Het overzicht incidentele baten en lasten is van belang voor de beoordeling welk deel van de baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel. Dit overzicht laat zien in welke mate de begroting structureel en reëel in evenwicht is en in hoeverre de lasten van de activiteiten in de jaarrekening met structurele baten zijn gerealiseerd.
Incidentele lasten beïnvloeden het structureel begrotingssaldo/exploitatiesaldo positief en incidentele baten beïnvloeden het structureel begrotingssaldo/exploitatiesaldo negatief. Bovenstaand overzicht laat voor de jaren 2025 - 2028 een negatief incidenteel begrotingssaldo zien. Bij een negatief incidenteel begrotingssaldo wordt een deel van de incidentele lasten ook afgedekt door structurele baten, wat goed is voor het structureel begrotingsevenwicht.
De toelichten van de incidente posten zijn hieronder opgenomen.
1. Diversiteit en Inclusie: 2024-2027
Betreft impuls voor het realiseren van de in het bestuursakkoord genoemde ambities op het gebied van Diversiteit en Inclusie stellen we voor de periode 2024 tot en met 2027 € 0,1 miljoen per jaar beschikbaar. Kosten betreft het werven van een aanspreekpunt en aanjager.
2. Budgetoverhevelingen
In eerdere raadsbehandelingen is besloten om een aantal budgetten beschikbaar te stellen voor 2025. De budgetten zijn gestort in de exploitatiereserve. In de begroting 2024 zijn deze budgetten weer opgevoerd en worden ze onttrokken uit de exploitatiereserve. Het betreft de volgende budgetten:
- Regionale middelen maatschappelijke opvang
Gemeente Breda voert de centrumtaak uit voor de maatschappelijke opvang in de regio. Met de regio is afgesproken om het positieve resultaat op maatschappelijke opvang beschikbaar te houden voor de regio conform de beleidsnota maatschappelijke opvang. De beschikbare middelen worden o.a. ingezet voor "pilot" projecten.
- Aanpak jeugdwerkloosheid crisisdienstverlening
Middelen worden ingezet voor incidentele subsidies en kortlopende projecten, die betrekking hebben op huiselijk geweld in afhankelijkheidsrelaties.
- Regio West-Brabant
Betreft regionale middelen voor de aanpak van jeugdwerkloosheid (arbeidsmarktregio West-Brabant), conform het nieuwe beleidsplan 2024-2028 arbeidsmarktregio West-Brabant en het uitvoeringsplan 2024-2026.
- Regie doelgroepspecifieke aanpak
Het beoogde doel van de middelen is om in de periode 2024-2026 middelen beschikbaar te stellen om de arbeidsparticipatie van statushouders en andere kwetsbare groepen te vergroten en hen extra te ondersteunen.
- Verbeter luchtkwaliteit scholen
Betreft gemeentelijke bijdrage (beschikbaar gesteld bij de begroting 2022) om ventilatie in schoolgebouwen te verbeteren.
- Woonopgave
Betreffen middelen beschikbaar gesteld t.b.v. doorlopen van trajecten van het bestedingsplan m.b.t. de woonopgave.
- Experiment gesloten coffeeshopketen
Betreft incidenteel budget voor 2025-2028 ten behoeve van het experiment gesloten coffeeshopketen.
- Versterking dienstverlening gemeente
Betreffen impulsmiddelen tot en met 2027 om dienstverlening bij de overheid te versterken naar aanleiding van het rapport van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag.
- Wet Open Overheid
De incidentele middelen (voor de periode 2022 tot en met 2026) zijn bestemd voor het verbeteren van systemen, het opleiden van medewerkers en het aanpassen van processen en de organisatie.
3. Bestuursakkoord 2022-2026
In het bestuursakkoord zijn de volgende incidentele impulsen en ombuigingen opgenomen:
- Aanpak ongedocumenteerden
De opvang van ongedocumenteerden zetten we door totdat de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen is geregeld. De verwachting is dat dat deze bestuursperiode (2022-2026) gaat zijn.
- Ombuiging participatie
De ombuiging heeft een aflopend karakter. De ombuiging was opgenomen als € 3,0 miljoen in 2023 en € 2,0 miljoen in 2024. Voor 2025 is de ombuiging ingeboekt op € 1,0 miljoen en voor 2026 € 0,5 miljoen. Vanaf 2027 is er geen ombuiging meer ingeboekt.
- Ombuigingen winstnemingen grondexploitaties
Herzieningen in het verleden liet een positief saldo zien. In het kader van reel begroting is een saldo ingerekend als baat voor 2026 in de begroting.
- Cofinanciering subsidie volkshuisvestingsfonds
Voor het verduurzamen van woningen in aandachtsgebieden is cofinanciering nodig. We gebruiken de algemene reserve in de bestuursperiode om de cofinanciering te realiseren.
- Verkoop vastgoed
Er worden meerdere vastgoedobjecten de komende jaren door de gemeente verkocht. Voor deze incidentele posten is jaarlijks een positief saldo ingeboekt
4. Tussenvoorziening sociale woningvoorraad
We willen een tijdelijke uitbreiding van de sociale woningvoorraad creëren, de zogenaamde tussenvoorziening, zodat het aanbod betaalbare huurwoningen voor een bredere doelgroep beschikbaar blijft. De exploitatielasten wordt onttrokken uit de algemene reserve.
5. Tussenvoorziening asielopvang
Betreffen de baten en lasten voor de bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne. Middels een specifieke uitkering vanuit het Rijk worden hier middelen voor ontvangen en derhalve heeft dit een incidenteel karakter.
