Organisatie en financiën van Breda

Organisatieontwikkeling: FIT voor de Toekomst
Als organisatie willen we maximaal bijdragen aan een groene, grenzeloze en gastvrije stad. Daarom blijven we onszelf continu ontwikkelen via het uitvoeringsprogramma FIT voor de Toekomst 2024-2026. Onze medewerkers zijn de kracht achter ons werk. Daarom zorgen we ervoor dat zij de juiste vaardigheden hebben, goed samenwerken en flexibel kunnen inspelen op veranderingen. We willen daarnaast de kwaliteit en effectiviteit van ons werk verbeteren. Daarom investeren we in basiswerkwijzen en (vooral digitale) vernieuwing en innovatie. Hiermee kunnen we ook invulling geven aan de taakstelling binnen de organisatie.

Aantrekkelijk werkgeverschap
We willen dat mensen graag in en voor Breda werken. Daarvoor is het belangrijk dat we aantrekkelijk zijn als werkgever. De arbeidsmarkt is krap, zeker in de publieke sector. Tegelijkertijd krijgen gemeenten steeds meer taken en verantwoordelijkheden. We willen goede mensen aantrekken én behouden. Daarom zorgen we voor een goede start voor nieuwe collega’s. Een warm welkom helpt hen om zich snel thuis te voelen. Ook investeren we in goed leiderschap. Leidinggevenden spelen immers een grote rol in het werkplezier van medewerkers. We willen dat iedereen zich kan ontwikkelen en prettig kan werken, op kantoor en thuis.

Veilige en vitale organisatie
Iedereen moet veilig en gezond kunnen werken bij de gemeente Breda. We willen dat medewerkers zich bewust zijn van hun rol in een veilige werkomgeving. We zorgen voor duidelijke gedragsregels en een cultuur waarin ethisch gedrag normaal is. Verder helpen we medewerkers om weerbaar te zijn tegen ongewenst gedrag en risico’s. Ook zorgen we voor goede ondersteuning voor medewerkers die te maken krijgen met agressie of intimidatie. We investeren in vitaliteit en mentale gezondheid. Elke afdeling maakt een eigen plan om ziekteverzuim te verminderen. Samen met partners werken we aan een gezonde werkomgeving. We zorgen dat medewerkers weten waar ze terecht kunnen met zorgen of meldingen. Zo bouwen we aan een open en veilige organisatie.

Diversiteit en inclusie 
Het beleidskader Inclusief Samenleven is in december 2024 vastgesteld door de gemeenteraad. Hierin staat dat Breda een gemeente is waar onze diversiteit onze kracht is, medewerkers zich thuis, verbonden en gewaardeerd voelen en waar we gezamenlijk streven naar een inclusieve en gelijkwaardige organisatie.

Lerende organisatie
We willen een organisatie zijn die blijft leren en zich aanpast aan veranderingen. Daarom bieden we medewerkers en leidinggevenden veel mogelijkheden om zich te ontwikkelen. We stimuleren het delen van fouten en successen, en moedigen experimenteren en reflecteren aan. We richten ons op jong talent én op de ontwikkeling van onze huidige medewerkers. Zo blijven we flexibel en wendbaar. We maken leren makkelijk en toegankelijk, en gebruiken ook nieuwe middelen, zoals AI, om leren leuker en effectiever te maken. We benutten de kennis die al in huis is.

Duurzaamheid 
We voldoen aan de wettelijke duurzaamheidseisen en zetten waar mogelijk extra stappen. De gemeente wil vanaf 2026 minimaal 12% CO₂-reductie behalen op haar eigen uitstoot ten opzichte van 2019. Voor de verduurzaming van de gemeentelijke bedrijfsvoering zetten we in op een verlaging, met als einddoel een volledig CO₂-neutrale bedrijfsvoering in 2044. Daarnaast streven we naar zo min mogelijk restafval (zero waste). We zetten in op bewustwording bij onze medewerkers. Dat doen we voor alle relevante aspecten, zoals mobiliteit, afval en IT-gedrag.

