Duurzaam wonen in Breda

Breda heeft veel soorten woningen en leefomgevingen voor alle verschillende bewoners. Op het gebied van wonen heeft Breda binnen de regio een centrumfunctie. Deze rol zorgt op de woningmarkt voor beweging en interactie. We willen voor alle bewoners een betaalbaar en duurzaam (t)huis, dat voldoet aan hun wensen en behoeften. Nu en in de toekomst. Bepaalde doelgroepen hebben een lastige positie op de woningmarkt. Dat zijn vooral huishoudens die aangewezen zijn op een sociale huurwoningen, maar ook de groep middeninkomens. Dit zijn huishoudens met een inkomen tussen € 36.000 en € 45.000 per jaar. Door de bouw van sociale en middeldure woningen willen we hun mogelijkheden op de woningmarkt vergroten. De druk op de woningmarkt is nog steeds groot. Dat vraagt extra inzet van bouwbedrijven, ontwikkelaars, corporaties en gemeente. De bijzondere stadse leefomgeving van centrumstad Breda willen we verder uitbouwen om aan de marktvraag te voldoen.

We voeren de Woonvisie Breda en de Alliantie Breda 2019-2023 uit. Dit doen we samen met woningcorporaties, ontwikkelaars en andere partners. De aandacht ligt op de thema’s:

• Betaalbaarheid en beschikbaarheid;
• Nieuwbouw, duurzaamheid;
• Leefbaarheid;
• Wonen/zorg en veiligheid.

Een belangrijke taak is het realiseren dan wel in harde plannen hebben van 6.000 woningen. Over 1.200 sociale huurwoningen maakten we afspraken met de woningcorporaties en gezamenlijke huurderskoepels (onafhankelijke verenigingen waar huurders lid van kunnen worden) in de Alliantie Breda 2019-2023. Met de alliantiepartners werken we verder aan de Veranderopgave, dat wil zeggen aan de nieuwe portefeuillestrategieën (te voeren beleid en keuzen uit beleggingsmogelijkheden) van de corporaties. Doel hiervan is dat hun woningvoorraad nu en in de toekomst aansluit op de woonwensen. Met de Monitor Sociale Woningbouw en de Jaarverslaglegging Klik voor Wonen volgen we ontwikkelingen zoals de voorraad en de vraag en wachttijden bij sociale huurwoningen.

Van de 6.000 woningen is het doel om 1.800 woningen te bouwen of in vastgestelde woningbouwplannen te hebben voor middeninkomens, in koop- en huursector. De Verordening Sociale doelgroepen en middenhuur draagt hieraan bij. Hierdoor kan de gemeente marktpartijen dwingen huurwoningen te bouwen voor huishoudens met een middeninkomen.

Ook voeren we Collectief Particulier Opdrachtgeverschap-beleid uit. Binnen de woningbouwopgave bouwen we middels een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) 300 woningen.

Verder werken we binnen de regio Breda (bestaande uit de stedelijke gemeenten Breda, Oosterhout en Etten-Leur en de landelijke gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Drimmelen, Geertruidenberg en Zundert ) aan de bouw van 200 tijdelijke woningen voor het souterrain (groeiende groep mensen die zelf niet in staat zijn een woning te vinden) van de woningmarkt. De woningcorporaties ondernemen acties om hun woningen geschikt en betaalbaar te maken voor deze groep van bijvoorbeeld spoedzoekers en dalers op de woningmarkt. De vraag naar betaalbare woningen onder deze groep is zo groot dat we ook op nieuwe plekken tijdelijke woningen willen bouwen.

Naast nieuwbouw werken we aan het ombouwen van lege gebouwen en (bedrijven)terreinen. De stad verandert. Er is vergrijzing. Het aantal mensen dat in een woonzorgvoorziening woonde en nu is aangewezen op een zelfstandige woning, neemt toe. Ook wonen mensen vaker alleen. Dit gebeurt in een tijd dat zorginstanties nadenken over hun taak en wonen en zorg steeds meer gebeurt vanuit gescheiden budgetten. De gemeente brengt de woonzorg behoefte in beeld en de opgave die daaruit voortkomt. Voorwaarde is dat zorgaanbieders aangeven wat de behoefte is op de middellange en lange termijn. De gemeente, corporaties en zorgaanbieders werken samen aan een woonaanbod met flexibele zorg op maat. In de campagne Wonen met Gemak staat de zorg- en woonvraag centraal. Het systeem van starters, blijvers en verzilverleningen is voor de ondersteuning van delen van de woningmarkt.

