie. Om huidige en nieuwe bewoners meer mogelijkheden te bieden op de Bredase woningmarkt en om een dip in woningbouwopleveringen later te compenseren. Dit doen we aan de hand van onze versnellingsagenda wonen: de Bredase Woon- en Bouwagenda 2023-2026. | ||||
Indicator: Harde planvoorraad woningen (audit nr 2204) | ||||
Omschrijving: Het aantal woningen in harde planvoorraad | ||||
Bron: Gemeente Breda, Afdeling Ruimte Meeteenheid: Aantal | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
4.050 | 3.395 | 4.335 | 5.000 | 5.500 |
Toelichting: Dit is het totaalaantal woningen in de harde plannen op de peildatum van 31 december van het jaar. Dit staat dus los van de doelstelling vanuit het bestuursakkoord om 6.000 nieuwe woningen naar harde plannen te brengen in de vier jaar van deze bestuursperiode. Het doel is de woningbouwproductie verhogen. Daarvoor is een toename van het aantal woningen in de harde plannen nodig. Dit zijn namelijk de op te leveren woningen van de komende jaren. Daarom verhogen we de streefwaarde verder naar 5.500 woningen in harde plannen hebben en daarmee de bouw hiervan mogelijk hebben gemaakt. | ||||
Thema Bereikbaar Breda
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?Ambities
Door zijn strategische ligging is Breda een aantrekkelijk knooppunt voor reizen van en naar Oost-Brabant, de Randstad en steden als Antwerpen en Brussel. Door grote (binnen)stedelijke ontwikkelingen staan we voor de uitdaging om de stad en de dorpen goed bereikbaar te houden. Dit is onder meer lastig doordat de (financiële) middelen van het Rijk en de provincie om te investeren in het infrastructurele (hoofd)netwerk de komende jaren beperkt zijn.
Een veilig, robuust en duurzaam bereikbaar Breda is cruciaal voor de leefbaarheid van de inwoners, een beter ondernemersklimaat en aantrekkelijkheid voor bezoekers. Dit vraagt veel op het gebied van mobiliteit, waarbij we inzetten op een uitgebreid mobiliteitsnetwerk. Hiermee zorgen we ervoor dat iedereen zich zo optimaal mogelijk van, naar en binnen de stad kan verplaatsen. Het is belangrijk dat het autoverkeer gebruikmaakt van de juiste routes, waardoor er meer ruimte ontstaat voor langzaam verkeer. De fiets is een aantrekkelijk alternatief voor (binnen)stedelijke verplaatsingen. Een goed (Hoogwaardig) Openbaar Vervoersnet van stads-, (inter)regionale en (inter)nationale verbindingen maakt het mobiliteitsnetwerk compleet. We willen dat inwoners vrij kunnen kiezen hoe zij zich van a naar b verplaatsen. Ondersteund door gedragscampagnes maken we mensen bewust van de keuze die zij maken voor een modaliteit (auto, OV, fiets of lopen). Een robuust mobiliteitsnetwerk en de keuzemogelijkheden zijn niet alleen belangrijk voor onze inwoners en bezoekers, maar ook voor het goederenvervoer. Door bijvoorbeeld ons (online bestel)gedrag worden er steeds meer spullen verplaatst.
De mobiliteitsopgave hangt nauw samen met onze opgaven op het gebied van verstedelijking en duurzaamheid. Daarom werken we samen met de regio, de provincie en het Rijk om het mobiliteitsnetwerk verder te verbeteren. Regionale samenwerking is belangrijk voor de ontwikkeling van Breda én de regio, want mobiliteit stopt niet bij de gemeentegrens. We maken regionale afspraken binnen de stedelijke regio Breda-Tilburg en met de Baronie-gemeenten. Een van de grootste uitdagingen daarbij is de leefbaarheid van de dorpen. Hierbij zoeken we naar mobiliteitsoplossingen voor de korte en lange termijn om ook daar de woningbouwlocaties te ontwikkelen.
De capaciteit om auto's te parkeren en fietsen te stallen, staat zowel op straat als in de garages onder druk. We hebben te maken met binnenstedelijke verdichting, een aantrekkende economie, een aantrekkende werking van publieksactiviteiten en een nog altijd toenemend autobezit. Daardoor is parkeerregulering binnen de schil rondom de binnenstad niet toereikend om de stad bereikbaar en toegankelijk te houden. We onderzoeken nu het parkeren in de binnenstad om het effect van alle ontwikkelingen in beeld te brengen en om maatregelen te kunnen treffen voor een gezonde balans tussen vraag en aanbod.
Wat gaan we daarvoor doen?