Verbeteren van processen
In 2026 blijven we investeren in het verbeteren van onze processen om de kwaliteit te verhogen. Doelen zijn daarbij het behouden en verhogen van de kwaliteit van onze dienstverlening, het beperken van de uitvoeringslasten en verdere digitalisering. We realiseren de taakstelling van € 1,75 miljoen op personeel en ICT. Dat doen we zo veel mogelijk door de inzet van slimme technologie. 

Communicatie
De gemeente wil een betrouwbare overheid zijn en met communicatie bijdragen aan de maatschappelijke opgaven. We communiceren als gemeente begrijpelijk, eerlijk en persoonlijk. Hierdoor kunnen mensen die bijvoorbeeld laaggeletterd zijn onze communicatie ook begrijpen. Onze communicatie is dan ook eenvoudig, herkenbaar, tijdig en relevant.

Digitalisering en gegevensbescherming
De strategie voor digitalisering wordt de komende jaren verder versterkt met een nieuw speerpunt: het vergroten van de digitale weerbaarheid van onze medewerkers. We investeren in het verbeteren van hun digitale vaardigheden, zodat zij bewust, veilig en effectief kunnen werken in een steeds digitalere omgeving. Daarbij is er aandacht voor thema’s als gegevensbescherming, datageletterdheid, kunstmatige intelligentie, informatiebeheer en duurzaamheid. Dit is nodig om te versnellen op het gebied van digitalisering en om te kunnen blijven innoveren.

Daarnaast liften we mee op landelijke ontwikkelingen rondom digitale soevereiniteit en de aanpak van cybercrime. We zetten in op meer samenwerking en collectivisering, zodat we als gemeente sterker staan in een digitale wereld die voortdurend verandert. De gegevens van onze inwoners en bedrijven blijven we zo goed mogelijk beschermen.

Aantrekkelijk werkgeverschap

• We starten met een gemeentebreed introductieprogramma voor nieuwe medewerkers.
• We organiseren centrale introductiedagen voor nieuwe collega’s.
• We versterken ons werkgeversmerk en richten campagnes op jongeren en moeilijk vervulbare functies.
• We vernieuwen onze sollicitatieprocedure voor een betere match.
• We breiden het aantal stageplekken uit en werken samen met scholen.
• We gebruiken inzichten uit gesprekken met medewerkers om ons beleid te verbeteren.
• We implementeren een nieuwe regeling reiskosten woon-werk die voldoet aan de Cao gemeenten en bijdraagt aan onze aantrekkelijkheid als werkgever.

Veilige en vitale organisatie

• We geven trainingen over het omgaan met agressie, integriteit en verzuim.
• We stellen alarmeringsknoppen beschikbaar voor medewerkers.
• We stimuleren gesprekken over integriteit en morele dilemma’s.
• We voeren een plan uit voor veilige publieke dienstverlening en integriteit.
• We actualiseren onze risico-inventarisaties en voeren maatregelen uit.
• We verstevigen het thema duurzame inzetbaarheid.
• We gebruiken data om risico’s te analyseren en vitaliteitsprogramma’s te maken.
• We onderzoeken de beste aanpak voor de uitvoering van de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA).

Diversiteit en inclusie 

• We gaan de 3 ontwikkellijnen uit het beleidskader implementeren.
  • Ontwikkellijn 1: Zo buiten, zo binnen
  • Ontwikkellijn 2: Actieve inclusie
  • Ontwikkellijn 3: Toegankelijke organisatie

Lerende organisatie

• We verbreden de inzet van de methodiek Samen Werkend Ontwikkelen.
• We zetten in op teamontwikkeling en leiderschap bij veranderingen.
• We gebruiken vooral de kennis die we al in huis hebben.
• We maken AI-leermiddelen beschikbaar, zoals avatars voor gespreksvaardigheden.
• We stimuleren informeel en praktijkgericht leren.
• We bieden een breed aanbod aan leeractiviteiten.
• We richten ons op jong talent én op ervaren medewerkers.