Met Wonen en Zorg hebben we een nieuw afwegingskader (grenzen en afspraken om besluiten af te wegen) voor initiatiefplannen voor wonen en zorg. We gebruiken deze bij verschillende plannen binnen de totaalopgave. We blijven zoeken naar passende woonmogelijkheden voor alle doelgroepen. We bouwen voort op de samenwerking tussen partners in de stad die betrokken zijn bij opgaven op het snijvlak van wonen en zorg en verkennen of een de samenwerking verder uitgebouwd en versterkt kan worden.

Een taskforce doorstroming (samengesteld team voor het oplossen van problemen) heeft de opdracht om doorstroming op de woningmarkt en passend wonen te bevorderen. We onderzoeken welke problemen middeninkomens ervaren bij het instromen in het huidige woningaanbod (inkomensgrenzen particuliere beleggers, woonruimteverdelingsregels corporaties, hypotheekeisen). Dit doen we om te kijken we of we de problemen weg kunnen nemen.

De versnellings- en de gebiedsgerichte opgaven vragen om vroeg in te spelen op de gewenste woonrichting. Onder meer binnen de Bredase 100-dagen aanpak, waarin we samen met marktpartijen en eigenaren kijken naar mogelijkheden voor (versnelde) bouw van woningen. Hiervoor gebruiken we het perspectief wonen en de gebiedsprofielen als input. Hierin geven we per gebied een beeld van de richting die we voor wonen willen. Hierin staan doelen en toekomstmogelijkheden waarmee we naar gebieden en woningvoorraad kijken.

De doelstellingen voor verduurzaming en energietransitie (overstap naar duurzame energiebronnen) voeren we uit bij nieuwbouw en de bestaande voorraad woningen. De hierover gemaakte afspraken met de woningcorporaties staan ook in de Alliantie Breda 2019-2023.

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's benoemd.

We bieden ruimte aan initiatieven en bewaken de kwaliteit van de leefomgeving. Dit doen we door volledig gebiedsgericht te werken. We gebruiken kennis voor meer duurzame initiatieven die passen bij dat gebied en bijdragen aan de taken van de stad en dorpen. De keuzes in de omgevingsvisie geven hiervoor de richting.

Als ruimte bieden en kwaliteit bewaken niet samengaat, dan gaan we in gesprek met experts en belanghebbenden. Dit doen we vanuit de waarden van het gebied. Dus lokaal maatwerk voor een duurzame leefomgeving met doe- en denkkracht uit de stad, dorpen en wijken.

Om dit te ondersteunen maken we nieuwe regels en beleid. Ook komen er andere (digitale) werkwijzen en processen. Dit is niet af in 2021. Wel zijn we dan een stapje verder.

We bereiden ons voor op de start van de Omgevingswet per 1 januari 2022.

Ontwikkeling instrumenten Omgevingswet:

• Met de omgevingsvisie (de belangrijkste ambities voor de leefomgeving) worden de ambities uit het Verhaal van Breda vertaald naar keuzes voor de groei van Breda. We gaan hierover in gesprek met de stad, wijken en dorpen.
• In 2021 bereiden we het omgevingsplan voor dat alle bestemmingsplannen vervangt. Hiervoor maken we bouwstenen. We vertalen de regels van het Rijk naar de Bredase situatie. Hiervoor voegen we de verordeningen samen en we vertalen de omgevingsvisie en provinciale- en waterschapverordening in regels. Waar het kan, werken we met partners in projecten aan bestemmingsplannen. Zijn er wijzigingen nodig, dan pakken we het breed op.
  We vertalen nieuw beleid in regels van het omgevingsplan. We maken een basis voor het omgevingsplan dat we kunnen aanpassen. Hier werken we mee als tijdelijk omgevingsplan.
• We verbeteren de nieuwe werkprocessen voor vergunningaanvragen en initiatieven. Hierbij ontwikkelen we snelle en eenvoudige aanvragen zoals voor een dakkapel. Voor moeilijkere initiatieven komt er een omgevingstafel (plaats voor gesprekken met betrokken partijen). Dit doen we samen met partners Waterschap Brabantse Delta, Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB), de Veiligheidsregio en de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). Een omgevingstafel is een nieuwe overlegvorm. Hierdoor komen we tot een volledige beoordeling om de initiatiefnemer te steunen in zijn aanvraag. De initiatiefnemers denken mee aan de opzet van de omgevingstafel.
• We zorgen dat de digitale ondersteuning mee ontwikkelt en sluiten definitief aan op het Digitale Stelstel Omgevingswet (DSO). We maken software (ook een deel nieuw) hiervoor gereed en starten met het vullen van het systeem met toepasbare regels.
• Medewerkers leiden we op om gebiedsgericht te werken en maatwerk te leveren.
• Bredase participatie richt zich op betere besluitvorming. Dit kan door de denk- en doe kracht van betrokkenen. Waar mogelijk verbinden we de participatie richting met de inspraakverordening tot een nieuwe verordening. Zo nemen we de leerervaringen uit 2020 mee. Dit geeft de gemeente een juridische basis voor participatie, in lijn met Breda brengt het samen.

De effecten van de Omgevingswet zijn landelijk nog niet voldoende in beeld om een Bredase doorkijk te maken. Daarnaast is Breda afhankelijk van landelijke besluiten over wetgeving en het digitale stelsel.

Breda is een aantrekkelijke gemeente om te wonen. De bevolking groeit, het aantal huishoudens neemt toe en daarmee ook de vraag naar woningen. De krapte op de woningmarkt is groot. We zetten in op beter gebruik van bestaande woningen en het uitbreiden hiervan door woningbouw die aanvullend is op de bestaande woningvoorraad. Dit doen we door nieuwbouw en ombouwen. Hierdoor is groei mogelijk en blijft de stad aantrekkelijk.

Het doel is de uitvoering van de woningbouwopgave door het bouwen, of in harde plannen hebben, van 6.000 woningen. Om dit te bereiken sturen we op uitvoering en voortgang bij het bouwen van woningen, onder meer bij de projecten die onderdeel zijn van de Bredase 100-dagen aanpak. De kwaliteit en de bouw van betaalbare woningen staat voorop. Breda zet in op meer beschikbare woningen voor elke portemonnee.

We gaan verder met uitvoering geven aan de versnellingsagenda. Deze bestaat uit acties binnen de onderdelen: lopende projecten; in plaats van procesaanpak, beleid op orde, communicatie en een analyse van de ontwikkelmogelijkheden van nieuwe locaties, die noemen we de Bredase 100-dagen aanpak. In deze aanpak verkennen we plekken voor de versnelde bouw van woningen. Samen met marktpartijen en woningcorporaties doorlopen we haalbaarheidsstudies. Doel is om hier versneld tot definitieve harde plannen en bouw van woningen te komen.

Gemeentelijke gronden maken we geschikt voor woningbouw, ook voor tijdelijke woningen. Voor woningen in het midden huursegment zoeken we nieuwe locaties. Waar mogelijk versnellen we de uitgifte van grond in lopende gemeentelijke woningbouwprojecten. We maken de bouw van woningen mogelijk op plekken van andere partijen. Dit doen we door het begeleiden van planprocessen. Waar mogelijk versnellen en versterken we hierbij de woningbouwmogelijkheden.

Van het bestedingsplan Impuls voor de woonagenda is € 8,7 miljoen voor locatie gebonden impulsen. Dit doen we om belemmeringen voor de bouw van sociale en middeldure woningen weg te nemen. Ook kiezen we welke gemeentelijke plekken we gebruiken voor de bouw van deze woningen. De voorwaarden om gelden te krijgen werken we in 2021 verder uit. Ook richten we een proces in voor het indienen van aanvragen.

De gemeente staat voor grote investeringen in het fysieke raamwerk van groen, buitenruimte en infrastructuur van de stad om met goed beleid nieuwe woningen te bouwen. De ontwikkeling van de stad met meer woningen en andere functies, vraagt hierom. Grote investeringen zijn nodig voor de openbare ruimte (mobiliteit, groen en water) en het verbeteren en houden van de bereikbaarheid en leefbaarheid van de stad. Met de Nota Bovenwijkse Voorzieningen verhalen we een deel van deze investeringen op marktpartijen door hun financiële bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen.