Terug naar navigatie - Wat gaan we daarvoor doen?Mobiliteit
In 2025 werken we aan:
- een betere verkeersveiligheid, vooral op de routes naar scholen en in de wijken en dorpen
- een betere verkeersveiligheid en leefbaarheid door infrastructurele maatregelen te nemen op meerdere 30- en 50-kilometerwegen, zoals de Heerbaan en de kruising Heksenwiellaan-Emerparklaan
- gedragscampagnes en andere communicatievormen om de verkeersveiligheid te vergroten en inwoners bewuster te laten kiezen voor een modaliteit die past bij hun reis
- projecten in het kader van de Krachtenbundeling Smart Mobility Zuid-Nederland, zoals Slim Sturen, regionale regelscenario’s en de samenwerking met de verkeerscentrale van Rijkswaterstaat in Helmond
- de aanpassing van de taxiverordening en de bijbehorende uitvoeringsorganisatie
- infrastructurele projecten, zoals de Blauwe Kei, de Generaal Maczekstraat, de Roosbergseweg/Sportpark De Roosberg en de St. Annastraat
- (fiets)maatregelen bij (intelligente) verkeersregelinstallaties
- de bouw van een fietsbrug bij de Halsche Vliet/Noordrand-Midden als afronding van een fietsverbinding in het buitengebied van Prinsenbeek richting Etten-Leur
- de uitbreiding van de fietsenstalling aan de zuidoostzijde van station Breda
- de aanleg van delen van de fietsroute tussen de binnenstad en de Haagse Beemden
- de aanleg van de fietsbrug over de singels
- het aanpassen van bushaltes in het kader van de OV-concessie 2025
- de afronding van de snelfietsroute Breda-Tilburg (F58 via de St. Ignatiusstraat)
- voorbereidende werkzaamheden voor het project Westerhagelaan-Elleboog
- voorbereidende werkzaamheden voor (toekomstige) gebiedsontwikkelingen, zoals Centrum-Oost, Gasthuisvelden, ’t Zoet en Bavel
- de implementatie van de meest effectieve stimuleringsmaatregelen voor emissiereductie door verkeer en vervoer in de stad
- een plan van aanpak voor de invoering van een Zero Emission-zone, inclusief de begrenzing en de invoeringstermijn
- de verdere uitwerking van de maatregelen uit het meerjarig multimodaal mobiliteitspakket voor de stedelijke regio Breda-Tilburg en het no-regret-pakket A58. Dit doen we in samenwerking met het Rijk, de provincie en de regio. Onderdeel van het mobiliteitspakket is de lobby voor een (extra) ontsluiting op de A16. Deze is nodig voor een betere afwikkeling van het (regionaal doorgaand) verkeer in Prinsenbeek.
- de nadere uitwerking van het Bus Rapid Transport-systeem Breda-Gorinchem-Utrecht, in samenwerking met hogere overheden
- de lobby op de (internationale) spoordossiers, waarbij documenten als ‘Toekomstbeeld OV 2040’ en ‘OV in 2040: de zuidelijke hink-stap-sprong' het uitgangspunt zijn
Duurzame mobiliteit
De verduurzaming van de Bredase mobiliteit is een belangrijke pijler van de Mobiliteitsvisie. De uitvoerende werkzaamheden hiervoor zijn ondergebracht in het klimaatplan, onder het thema ‘Schone Mobiliteit’. De werkzaamheden die we hiervoor in 2025 uitvoeren, zijn terug te vinden in de klimaatbegroting 2025-2028.
Bereikbaarheid van de binnenstad
Ook in 2025 moeten verkeersdeelnemers rekening houden met afsluitingen van wegen in en rond de binnenstad. De belangrijkste is de aanpassing van de Vlaszak-Oude Vest, die in het 2e kwartaal van 2024 is gestart. De Vlaszak wordt van gevel tot gevel opnieuw ingericht. Dit heeft consequenties voor bussen, fietsers, voetgangers en automobilisten. De gewijzigde verkeersstromen worden gemonitord en waar nodig sturen we bij. Verder starten we in 2025 met de volgende fase van de Nieuwe Mark (Waterplein-Fellenoordstraat), waardoor de Markendaalseweg afgesloten blijft voor doorgaand verkeer.
Parkeren
- In 2025 is de harmonisatie van tarieven en tijden in de stad een feit. Breda heeft dan drie tarieven. Voor de centrumzone, de singelzone en de parkeergarages. Alle parkeerborden worden hier tijdig op aangepast om onduidelijkheid en onnodige fouten te voorkomen.
- We verhogen de tarieven voor kort parkeren op straat.
- Het mobiele fietsenstallingsconcept is doorontwikkeld en wordt als product in de Bredase evenementenmarkt gezet.
- Er wordt een permanente klimaatadaptieve fietsenstalling aangelegd bij het NAC stadion.
- Medio 2025 zorgen we samen met de NS voor extra ruimte om fietsen te stallen bij het station.
- De kassaboot van rondvaart De Nieuwe Mark moet vervangen worden. Het plan is een nieuw kassapunt, dat we waar mogelijk combineren met enkele andere wenselijke functies in de binnenstad (uitvalspunt voor de hulpdiensten, openbaar gehandicaptentoilet).
- We leveren een haalbaarheidsstudie op naar de toekomst van parkeergarage Oranje Zuid als binnenstadhub (in ieder geval als bewonersgarage en grote fietsenstalling).
- We ronden het reguleren van de schil rondom het centrum af. Daarbij houden we rekening met de criteria op het gebied van parkeerdruk, veiligheid en stedelijke ontwikkeling.
- We versnellen de digitalisering van het fietsen stallen:
- We doen ervaring op met 24/7 stallingen zonder continu beheer voor verschillende doelgroepen.
- We starten met het ophalen van fietsen op afspraak bij het depot én het thuisbrengen van geruimde fietsen.
- We ronden de implementatie van het nieuwe parkeermanagementsysteem in de parkeergarages af. De nieuwe apparatuur betekent een forse impuls voor onze dienstverlening en de beleving van de parkeerder.
- De aanbesteding van de parkeerautomaten op straat (op kenteken, cashless en op zonne-energie) wordt afgerond en de 200 automaten worden vervangen.
- We starten een aanbesteding voor het beheer en de centrale meldkamer van de parkeergarages.
- De upgrade van de Baronesgarage is in 2025 klaar.
- We leveren een parkeerstrategie op.