6. Vrouwenopvang
Voor de jaren 2024 tot en met 2026 stellen we vanuit de algemene reserve € 5,6 miljoen extra beschikbaar voor de renovatie van de vrouwenopvang.
7. GameHub Breda
Betreft verbouwkosten voor het het realiseren van een GameHub in Breda en dat voor een periode van minimaal 10 jaar te gebruiken.
8. Grondexploitaties
Betreft kosten, opbrengsten en mutaties onderhanden werk voor grondexploitaties bedrijventerreinen, Crossmark en woningbouw.
9. Cultuurbeleid 2025-2028
Betreft incidentele financiële impuls voor de jaren 2025-2028 voor de uitvoeringsagenda cultuurbeleid 2025-2028 en het cultuurbeleid 2025-2028 'stad van creatief talent'. De impuls is bestemd voor co-financiering van culturele meerjarensubsidies.
10. Versnellingsopgave wonen
Onttrekking uit reserve ten behoeve van locatiegebonden incidentele impulsen voor de jaren 2025 en 2026.
11. Bijdrage bovenwijkse voorzieningen
Onttrekking uit reserve ten behoeve van locatiegebonden impulsen voor de jaren 2025 en 2026.
12. Taakstelling kadernota 2024
- De invulling van de taakstelling van stedelijke ontwikkeling kent een incidenteel karakter (niet structureel ingevuld) en derhalve opgenomen in het overzicht.
- In de begroting 2022 zijn impulsmiddelen van € 250.000 per jaar tot en met 2025 beschikbaar gesteld om elektrische oplaadpunten aan te leggen. Vanaf 2026 is vanuit de kadernota een taakstelling opgenomen. Aangezien deze niet structureel is ingevuld, is het opgenomen in het overzicht.
13. Aanpassing voorziening verkeersregelinstallaties
Dit betreft een tijdelijke verhoging van de dotatie aan de voorziening, omdat de apparatuur van de VRI's eerder vervangen diende te worden. Dit wordt in de jaren 2025 en 2026 gecompenseerd.
14. Volkshuisvestingfonds
- Vanuit het Rijk hebben we een éénmalige subsidie ontvangen voor het verbeteren van veiligheid en leefbaarheid in kwetsbare wijken. Deze middelen worden in een periode van maximaal tien jaar ingezet om kwaliteit van de wijken te verbeteren door deze woningen te verduurzamen. Dit betreft de 1e tranche.
- Voor de aanvraag van de subsidie van de 2e tranche van het Volkshuisvestingsfonds zijn er vanaf 2025 voor 10 jaar middelen nodig als cofinanciering. In aanvulling hierop zetten we voor 2024 investeringsmiddelen om in exploitatiemiddelen (€ 0,2 miljoen).
15. Reserve bodemfonds
Met een bodemreserve vangen we pieken en dalen in de uitgaven op. De reserve vullen we aan met het resultaat vanuit het thema Bodem. Het gaat hierbij steeds meer om (woningbouw)opgaves die vrijwel altijd op inbreidingslocaties liggen en die door het industriële verleden gekenmerkt worden door hoge bodemkosten.
16. Reserve klimaatfonds
Op basis van het Klimaatplan stellen we jaarlijks een klimaatbegroting op. De inkomsten en uitgaven uit de reserve Klimaatfonds worden bijgehouden in een overzicht. Deze reserve wordt beschikbaar gesteld voor projecten die helpen om de klimaatdoelen van Breda te bereiken.
17. Preventie met Gezag
Voor de periode 2023-2025 heeft het Rijk een subsidie verstrekt aan de gemeente Breda, voor het uitvoeren van het plan preventie met gezag.
18. Project BMIP
Kosten gerelateerd aan de pilot Brabants migratie informatiepunt (BMIP) met een looptijd van 1 oktober 2023 tot 1 oktober 2025.
19. Verhoogde aanvraag reisdocumenten
Betreft een tijdelijke verhoogde aanvraag van reisdocumenten in de periode 2024-2028, doordat reisdocumenten sinds 2014 10 jaar geldig zijn en nu moeten worden vervangen.
20. Impuls digitalisering
Vanuit de kadernota 2024 zijn middelen beschikbaar gesteld voor digitalisering en automatisering om de dienstverlening te versterken en de stedelijke ambities te verwezenlijken.
21. Eenmalige korting gemeentefonds
In het BOFv van 10 april 2024 hebben het Rijk en de koepels (VNG, IPO) afgesproken om met de financieel toezichthouders en in afstemming met gedeputeerden verantwoordelijk voor financiële toezicht, een afspraak te maken. Het doel van deze afspraak is dat de eenmalige daling gemeentefonds in 2025 door toezichthouders in de meerjarenbegroting 2025-2028 voor de jaarschijf 2025 als incidenteel wordt gezien.
22. Bijdrage algemene reserve
In het bestuursakkoord 2018-2022 is besloten middels een bijdrage de algemene reserve op peil te houden.
23. SaaS-oplossingen
Voor het dekken van SaaS-applicatiekosten wordt over de periode 2023-2025 middelen een beroep gedaan op de algemene reserve. Deze middelen worden vervolgens over een periode van 10 jaar (2026-2035) weer teruggestort in de algemene reserve.
24. Begrotingsreserve
De basis voor deze storting wordt gevormd door afspraken aan de hand van de business case met de NS voor de periode tot en met 2027.