We werken verder aan het maken van een Regionale Investeringsagenda (RIA) vanwege de uitvoeringsstrategie voor de Nationale Omgevingsvisie. In deelgebied Breda is woningbouw de drager, gekoppeld aan investeringen in onder meer:

• Mobiliteit;
• Groen;
• Natuur;
• Water; 
• Economische ontwikkeling;
• Energietransitie;
• Klimaatadaptatie.

Overheden, marktpartijen en maatschappelijke organisaties werken samen en kijken hoe hiermee om te gaan op de lange termijn (2030/2040). Hierbij maken we afspraken over het slim koppelen van investeringen vanuit verschillende beleidsterreinen. Dit is basis voor regionale aanvragen in het kader van de Woningbouwimpuls van het kabinet.

• Vanuit de bestaande projectenportefeuille en de resultaten van de versnellingsagenda bestaat perspectief op het realiseren van de beleidsdoelen voor het realiseren van extra woningen in alle categorieën en nieuwe werkterreinen. Het realiseren van voldoende woningen in de categorie midden duur zal een extra inspanning vergen. Grote inspanning van alle betrokken partijen zullen nodig blijven om de plannen daadwerkelijk naar harde plannen en realisatie te brengen.
• De risico's van de grondexploitaties worden toegelicht in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. 

Breda wil uitblinken in (inter)nationale bereikbaarheid. Breda blijft bereikbaar met bestaande en nieuwe vervoersmiddelen en mobiliteitsconcepten. De mobiliteit (verplaatsingen) keuzes stemmen we nog af op de uitbreiding van bewoonde gebieden, waarbij we inwoners verleiden om te kiezen voor vervoer dat past bij hun reisdoel. We willen dat deze inwoners zoveel mogelijke gebruik maken van de langzaam vervoersmogelijkheden (lopen, fietsen).
Wat we tijdens corona hebben geleerd is dat er anders naar de ‘klassieke’ woon-werk verplaatsing kan worden gekeken. Thuiswerken, buiten de spits reizen en digitaal vergaderen worden (steeds) meer gemeengoed. Dit willen we blijven stimuleren. In de toekomst blijkt of dit bijdraagt aan minder mobiliteit. Het kan zeker bijdragen aan een optimale (inter)nationale bereikbaarheid van de stad.

In het najaar van 2020 is de Mobiliteitsvisie Breda 2030 door de gemeenteraad vastgesteld. De daarin opgenomen uitgangspunten zijn:

• Autoverkeer gebruikt de juiste routes;
• Meer ruimte voor langzaam verkeer (lopen, fietsen);
• Breda is grenzeloos verbonden met de wereld;
• Openbaar vervoer is een uitnodigend alternatief;
• Mobiliteitssystemen zijn optimaal verbonden;
• Balans van vraag en aanbod parkeerplaatsen.

Deze uitgangspunten verwerken we in het uitvoeringsprogramma Mobiliteit.

(Inter)nationale bereikbaarheid
Eind 2020 verwachten we het Toekomstbeeld OV 2040 vast te stellen. Deze toekomstmogelijkheden hebben een aantal belangrijke verbeteringen in directe treinverbindingen. Onder andere tussen Breda en Utrecht, Eindhoven en Zeeland en internationaal met België en Duitsland. Vanaf 2021 werken we met betrokken partijen verder aan de uitvoer van deze plannen.
Voor verbetering van de verbinding van het openbaar vervoer met Utrecht werken we samen met het Rijk, de 3 betrokken provincies en Utrecht.  Innovatieve concepten, zoals een Bus Rapid Transport (BRT)-systeem, zijn hierbij in beeld en worden onderzocht op haalbaarheid en betaalbaarheid. In 2021 werken we samen verder aan vervolgstappen voor invoering van dit systeem.
Samen met de Provincie blijven we ons richting het Rijk inzetten voor het belang om te investeren in de doorstroming op de:

• De A27 (knooppunt Hooipolder en A27 zuid, deel Hooipolder-Sint Annabosch);
• De A58 Breda-Tilburg;
• De A58 tussen het knooppunt Galder en Sint Annabosch, hier ligt de nadruk op.