Indicatoren
Terug naar navigatie - IndicatorenThema-indicatoren | ||||
---|---|---|---|---|
Indicator: Bereikbare binnenstad (audit nr 68) | ||||
Omschrijving: Tevredenheid over bereikbaarheid binnenstad door Bredanaars | ||||
Bron: Gemeente Breda, Stadsenquête Meeteenheid: % | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
73 | 72 | 73 | 70 | 70 |
Toelichting: Minimaal 70% van de Bredanaars is tevreden over bereikbaarheid binnenstad. | ||||
Indicator: Verkeersveiligheid (audit nr 70) | ||||
Omschrijving: Rapportcijfer door Bredanaars van verkeersveiligheid eigen buurt | ||||
Bron: Gemeente Breda, Buurtenquête Meeteenheid: Score tussen 1 en 10 | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
6 | 6 | Een zo hoog mogelijk rapportcijfer | Een zo hoog mogelijk rapportcijfer | |
Toelichting: Het streven is een zo hoog mogelijk rapportcijfer, omdat de gemeente op verkeersveiligheidsgebied altijd streeft naar beter. Opmerking: Het onderzoek van de Buurtenquête vindt alleen in de oneven jaren plaats. | ||||
Indicator: Duurzaam vervoer (audit nr 2404) | ||||
Omschrijving: Aandeel duurzame verplaatsingen te voet, met de fiets en het OV (Modal split) | ||||
Bron: ODiN / CBS Meeteenheid: % | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
41,7 | 46,8 | 45,8 | Doel is stijgende lijn | Doel is stijgende lijn |
Toelichting: We streven naar een groei van het aandeel duurzame verplaatsingen. Vanaf de begroting 2024 maken we gebruik van het onderzoek Onderweg in Nederland (ODiN) van het CBS. De realisatiecijfers zien hierop met terugwerkende kracht aangepast. |
Thema Breda is een duurzame en bestendige stad
Wat willen we bereiken?
Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?Breda wil een groene en gezonde stad zijn die klaar is voor toekomstige veranderingen. Een stad waar je gezond kunt leven en werk kunt vinden. Bij de ontwikkeling van Breda lopen we tegen meerdere grenzen aan, zoals stikstof, hittestress en schaarste op het elektriciteitsnet. De verdergaande verstedelijking raakt diverse milieuthema’s, zoals geluid, geur, luchtkwaliteit en externe veiligheid. Voor deze thema’s moeten de afwegingen steeds meer lokaal worden verankerd in het beleid om de fysieke leefomgeving te beschermen en te verbeteren.
In 2025 werken we (verder) aan de volgende doelen:
- We behouden en verbeteren de kwaliteit van de fysieke leefomgeving door onze inzet op meerdere milieuthema’s: bodem, lucht, geluid, biodiversiteit, geur en externe veiligheid.
- We verminderen de uitstoot van broeikasgassen ten opzichte van 1990 om in 2044 CO2-neutraal te zijn (en in 2030 minimaal een reductie van 55% te bereiken).
- We versnellen de energiebesparing in de stad. Dat doen we onder meer door een collectieve aanpak in buurten, een efficiënte communicatiestrategie en natuurvriendelijk isoleren.
- We versterken de natuur en de biodiversiteit, met speciale aandacht voor het natuurnetwerk, ecologische verbindingszones, landschap en dierenwelzijn.
- We behouden en versterken de kennis over natuur en milieu bij onze inwoners.
- We behouden uitnodigende en toegankelijke recreatievoorzieningen bij recreatieplassen, waarbij de recreatiedruk in balans blijft met de natuurwaarden.
Via Boerderij Wolfslaar zorgen we voor natuur- en duurzaamheidseducatie voor al onze inwoners en vooral voor de toekomstige generatie. Daardoor groeien zij op met gewenste voorbeelden en ervaringen op het gebied van natuur en biodiversiteit, dieren en dierenwelzijn, gezonde voeding en de herkomst van voeding, klimaat, energietransitie en de circulaire economie. Dit doen we samen met de overige kinderboerderijen en dierenweides in Breda.
Wat gaan we daarvoor doen?
Terug naar navigatie - Wat gaan we daarvoor doen?Beleidsactualisatie en beleidsuitvoering gezonde fysieke leefomgeving
We werken aan een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en zorgen daarbij voor een goede balans tussen het beschermen, benutten en herstellen van de kwaliteit van de leefomgeving. Met de komst van de Omgevingswet zijn veel afwegingen decentraal weggelegd. We actualiseren daarvoor ons beleid en verankeren de beleidslijnen ook in het Omgevingsplan. Daarnaast gaan we door met de beleidsuitvoering. Zo werken we bijvoorbeeld verder aan de afronding van de resterende 6 spoedlocaties voor bodemverontreinigingen, die uiterlijk in 2030 klaar moeten zijn.
Beleidsuitvoering klimaat
Breda blijft goed op weg om in 2044 klimaatneutraal te zijn. De projecten die in 2025 bijdragen aan onze doelstellingen op het gebied van duurzaamheid, zijn te vinden in de klimaatbegroting 2025-2028, zoals opgenomen in deze begroting.
Beleidsuitvoering biodiversiteit en landschap
We leggen nieuwe natuur aan en versterken de biodiversiteit. In 2025 werken we daarvoor aan de volgende projecten:
- Binnen het Natuurnetwerk richten we 4 terreinen in die al beschikbaar zijn: Landgoederenzone Haagse Beemden-Zuid, Lage Vuchtpolder fase 2, een nieuw bos aan de Marellenweg en een nieuw bos aan de Overaseweg.
- We kopen 20 hectare grond aan voor nieuwe natuur als onderdeel van het Natuurnetwerk.
- Voor de ecologische verbindingszones (EVZ’s) Mark en Singels maken we een ontwerp, en we starten met de inrichting van de eerste deeltrajecten. (De EVZ is een van de maatregelen om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water, de KRW).
- We leggen 4 faunapassages aan. Denk daarbij aan een groenstrook over bruggen, een faunatunnel onder een weg en hekken om dieren naar de passages toe te geleiden.