Duurzaamheid

• We volgen minimaal de wetgeving en passen die toe. Daar waar mogelijk lopen we hierop voor.
• We schrijven nieuw intern beleid voor de verduurzaming en CO₂-reductie van onze eigen bedrijfsvoering. Hierin worden ook eventuele nieuwe doelstellingen vastgelegd. 
• We blijven aangesloten bij het programma van de CO₂-prestatieladder en monitoren en rapporteren aan de hand van deze systematiek. In 2026 bereiden we ons voor op certificering voor het volgende niveau (niveau 2) van de CO₂-prestatieladder.
• We betrekken nieuwe domeinen bij het thema Duurzame Overheid (IT, facilitair, wijkzaken en inkoop & aanbestedingen) als aanvulling op de bestaande domeinen (wagen- en machinepark, SIB en vastgoed). Op deze domeinen versnellen we de CO₂-reductie actief door gerichte pilots en projecten.
• We verduurzamen het aanbod in ons bedrijfsrestaurant en gaan bewuster om met voedselverspilling.
• We doen mee aan diverse actieweken om het bewustzijn over duurzaamheid te vergroten. We doen pilots en zoeken naar nieuwe samenwerkingsverbanden.
• We stimuleren duurzame mobiliteitsvormen voor onze medewerkers, zoals fiets en openbaar vervoer.

Verbeteren van processen

• We blijven onze belangrijkste processen verbeteren. Dat doen we vanuit een standaardwerkwijze: veel processen hangen immers met elkaar samen en het is een noodzakelijke basis voor digitalisering en automatisering.
• We behalen een besparing van € 1,75 miljoen op personeel en ICT. Dat doen we zo veel mogelijk door te investeren in het automatiseren van processen, robotisering, digitalisering en de inzet van AI. Daarbij respecteren we natuurlijk de geldende kaders, waaronder informatiebeveiliging en privacy. 
• In 2026 gaan we een nieuw financieel systeem gebruiken. Hierbij veranderen en standaardiseren we verschillende bestaande processen.
• We voeren het plan uit om inkomende subsidies sneller en gemakkelijker te verantwoorden.

Communicatie

• We werken voor deelgebieden concreter uit wat het betekent om persoonlijk, eerlijk en begrijpelijk te communiceren. Deze deelgebieden zijn: media/pers, interne communicatie, inwonersparticipatie, vertalingen en online communicatie. Ook voor communicatie in en over de openbare ruimte wordt dit uitgewerkt.
• We werken verder aan een herkenbare toon, taal en stijl. 
• We zorgen ervoor dat we onze kanalen toekomstbestendig inzetten. We bereiken onze inwoners onder andere via social media. Die kanalen maken de interactie tussen overheid en inwoners toegankelijk en eenvoudig. We zien echter dat de betrouwbaarheid van social media onder druk staat. De manier waarop en de mate waarin ze worden gebruikt, verandert ook. Daarom investeren we in de eerste plaats in krachtige eigen kanalen, zoals onze website, een digitale nieuwsbrief en een mijn-omgeving.

Digitalisering en gegevensbescherming

• We blijven investeren in innovatie en digitalisering die relevant is voor onze maatschappelijke opgaven.
• We investeren continu in (nieuwe) technieken om te voorkomen dat onbevoegden toegang kunnen krijgen tot onze gegevens. 
• We blijven al onze medewerkers actief trainen om alert te zijn en te blijven op digitale dreigingen. 
• We werken aan procesinrichtingen en procesoptimalisaties om de bescherming van de gegevens zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten.
• We sluiten aan bij landelijke ontwikkelingen op het terrein van digitale transformatie.