Door de stikstofproblemen treedt er (flinke) vertraging op bij de aanpak van onderdelen van de A58. Voor het onderdeel A58 Tilburg-Eindhoven wordt de openstelling tussen 2023-2026 voorzien, hetgeen een vertraging van 1 tot 2 jaar ten opzichte van de oorspronkelijke planning betekent. Voor het onderdeel A58 Galder-Annabosch treedt, in verband met de nabijheid van het Ulvenhoutsebos, een (nog) grotere vertraging op van 3 tot 5 jaar. De openstelling wordt dan ook tussen 2025-2029 voorzien. Dit kan grote gevolgen hebben voor de verkeersdrukte op de hoofdwegen.

(Binnen)stedelijke bereikbaarheid
In 2020 is de mobiliteitsdeal Breda met de provincie Noord-Brabant ondertekend. De uitwerking hiervan verwerken we vanaf 2021 in het uitvoeringsprogramma Mobiliteit.
De Noordelijke Rondweg is belangrijk voor goede multimodale (met verschillende vormen van vervoer) bereikbaarheid van onze economische toplocaties.  Een belangrijk deel van de geplande woningbouw en andere gebiedsontwikkelingen worden bereikbaar via de Noordelijke Rondweg. Verder is de Noordelijke Rondweg de belangrijkste toegang van de stad naar de autosnelwegen.
Voor betere doorstroming op de Noordelijke Rondweg is in 2020 een studie naar toekomstige maatregelen afgerond. Hierbij wordt de barrièrewerking die de Noordelijk Rondweg heeft voor Breda Noord meegenomen en krijgt fietsinfrastructuur specifiek aandacht. In 2021 beginnen we met het uitvoeren van de voorgestelde maatregelen die we dan met de gemeenteraad bespreken. De uit te voeren maatregelen verwerken we in het uitvoeringsprogramma Mobiliteit.
We werken aan optimale bereikbaarheid van de stad en dorpen, Dit doen we door in 2021 projecten in uitvoering te brengen. Deze staan in het Meerjaren Uitvoeringsplan Mobiliteit 2019-2022. Voorbeelden hiervan zijn:

• Aanleg turborotonde met fietstunnel Leursebaan;
• Aanpassingen kruispunt Graaf Hendrik III laan met de aansluiting van de Graaf Engelbertlaan;
• Herinrichting kruispunt Marialaan-Keermanslaan;
• Optimaliseren, renoveren en smart (eisen stellen) maken van 4 verkeerslichten op de Ettensebaan, van het kruispunt met de carpoolplaats tot en met het kruispunt met de International Association of Business Communicators (IABC) en de geregelde voetgangersoversteekplaats in Ulvenhout op de Dorpstraat (tegenover Albert Heijn).

In 2020 is voor de ontsluiting van Prinsenbeek een studie uitgevoerd. De resultaten zijn opgenomen in de Mobiliteitsvisie Breda 2030. In 2021 maken we een begin met uitvoeren van mogelijke maatregelen. Die bespreken we met de gemeenteraad. De uit te voeren maatregelen verwerken we in het uitvoeringsprogramma Mobiliteit 2021.
Openbaar vervoer(OV) 2021 staat in het teken van voorbereidingen van de aanbesteding van het OV in West-Brabant (nieuwe ingangsdatum juli 2023). Er is veel aandacht gegeven aan mogelijkheden voor invoering van gedeelde mobiliteit en bereikbaarheid van bedrijventerreinen.

Fysieke maatregelen langzaamverkeer

Zoals in de Mobiliteitsvisie is opgenomen, is het, om de stad bereikbaar te houden, belangrijk om voor binnenstedelijke verplaatsingen het langzaam verkeer te stimuleren. Dit willen we doen door nieuwe verbindingen te maken tussen de woonwijken onderling en nieuwe verbindingen te realiseren over de singels, waarbij de binnen singel ook hiervoor wordt ingericht. Met de introductie van de elektrische fiets kunnen makkelijker grotere afstanden met de fiets worden overbrugd, waarmee de (elektrische) fiets een aantrekkelijker alternatief voor bijvoorbeeld de auto wordt. Om dit te stimuleren, worden de bestaande snelle fietsroutes verbeterd en worden er nieuwe snelle fietsroutes naar alle kernen in de omgeving gerealiseerd. Dit draagt natuurlijk ook bij aan een goed bereikbaar Breda.