- We ronden het project Ommetje Haagse Beemden af, waarmee er een betere verbinding ontstaat tussen de wijk en de omliggende natuurgebieden.
- We gaan in 2025 met meerdere projecten, ontwikkelingen en externe initiatieven invulling geven aan Van Gogh Nationaal Park. Het gaat dan bijvoorbeeld om natuurontwikkeling in het Markdal en langs de singels, de recreatieve reis langs de Weerijs (route van Nassau tot Van Gogh) en het Middeldreefje.
- We starten met de uitvoering van de top 10 activiteiten uit de nota ‘Dieren in Breda’. Een concept van de nota ‘Dieren in Breda’ is aan de raad ter bespreking voorgelegd.
- We werken aan het behoud van gebouwgebonden soorten, zoals vleermuizen. Dat doen we met het onlangs opgestelde soortenmanagementplan. We verwachten in 2025 een omgevingsvergunning van de provincie te krijgen op basis van dit plan. Tegelijkertijd gaan we aan de slag met maatregelen, zoals de aanleg van alternatieve kraamverblijven voor vleermuizen.
Recreatievoorzieningen
- Het wordt steeds drukker bij de Galderse Meren. Daarom hebben we een gebiedsprofiel en een gebiedsvisie opgesteld. Eerder dit jaar zijn we al gestart met de uitwerking daarvan, zoals het vernieuwen van de toiletten. In 2025 gaan we aan de slag met andere verbeteringen en vernieuwingen bij de recreatieplas, zoals een tijdelijke horecavoorziening.
- Voor alle recreatieplassen maken we afspraken met marktpartijen over de parkeerafwikkeling bij drukke dagen, een goed gebruik van de ligweides en het toezicht. We verhogen het dagtarief van € 3 naar € 6, waarmee we een deel van de hogere kosten kunnen opvangen. Hier zijn we in 2024 mee gestart en dit zetten we in 2025 voort.
- De Asterdplas is enkele jaren geleden opnieuw ingericht. Daardoor is het nu het hele jaar door drukker. In 2025 werken we aan de laatste verbeteracties.
- De kwaliteit van het andere oppervlaktewater in Breda wordt continu gemeten, zodat mensen eventueel ook op andere plekken verkoeling kunnen zoeken op warme dagen. Daardoor kan de druk op de Galderse Meren en de Asterdplas afnemen. Op onze website is actuele informatie te vinden over de zwemwaterkwaliteit van de Mark en de singels.
Natuur- en duurzaamheidseducatie
In 2025 hebben we voor natuur- en duurzaamheidseducatie de volgende speerpunten:
- Natuur- en duurzaamheidseducatie is belangrijk bij de grote transities van nu. Daarom geven we het een plek in alle relevante visiedocumenten en in de praktijk.
- We bezuinigen € 50.000 op natuur- en duurzaamheidseducatie en op de dierenweides.
- We werken de plannen voor het professionaliseren en centraliseren van de niet-gemeentelijke kinderboerderijen en dierenweides verder uit passend binnen de visie 'Breda, stad in een park' en Verbeter Breda (waar het gaat om de Sik en Parkhoeve).
- We actualiseren onze activiteiten en educatiematerialen op basis van thema’s als dierenwelzijn, circulariteit en klimaat.
- We blijven initiatieven en organisaties ondersteunen bij vraagstukken op het gebied van duurzaamheid. In het bijzonder begeleiden we het Ecoschoolprogramma binnen het voortgezet onderwijs. Daarnaast onderzoeken we welke ondersteuning het primair onderwijs nodig heeft, zodat we die kunnen bieden. Verder actualiseren we ons educatieve aanbod. We ontsluiten dit via de Educatiewijzer Breda. Hiermee kan het onderwijs invulling geven aan zijn visie op natuur- en duurzaamheidseducatie.
Indicatoren
Terug naar navigatie - IndicatorenThema-indicatoren | ||||
---|---|---|---|---|
Indicator: Energie en klimaat (audit nr 71) | ||||
Omschrijving: Klimaatneutraal in 2044, uitstoot CO2 in kiloton per jaar | ||||
Bron: Regionale Klimaatmonitor Meeteenheid: Kton CO2 | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
645 | 578 | 564 | 535 | |
Toelichting: In 2044 moet Breda CO2 neutraal zijn. Om dit te bereiken moet er een jaarlijks afname van ruim 28 Kton CO2 gehaald worden. Het gaat hierbij om de uitstoot exclusief CO2 uitstoot van (auto)snelwegen. | ||||
Indicator: Fijnstof (audit nr 72) | ||||
Omschrijving: Aantal dagen per jaar dat concentratie PM10 meer is dan 50 µg/m3 | ||||
Bron: Luchtmeetnet.nl Meeteenheid: Aantal dagen | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
2 | 3,5 | Maximaal het gemiddelde niveau van de afgelopen 3 jaar | Maximaal het gemiddelde niveau van de afgelopen 3 jaar | |
Toelichting: De ambitie is om het aantal dagen met overschrijding zover mogelijk terug te brengen. De streefwaarde is maximaal het gemiddelde niveau van de afgelopen drie jaar. | ||||
Productindicatoren Product Milieubeheer | ||||
Indicator: Hernieuwbare elektriciteit (audit nr 73) | ||||
Omschrijving: Aandeel hernieuwbare elektriciteit van totale energie | ||||
Bron: www.waarstaatjegemeente.nl BBV Meeteenheid: % | ||||
Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Streefwaarde 2024 | Streefwaarde 2025 |
14,8 | 21,9 | n.v.t. | ||
Toelichting: Dit is een landelijk verplichte indicator, waar de gemeente niet rechtstreeks op stuurt. De gemeente stuurt op een andere (bredere) indicator, namelijk 'hernieuwbare energie'. De lange termijn doelstelling is om in 2044 volledig over te zijn gestapt naar 'hernieuwbare energie'. In 2022 (het meest recente realisatiecijfer) was het aandeel hernieuwbare energie 10,4 %. In de eerstvolgende begroting zal de indicator 'hernieuwbare energie' worden opgenomen. |
Wat mag het programma kosten?