Deze begroting bevat een set (beleids)indicatoren. Daarmee geven we, naast de begrotingstekst en de financiële overzichten, een beeld van de ontwikkelingen binnen de diverse begrotingsthema’s. We actualiseren deze set elk jaar. Er zijn 107 Bredase indicatoren en 34 landelijk verplichte indicatoren. Een deel hiervan (21 van de 34) is ook opgenomen in de Bredase set indicatoren, maar niet allemaal. Voor diverse thema's is een betere Bredase indicator beschikbaar om op te sturen dan de landelijk verplichte (relatieve) indicator. Elke Bredase indicator staat bij het thema waar deze indicator betrekking op heeft.

Dit programma bevat 5 beleidsindicatoren. Voor alle indicatoren in deze begroting hanteren we peildatum 12 september 2025.

We zijn een betrouwbare overheid voor inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen en andere overheden. Dat is ook te zien aan ons financiële beleid. We presenteren een sluitende begroting. Ook zorgen we voor een buffer om financiële risico’s op te kunnen vangen.

Financieel solide
We zorgen voor een goede financiële basis voor Breda. Het ravijnjaar 2026 wordt wat gedempt vanuit het Rijk, maar er zijn nog steeds financiële risico’s en onzekerheden. Denk hierbij aan risico’s bij het aangaan van grote gebiedsontwikkelingen. Onzekerheden zien we ook in het sociaal domein, waar we nog niet voldoende geld krijgen van het Rijk voor de kosten die we maken. 

Voor deze risico’s en onzekerheden hebben we een financiële buffer. We sturen op de verlaging van risico’s en voldoende eigen vermogen. We zorgen dat de weerstandsratio minimaal 1,4 is. Zo zijn we voldoende in staat om financiële risico’s op te kunnen vangen.

Als we zien dat een risico onverhoopt werkelijkheid wordt of als onze financiële positie op een andere manier negatief beïnvloed wordt, dan gaan we meteen aan de slag. Dat is te zien in deze begroting, waarin we de aanvullende keuzes uit de kadernota 2025 uitwerken. 

De weerstandsratio geeft aan welk vermogen we beschikbaar hebben om de risico’s af te dekken. Hoe hoger de algemene reserve, hoe hoger de weerstandsratio, hoe hoger de capaciteit om risico’s af te dekken. In de kadernota 2025 gaven we aan dat de financiële grens voor ons ligt op een aanvaardbaar weerstandsratio van 1,4. 

Vooral bij de investeringen in de grote gebiedsontwikkelingen zijn de risico’s en onzekerheden hoog. Om deze risico’s op te kunnen vangen, wordt er tussen 2026 en 2029 in totaal € 15,15 miljoen toegevoegd aan de algemene reserve. Hierdoor stijgt de weerstandsratio van 1,8 naar 2,0. Dit biedt ruimte om tot maximaal € 30 miljoen aan extra risico’s, voor de grote gebiedsontwikkelingen toe te voegen. De weerstandsratio blijft dan op de aanvaardbare grens van 1,4.

Voorspelbare lastendruk
Voor inwoners en bedrijven streven we naar beheersbare kosten. Voor 2026 hanteren we de volgende uitgangspunten:

• De ozb voor woningen en niet-woningen blijft gelijk.
• De rioolheffing stijgt met 2%.
• De afvalstoffenheffing stijgt ook met 2%.

Transparante verantwoording
We blijven onze planning & controlproducten continu evalueren en verbeteren. Deze begroting ziet er daarom anders uit dan de vorige. Vooral in programma 1 zetten we stappen om de inhoud, de financiën en de indicatoren beter op elkaar aan te laten sluiten. Deze ontwikkeling trekken we in 2026 door naar de rest van de begroting. We stimuleren concreet taalgebruik en het gebruik van technologische hulpmiddelen bij het schrijven van de teksten.

Voor dit thema zijn geen indicatoren van toepassing.