Op het gebied van fietsen zetten we onder andere in op:

• Promotiecampagnes via 076Fiets, om inwoners te verleiden in de stad gebruik te maken van langzame vervoersmogelijkheden (lopen, fietsen);
• Realisatie snelfietsroute Breda-Tilburg, waarvan het deel Heerbaan in 2020 is uitgevoerd. Het volgende deel, richting de Sint Ignatiusstraat, is in de ontwerpfase. Uitvoering hiervan verwachten we in 2021-2022;
• Blijvend aandacht voor veilige schoolomgevingen en routes. In overleg met scholen voeren we maatwerk uit;
• Realisatie fietsstraat Adriaan van Bergenstraat-Nieuwe Prinsenkade. 

In het kader van Smart Mobility geven we in overleg met de projectorganisatie SmartWayZ vorm aan pilot anders/beter markeren van 30 km-zones.

In 2021 gaan we verder met de invoering van gereguleerd parkeren rondom het centrum. Dit gebeurt op basis van parkeerdrukonderzoeken, wensen van bewoners en in lijn met de ambities uit het bestuursakkoord.
Ook gaan we in 2021 de fietsparkeercapaciteit verder uitbreiden. Fietsparkeren aan de rand(en) van de binnenstad en het station krijgen speciale aandacht.

Voor alle vormen van parkeren voeren we in 2021 innovaties door. Dit doen we waar het mogelijk is door digitalisering. Hierbij kijken we naar verdere vereenvoudiging van aanvraag- en betaalprocessen bij parkeervergunningen.
In vervolg op de Mobiliteitsvisie Breda 2030 zijn uiterlijk in 2021 het parkeerbeleid met de verordeningen en aanwijsbesluiten actueel.

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's benoemd.

In 2044 is Breda CO2-neutraal. Daarom willen we 50% energie besparen en de rest duurzaam opwekken.
Breda zet in op verder vergroenen in bebouwd gebied voor verbinding naar het groen in het buitengebied. Daarnaast starten programma’s voor vergroenen van particuliere tuinen en bedrijventerreinen.

Met het scheiden van huishoudelijk afval dragen we bij aan de duurzame, circulaire  economie (hergebruik van spullen) en verminderen van restafval. Positieve aandacht voor preventie en de kringloopwinkel. Meer en goed scheiden van afval blijft belangrijk. In 2030 zamelen we zoveel mogelijk grondstoffen (natuurlijke stoffen zoals groente en snoeiafval) in per inwoner en bereikt de hoeveelheid huishoudelijk fijn restafval (afval dat overblijft na het scheiden) de 30 kilo per inwoner per jaar.

De acties van de duurzaamheidsvisie Breda 2030 gaan we waar nodig verder actueel maken en updaten naar 2040, ook voor de omgevingsvisie en omgevingsplan. De raad besluit in 2021 welke wijken/ gebieden als eerste tot 2030 aardgasvrij worden gemaakt. Voor dit gebeurt brengen we samen met betrokkenen in kaart wat er in de wijk speelt op gebied van energietechniek, ruimtelijke ordening (proces voor de inrichting van openbare ruimte), maatschappelijke vraagstukken en sociale samenhang (verbinding met elkaar). We stellen gelijktijdig als onderdeel van deze begroting ook de klimaatbegroting 2021 vast.

Regionale Energiestrategie
Vaststelling van het concept van de Regionale Energiestrategie (RES) gebeurt in 2020. RES is opgesteld met 16 gemeenten in de regio, het Waterschap en de Provincie. In 2021 is de definitieve RES en het Uitvoeringsprogramma RES vastgesteld. Dan start de uitvoering. De RES maken we elke 2 jaar actueel.