Terug naar navigatie - Wat mag het programma kosten?Exploitatie | Jaarrekening 2023 | Begroting 2024 na wijziging | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Lasten | |||||||
Wonen in Breda | 4.677 | 6.709 | 2.162 | 2.264 | 2.350 | 2.349 | |
Verdeling beschikbare ruimte | 6.204 | 6.145 | 8.223 | 6.753 | 5.893 | 6.009 | |
Grote woonprojecten in de stad | 13.550 | 17.428 | 9.446 | 4.921 | 3.740 | 3.559 | |
Bereikbaar Breda | 17.071 | 17.874 | 17.975 | 17.747 | 18.353 | 18.394 | |
Breda is een duurzame en bestendige stad | 13.176 | 26.281 | 24.279 | 19.475 | 15.608 | 12.093 | |
Reserve Bodemfonds | 0 | 0 | 191 | 191 | 191 | 191 | |
Reserve Klimaatfonds | 290 | 314 | 314 | 314 | 314 | 314 | |
Reserve bovenwijkse voorzieningen | 1.860 | 1.044 | 59 | 0 | 0 | 0 | |
Algemene reserve programma 3 | 0 | 279 | 537 | 637 | 137 | 137 | |
Exploitatiereserve programma 3 | 400 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Investeringsreserve programma 3 | 391 | 2.830 | 3.884 | 104 | 98 | 92 | |
Totaal Lasten | 57.619 | 78.903 | 67.070 | 52.406 | 46.684 | 43.137 | |
Baten | |||||||
Wonen in Breda | 1.223 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | |
Verdeling beschikbare ruimte | 4.474 | 3.188 | 2.909 | 2.850 | 2.850 | 2.850 | |
Grote woonprojecten in de stad | 8.848 | 15.253 | 7.280 | 3.821 | 1.846 | 1.846 | |
Bereikbaar Breda | 17.470 | 17.589 | 21.015 | 21.615 | 21.615 | 21.615 | |
Breda is een duurzame en bestendige stad | 4.968 | 17.500 | 14.369 | 12.171 | 9.273 | 6.347 | |
Reserve Bodemfonds | 465 | 537 | 753 | 333 | 333 | 333 | |
Reserve Klimaatfonds | 44 | 344 | 44 | 44 | 44 | 44 | |
Reserve Versnellingsopgave Wonen | 4.415 | 5.000 | 370 | 320 | 0 | 0 | |
Reserve bovenwijkse voorzieningen | 75 | 40 | 1.877 | 1.090 | 40 | 40 | |
Reserve FIBI | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Algemene reserve programma 3 | 1.817 | 2.153 | 2.191 | 2.100 | 990 | 792 | |
Exploitatiereserve programma 3 | 1.859 | 986 | 532 | 0 | 0 | 0 | |
Investeringsreserve programma 3 | 0 | 82 | 190 | 335 | 391 | 391 | |
Totaal Baten | 45.656 | 62.701 | 51.559 | 44.709 | 37.411 | 34.286 | |
Gerealiseerd saldo van baten en lasten | 11.963 | 16.203 | 15.511 | 7.698 | 9.273 | 8.851 |
Financiële toelichting op dit programma
Terug naar navigatie - Financiële toelichting op dit programmaWonen in Breda
In 2024 is het budget bij de bestuursrapportage incidenteel verhoogd door een storting vanuit de reserve Wonen. Dit komt doordat we bij de bestuursrapportage jaarlijks de reserve actualiseren.
Verdeling van de beschikbare ruimte
Ruimtelijke ordening
In 2024 hebben we € 1 miljoen incidenteel budget gekregen voor invoering van de Omgevingswet. De Omgevingswet is op 1 januari 2024 gestart en in 2024 hebben we nog te maken met implementatiekosten. Deze zijn lager in 2025.
Stedelijke planning en programmering
In 2025 onttrekken we € 1,9 miljoen uit de reserve voor bovenwijkse voorzieningen. In dat jaar is er geen storting (baten) gepland. Dit resulteert in een voordeel van € 1 miljoen. Dit bedrag nemen we volgend jaar bij de bestuursrapportage op. Bij rendabele projecten zijn de lasten met € 1,1 miljoen gestegen en er zijn nog eens € 0,7 miljoen aan extra lasten bijgekomen. De toegenomen omzet gaat gepaard met een toename in de inzet van uren. In totaal zijn de lasten met € 3 miljoen gestegen, terwijl de opbrengsten met € 0,3 miljoen zijn afgenomen.
Grote woonprojecten in de stad
Grondexploitatie voor woningbouw
De kosten en opbrengsten van de grondexploitaties zijn beide verlaagd. Per saldo heeft dit geen invloed. De verlaging is veroorzaakt door de actualisering van de grondexploitaties.
Bereikbaar Breda
Mobiliteit
- In 2025 zijn de uitgaven € 0,4 miljoen lager en zijn ook de inkomsten € 0,1 miljoen lager; per saldo € 0,3 miljoen positief. De hogere uitgaven worden veroorzaakt door een toename van de kapitaallasten (€ 0,3 miljoen).
- De lagere uitgaven worden veroorzaakt door taakstellingen vanuit de kadernota van € 0,4 miljoen: voor € 0,25 miljoen gaan we de kosten voor e-oplaadpunten verhalen en voor € 0,15 miljoen minder uitvoeren van beleidsonderzoek en monitoring.
- Tevens vervalt een eenmalige Rijkssubsidie uit 2024 (€ 0,1 miljoen) en is er een lagere dotatie aan de voorziening VRI (€ 0,2 miljoen), omdat deze gelden eerder zijn ingezet voor de aanpassing van de software.
Parkeren
In 2025 zijn de lasten € 0,5 miljoen hoger. Ook de inkomsten zijn hoger (€ 3,6 miljoen). Per saldo levert dit een positief resultaat op van € 3,0 miljoen. De hogere uitgaven worden veroorzaakt door o.a. een toename van de kapitaallasten voor de aanpassing van de parkeersystemen in de garages. De hogere inkomsten worden veroorzaakt door o.a. de verhoging van de tarieven voor het straatparkeren en het harmoniseren van de tarieven en tijden in de stad.
Breda is een duurzame en bestendige stad
Milieu
In 2025 zijn de uitgaven € 3,7 miljoen lager en zijn ook de inkomsten € 3,1 miljoen lager; per saldo € 0,6 miljoen positief:
- In 2025 is er € 0,1 miljoen minder beschikbaar aan HSL-middelen en € 0,2 miljoen minder voor de Omgevingswet, omdat we in 2024 eenmalig een decentralisatie uitkering hadden.
- De subsidie voor niet-gesprongen explosieven wordt pas in 2025 verwerkt (€ 0,3 miljoen)
- De SPUK regelingen uitvoeringsgelden klimaat (CDOKE), energiearmoede en RES zijn in 2025 nog niet begroot, voor een bedrag van € 6,3 miljoen. Dit geldt voor zowel de lasten als de baten.
- Voor het Energie transitiefonds, waar Breda voor 25% eigenaar is, wordt € 0,25 miljoen aan baten verwacht.
- Voor het Volkshuisvestingsfonds zijn € 3 miljoen extra opgenomen voor zowel baten als lasten voor VHF 1 en VHF 2. Daarnaast zijn er overige kleine afwijkingen van € 0,1 miljoen.
In 2025 is de taakstelling ingevuld voor € 0,4 miljoen door diverse maatregelen, onder andere door het niet invoeren van het isolatiefonds en het efficiënter organiseren van de opgave klimaat.
Biodiversiteit
In 2025 zijn de uitgaven € 1,84 miljoen hoger, terwijl de inkomsten gelijk blijven. De hogere uitgaven worden veroorzaakt door eenmalige projectkosten voor 150KV Tennet hoogspanningsverbinding (€ 1,8 miljoen).
Investeringen
Terug naar navigatie - InvesteringenBedragen x € 1.000 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Fasering | Investeringen in dit programma | Planning uitgaven 2025 (bruto) | Planning uitgaven 2026 (bruto) | Planning uitgaven 2027 (bruto) | Planning uitgaven 2028 (bruto) | |
Wonen | 700 | |||||
Noordelijke rondweg | 100 | 100 | 200 | 2.279 | ||
Parkeren | 1.576 | 3.250 | 3.250 | |||
Biodiversiteit- Ecologische groenstructuur- Natuurnetwerk | 1.500 | 1.500 | 1.500 | 750 | ||
Biodiversiteit- Ecologische groenstructuur- Verbindingszones | 500 | 500 | 500 | 1.100 | ||
Biodiversiteit- Ecologische groenstructuur - EVZ Mark, Aa of Weerijs,singels | 1.000 | 6.000 | 3.500 | 5.561 | ||
Biodiversiteit- Ecologische groenstructuur- Faunapassages | 1.200 | 1.000 | 1.000 | 500 | ||
Biodiversiteit - Natuurinvestering (evenementen) | ||||||
Biodiversiteit -Landschapselementen | 105 | 105 | 80 | 80 | ||
Ambitie | 5.981 | 12.455 | 10.030 | 10.970 | ||
Wonen | 260 | |||||
Mobiliteit instandhouding bestaand netwerk | 3.407 | |||||
Parkeren | 4.525 | |||||
Van Gogh Nationaal Park | 338 | 338 | ||||
Biodiversiteit | 40 | |||||
Biodiversiteit- Ecologische groenstructuur- Natuurnetwerk | 4.371 | 4.307 | 4.308 | 4.300 | ||
Biodiversiteit- Ecologische groenstructuur- Faunapassages | 270 | 270 | ||||
Plan | 9.504 | 5.175 | 4.308 | 7.747 | ||
Overige Stedelijke ontwikkelingen | 145 | 145 | 146 | |||
Wonen | 1.564 | 1.645 | 145 | 146 | ||
Mobiliteit instandhouding bestaand netwerk | 2.660 | 2.718 | 675 | |||
Verkeersveiligheid | 1.151 | 431 | 893 | 325 | ||
Infrafonds | 1.859 | 921 | 872 | 469 | ||
Recreatieve voorzieningen | 190 | |||||
Biodiversiteit- Ecologische groenstructuur- Faunapassages | 300 | |||||
Project | 7.869 | 5.860 | 2.731 | 940 | ||
Overige Stedelijke ontwikkelingen | 291 | 91 | 234 | |||
Wonen | 450 | |||||
Mobiliteit instandhouding bestaand netwerk | 1.382 | 1.760 | ||||
Realisatie ecologische hoofdstructuur | 1.926 | |||||
Van Gogh Nationaal Park | 185 | |||||
Biodiversiteit | 2.590 | |||||
Energietransitie | 550 | |||||
Uitvoering | 7.374 | 91 | 1.994 | |||
Totaal | 30.728 | 23.581 | 19.063 | 19.657 |
Mobiliteit
Deze kredieten zijn bestemd voor de aanleg van infrastructuur in de stad, waaronder de instandhouding van het bestaande netwerk, de schaalsprong OV en fiets en de voorbereidingskosten voor de werkzaamheden aan de Noordelijke Rondweg (inclusief langzaam verkeer).