Transitie Visie Warmte
In 2021 voeren we de Transitie Visie Warmte (TVW) uit. De gemeente levert een document op waarin is vastgesteld wanneer en welke buurten, bedrijventerreinen en wijken van het aardgas afgaan. De gemeente stelt dit op met partners uit de stad, inwoners en bedrijven. Na 2021 gaan we aan de slag in de wijken die in 2030 van het aardgas afgaan. Om dit proces te ondersteunen maken we een dashboard (verzameling applicaties voor het weergeven van informatie) met de woningbouwcorperaties (WoCo’s), Enexis en de Bredase Energie Coöperatie (BRES). Hierin staat per buurt informatie over soorten woningen, mogelijk toe te passen energiesystemen, sociale structuur en andere onderwerpen die spelen in een buurt. Dit dashboard is uiteindelijk door alle betrokkenen (zoals inwoners, bedrijven, energieleveranciers, WoCo’s en de gemeente) te gebruiken bij een keuze van noodzakelijke en wenselijke energievoorzieningen. 
In een paar buurten gaan de WoCo's in 2021 al aan de slag met hun woningen. Zij zijn door de Rijksoverheid aangewezen als de startmotor van de Energietransitie. De gemeente zal waar mogelijk zorgen dat particuliere woningen meelopen in dit traject.

Jaarlijks doel CO2 uitstoot
In 2021 streven we naar het jaarlijkse doel om minimaal 28 kiloton CO2-uitstoot te halen en de achterstand van 74 kiloton in te halen. In 2017 (meest recente jaar dat informatie beschikbaar is) was de CO2-uitstoot in Breda 835 kiloton. Het doel voor 2017 was 761 kiloton. De uitdagingen die we hierbij hebben met name als het gaat om de benodigde financiële middelen zijn verder vertaald in de klimaatbegroting. De realisatie van het doel staat onder druk. We blijven echter inzetten op innovatie, creativiteit en extra bijdragen vanuit Rijk en Europa om de doelen te halen.

Doelen voor Natuur Netwerk
De gemeente heeft als 1e van de B5+ gemeenten (Breda, Eindhoven, Helmond,'s-Hertogenbosch, Oss, Roosendaal en Tilburg) de afgesproken doelen uitgevoerd voor het Natuur Netwerk. Het resultaat is in totaal 144 hectare (hectare is 10.000 m2) nieuwe natuur. Ook is er veel geïnvesteerd in de Lage Vuchtpolder voor het verbeteren van het leefgebied van de weidevogels. Wat nog moet gebeuren is de aanleg van de 4 kilometer Ecologische Verbindingszones (EVZ). Hierna zijn de afspraken afgerond. Binnen het stedelijk gebied (verbonden bebouwde gebieden) wil de gemeente bij nieuwbouw een duidelijke plek geven aan groen. Dit kan door het doortrekken van de Mark en op langere termijn Seelig-terrein. Daarnaast betrekt de gemeente bedrijven en bewoners en pakt de vergroening van bedrijventerreinen en tuinen verder aan.

Ontwikkelingen geven aanleiding om na te denken over vragen rondom: 

• Circulaire economie (hergebruik van spullen);
• De vervolgambities van VANG (anders inzamelen van afval);
• Samenwerking in de regio en de band met onze inwoners. 

Uitwerken ideeën over afval
Voor een goede afweging voor de toekomst, starten we met het uitwerken van toekomst ideeën over afval en afvalinzameling. Zie programma 4. Het onderzoek naar de circulaire (hergebruik) en biobased (hernieuwbaar natuurlijk materiaal) mogelijkheden binnen en buiten de gemeentelijke organisatie, werken we verder uit. We kijken hierbij hoe we de transitieopgave (verandering vraagstuk) het beste kunnen ondersteunen.

150 kilovolt hoogspanningsleidingen
TenneT werkt de haalbaarheidsstudie verder uit om 150 kilovolt hoogspanningsleidingen in bebouwd gebied onder de grond te krijgen. Uit onderzoek blijkt dat dit mogelijk is. Dit moet leiden tot een voorlopig ontwerp. Hierna kan in 2022 de aanleg starten.

Inkoopbeleid
Met duurzaam inkoopbeleid dragen we bij aan duurzame productie en consumptie. We zijn ons bewust van de noodzaak van duurzaam inkopen en aanbesteden. Door hier actief mee bezig te zijn, levert de gemeente een bijdrage aan verschillende transitieopgaven.

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's benoemd.