Meerjarenperspectief infrafonds
Om Breda bereikbaar te houden, investeren we in onze wegen om de doorstroming te bevorderen. Bijvoorbeeld door het toevoegen van extra rijbanen.
Verkeersveiligheid
We investeren in de straten en wijken rondom scholen en sportclubs om de verkeersveiligheid daar te verbeteren.
Parkeren
In 2025 investeren we in de aanschaf van een parkeersysteem voor de openbare weg.
Van Gogh Nationaal Park
We geven met meerdere projecten, ontwikkelingen en externe initiatieven invulling aan het Van Gogh Nationaal Park. Het gaat dan bijvoorbeeld om de natuurontwikkeling in het Markdal en langs de singels, de recreatieve reis langs de Weerijs (route van Nassau tot Van Gogh) en het Middeldreefje.
Biodiversiteit/groen en water
We versterken de biodiversiteit in en rond Breda. Daarvoor investeren we in het Natuurnetwerk Brabant, een netwerk van bestaande en nieuwe natuurgebieden die door ecologische verbindingszones met elkaar verbonden zijn. Dit zijn onze investeringen in 2025:
- We realiseren het Natuurnetwerk. We kopen gronden aan voor nieuwe natuur en richten al beschikbare gronden in met nieuwe natuur, zoals bossen, grasland en heide.
- Voor de ecologische verbindingszones (EVZ’s) Mark en Singels maken we een ontwerp, en we starten met de inrichting van de eerste deeltrajecten. (De EVZ is een van de maatregelen om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water, de KRW).
- We leggen faunapassages aan, zodat dieren blokkades (zoals wegen) kunnen passeren. Denk aan een groenstrook over bruggen, een faunatunnel onder een weg en hekken om hen naar de passages toe te leiden.
- We ronden het project ‘Ommetje Haagse Beemden’ af, waarmee een betere verbinding ontstaat tussen de wijk en de omliggende natuurgebieden.
Overige stedelijke ontwikkelingen
De investeringen hebben betrekking op de afronding van het project Amphia. Daarnaast gaat het om maatregelen in de openbare ruimte voor Tuinen van Genta en andere projecten van derden die zijn vastgelegd in overeenkomsten met die partijen.
Recreatieve voorzieningen
In coronatijd kregen onze inwoners de behoefte om dichter bij huis te recreëren. Daarom is destijds dit budget beschikbaar gesteld en geprogrammeerd. In 2025 worden hiermee toiletten bij de Galderse Meren aangelegd.
Wonen
Dit betreft een storting in het depot van de startersleningen. Daarmee houden we woningen betaalbaar. Ook zorgen we hiermee voor de voorbereiding van de tijdelijke woningen en voor de samenwerkingsovereenkomst met Samen Wonen.
Reserves
Terug naar navigatie - ReservesBedragen x € 1.000 | |||
---|---|---|---|
Duurzaam wonen in Breda | Stand 1-1-2025 | Bedrag mutaties | Stand 31-12-2025 |
Bodemfonds | 2.819 | -562 | 2.257 |
Klimaatfonds | 1.425 | 271 | 1.696 |
Versnellingsopgave Wonen | 563 | -370 | 193 |
Reserve bovenwijkse voorzieningen | 3.059 | -1.817 | 1.242 |
Reserve FIBI | 0 | -0 | -0 |
Reserve Toekomst bestendig wonen | 1.000 | 0 | 1.000 |
Algemene reserve programma 3 | 4.626 | -1.654 | 2.972 |
Exploitatiereserve programma 3 | 532 | -532 | 0 |
Investeringsreserve programma 3 | 3.863 | 3.694 | 7.557 |
Totaal | 17.887 | -971 | 16.916 |
Reserve Bodemfonds
Doel
De ontwikkelingen in de stad zijn onzeker. Onze inzet is maatwerk en ieder jaar anders. Met een bodemreserve vangen we pieken en dalen in de uitgaven op. De reserve vullen we aan met het resultaat vanuit het thema Bodem. Het gaat hierbij steeds meer om (woningbouw)opgaves die vrijwel altijd op inbreidingslocaties liggen en die door het industriële verleden gekenmerkt worden door hoge bodemkosten.
Risico
Het risico bestaat dat we tegen beperkingen aanlopen als we de verantwoordelijkheid bij de ontwikkelaar willen wegleggen, vooral wanneer landelijke subsidies wegvallen. Bovendien krijgt de gemeente steeds vaker de verantwoordelijkheid voor locaties waar geen specifieke veroorzaker aan te wijzen is.
Reserve Klimaatfonds
Doel
Op basis van het Klimaatplan stellen we jaarlijks een Klimaatbegroting op. Deze reserve wordt beschikbaar gesteld voor projecten die helpen om de klimaatdoelen van Breda te bereiken.
Toelichting
Het Klimaatfonds (reserve) bestaat uit bijdragen vanuit het project Windmolens Hazeldonk. Hieruit ontvangen we sinds 2014 jaarlijks € 247.500, waarvan € 43.500 voor het Grondbedrijf. Jaarlijks wordt het bedrag geïndexeerd. Deze bijdrage ontvangen we in totaal 20 jaar.
Reserve Versnellingsopgave Wonen
Doel
Bij het coalitieakkoord zijn middelen beschikbaar gesteld voor de Versnellingsopgave Wonen, die worden gedekt vanuit winstnemingen van grondexploitaties. Het doel van deze bestemmingsreserve is om geld beschikbaar te houden voor de Versnellingsopgave Wonen. De winstnemingen storten we in de reserve. De uitgaven voor de Versnellingsopgave halen we uit de reserve.
Toelichting
De reserve komt uit de jaarrekening 2018.
Reserve Bovenwijkse voorzieningen
Doel
Met deze reserve dekken we een deel van de kosten af van bovenwijkse voorzieningen. De inkomsten van de bestemmingsreserve zijn exploitatiebijdragen van private ontwikkelaars vanuit nieuwbouwplannen. Deze bijdragen zijn overeengekomen in een anterieure overeenkomst of afkomstig van gemeentelijke grondexploitaties. De onttrekkingen bestaan uit af te dekken kosten voor de bovenwijkse voorzieningen van een aantal projecten en de jaarlijkse ambtelijke kosten voor het beheer van de reserve.
Toelichting
De reserve is ingesteld op basis van het raadsbesluit in 2020. Nadien is de nota Bovenwijkse voorzieningen vervangen door de Nota financiële bijdragen kwaliteitsverbetering fysieke leefomgeving (per 1-1-2024). Deze reserve blijft gehandhaafd tot de oude verplichtingen zijn afgewikkeld.
Reserve Financiële bijdragen kwaliteitsverbetering fysieke leefomgeving
Doel
Met deze reserve wordt beoogd een deel van de kosten van bovenwijkse voorzieningen te kunnen afdekken. De inkomsten van de bestemmingsreserve zijn exploitatiebijdragen die gedaan worden bij nieuwbouwplannen en afkomstig zijn van private ontwikkelaars, overeengekomen in een anterieure overeenkomst of afkomstig van gemeentelijke grondexploitaties. De onttrekkingen bestaan uit af te dekken kosten van bovenwijkse voorzieningen van een aantal projecten, zoals benoemd in de Nota financiële bijdragen kwaliteitsverbetering fysieke leefomgeving en jaarlijkse ambtelijke kosten voor het beheer van de reserve.
Toelichting
De reserve is ingesteld op basis van het raadsbesluit in december 2023. De Nota financiële bijdragen kwaliteitsverbetering fysieke leefomgeving (per 1-1-2024) vervangt (i.v.m. de inwerkingtreding van de Omgevingswet) de Nota Bovenwijkse Voorzieningen.
Reserve Toekomstbestendig wonen
Deze regeling brengt € 1 miljoen kapitaallasten met zich mee. De reserve Toekomstbestendig wonen is bestemd om deze kapitaallasten te dekken. In 2021 is een bedrag van € 1 miljoen gedoteerd aan de reserve.
Algemene reserve programma 3
De middelen in deze reserve zijn bestemd voor de cofinanciering van het Volkshuisvestingsfonds, 150KV Tennet hoogspanningsverbinding en de verlenging van het energiepakket voor de periode 2024-2025.
Investering reserve programma 3
De middelen in deze reserve zijn bestemd voor verkeersveiligheid rondom scholen en het infrastructuurfonds.
Exploitatiereserve programma 3
Deze mutatie betreft onder meer de cofinanciering van het volkshuisvestingsfonds, het uitvoeren van geluidswerende maatregelen voor woningen langs de HSL en de A16 en het woonfonds.
Voorzieningen
Terug naar navigatie - VoorzieningenBedragen x € 1.000 | |||
---|---|---|---|
Duurzaam wonen in Breda | Stand 1-1-2025 | Bedrag mutaties | Stand 31-12-2025 |
Onderhoud parkeerbedrijf | 1.907 | -403 | 1.504 |
Planmatig onderhoud Vastgoedontwikkeling | 3.880 | -524 | 3.356 |
Voorziening verkeersregelinstallaties | 213 | 45 | 258 |
Vrz van derden verkregen middelen (progr 3) | 519 | 23 | 541 |
Totaal | 6.519 | -860 | 5.659 |
Voorziening Onderhoud gebouwen Parkeerbedrijf
Doel
De voorziening is bedoeld voor het egaliseren van meerjarige onderhoudskosten aan de parkeergarages van het parkeerbedrijf.
Toelichting
De bijdragen verhogen we volgens de bouwkostenindex (structureel).
Planmatig onderhoud vastgoedontwikkeling
De voorziening is voor de onderhoudskosten van strategisch aangekochte panden. Op korte termijn is onderhoud nodig, maar ontbreekt voor deze panden een echt vast voornemen voor ontwikkeling. De basis voor deze bijdrage is een meerjarige onderhoudsplanning, waarvan de doorberekening loopt tot en met 2032. De voorziening is toereikend om het geplande onderhoud tot en met 2032 uit te kunnen voeren.
Voorziening Verkeersregelinstallaties
Doel
Vanuit deze voorziening houden we de verkeersregelinstallaties (VRI's) verantwoord en doelmatig goed. Uitgangspunten zijn:
- geen veiligheidsrisico's voor de gebruiker
- geen hinder bij gebruik
- zo min mogelijk kapitaalvernietiging
Toelichting
Een jaarlijkse bijdrage aan deze voorziening is voldoende om de bestaande VRI's op een goed niveau te houden.
Beleidsstukken
Terug naar navigatie - BeleidsstukkenAchterliggende documenten bij dit programma
Aan dit programma gerelateerde verbonden partijen
Terug naar navigatie - Aan dit programma gerelateerde verbonden partijenAan de realisatie van de doelstellingen van dit programma leveren de volgende verbonden partijen een bijdrage. Voor de bijdrage van de verbonden partij aan de doelstellingen, belangrijkste beleidsontwikkelingen en risico’s verwijzen we naar de paragraaf Verbonden partijen.
- GR Schadevergoedingsschap HSL-Zuid, A16 en A4