Vitaal en Sociaal Breda

We versterken het gewone leven van kinderen en opvoeders. Hun eigen mogelijkheden staan voorop. We investeren in:

• Positieve opvoeding;
• Succesvolle schoolloopbaan;
• Brede ontwikkeling van kinderen en jongeren.

Dit is de basis voor welzijn, economische zelfstandigheid en meedoen in de samenleving.

De centrale pijlers zijn de thema’s:

• Familie;
• Onderwijs(-zorg);
• Jeugdhulp;
• Veiligheid;
• Jeugdparticipatie;
• Spelen;
• Gezond leven.

In 2021 geven we samen met het netwerk en de jeugdigen in Breda invulling aan de totstandkoming van de uitvoeringsplannen, die volgen op het nieuwe beleidskader ‘Samen voor onze toekomst’. Door het brede jeugdbeleid en het jeugdhulpstelsel aanvullend op elkaar te laten zijn investeren we zowel in de ontwikkeling van kinderen én in preventie om dreigende problemen tijdig op te sporen en op te pakken. We verbinden de uitvoeringsplannen met het voorliggend veld en het ‘Kader Breda, Samen Doen (2021-2022). We concretiseren de samenhang tussen de algemene jeugdvoorzieningen, preventie, lichte ondersteuning en intensieve hulp bij grotere problemen, beperkingen of ontwikkelingsstoornissen. Zo komen we tot een totaalplaatje, waarbij ook kwetsbare kinderen voldoende kansen krijgen, en een positieve omgeving voor de jeugdige als basis wordt versterkt. We realiseren een directe toegang tot informatie, advies en hulp wanneer opvoeden en opgroeien gepaard gaat met vragen. En met intensieve specialistische hulp dichtbij huis wanneer dat nodig is. Met de bedoeling om, zodra dat weer kan, zonder ondersteuning zelf verder te gaan.

Voor het thema familie geldt het uitgangspunt dat kinderen in Breda gezond en veilig in de eigen thuissituatie moeten kunnen opgroeien. Waar dat in de eigen thuissituatie niet lukt, bieden we een passende en perspectief biedende woonplek, bij voorkeur in een gezinsvorm. We koppelen daaraan de volgende doelstellingen:

• Meer kinderen in Breda kunnen in de eigen thuissituatie opgroeien, het aantal uithuisplaatsingen is in vier jaar tijd gedaald.
• Het aantal noodzakelijke plaatsingen in crisis, verblijfs- en gesloten jeugdhulp is in vier jaar tijd gedaald.
• De verblijfsperiode binnen de verblijfszorg is verkort ten opzichte van het jaar 2018.

Voor het thema onderwijs-zorg geldt het uitgangspunt dat ook kwetsbare kinderen en jongeren onderwijs moeten kunnen volgen. Waar extra ondersteuning vanuit jeugdhulp noodzakelijk is, wordt dit zoveel mogelijk binnen de schoolsetting georganiseerd en afgestemd met de thuissituatie. We koppelen daaraan de volgende doelstellingen:

• Kinderen zitten niet thuis zonder passend aanbod vanuit onderwijs en/of jeugdhulp.
• Het aantal kinderen dat zonder vrijstelling van onderwijs in een jeugdhulptraject buiten de schoolsetting terechtkomt is gereduceerd tot 0.

Voor het thema jeugdhulp geldt het uitgangspunt dat kwetsbare kinderen en hun gezinnen in Breda de weg weten te vinden in de ondersteuning en bescherming die zij nodig hebben. De jeugdhulp die nodig is, moet goed bereikbaar en tijdig beschikbaar zijn. We koppelen daaraan de volgende doelstellingen:

• Normaliseren en versterken van het sociale netwerk vormen de uitgangspunten voor de inzet van preventie en ondersteuning aan kinderen en gezinnen met opvoed- en opgroeivragen. De instroom in de specialistische jeugdhulp is in vier jaar tijd verminderd met 5% ten opzichte van 2018.
• De inzet van jeugdhulp heeft als resultaat 'het herstel van het eigen leven’. De uitstroom van kinderen uit de specialistische jeugdhulp is in vier jaar tijd gestegen met 10% ten opzichte van 2018.

Voor het thema veiligheid geldt het uitgangspunt dat kinderen in Breda in veiligheid moeten kunnen opgroeien. Waar onveilige situaties ontstaan die hun ontwikkeling bedreigen, zorgen we voor goede bescherming met een zo snel mogelijk herstel van het gewone leven. Hulp op vrijwillige basis is daarbij het uitgangspunt. Wanneer gedwongen hulp toch nodig is, zetten we deze effectief en zo kort mogelijk in. We koppelen daaraan de volgende doelstellingen:

• Kinderen en gezinnen met veiligheidsproblematiek ontvangen meer effectieve hulp op vrijwillige basis, het aantal kinderbeschermingsmaatregelen neemt in vier jaar tijd af met 7% ten opzichte van 2018.
• Het aantal kinderbeschermingsmaatregelen langer dan een jaar neemt in vier jaar tijd af met 25% ten opzichte van 2018.
• Het aantal jeugdreclasseringsmaatregelen neemt in vier jaar tijd af met 5 % ten opzichte van 2018.

We verbreden onze aanpak naar participatie, spelen, en gezond leven.

Een prettig leefklimaat voor kinderen realiseren we door:

• Goede speel- en groenvoorzieningen;
• Sport en culturele activiteiten;
• Opvang en onderwijs;
• Bibliotheekwerk en advies;
• Voorlichting over gezondheid en welzijn;
• Hulp en ondersteuning bij opvoedproblemen (van licht tot zwaar);
• Actief kunnen meedenken over en bijdragen aan de stad,

Onze ambitie is voor iedere jongere een duurzaam perspectief.

Jeugd
Om de doelstellingen te bereiken hanteren we concrete en meetbare resultaten en zorgen we voor een sturingsdashboard waardoor we in staat zijn periodiek bij te sturen op trends en ontwikkelingen. We brengen daarmee ons handelen en het direct effect op de beschikbare middelen dichter bij elkaar.

Daarnaast gaan we op de 4 thema’s uit het jeugdbeleid de volgende concrete maatregelen uitwerken en realiseren.

Familie:

• Systeemgericht en integraal (Jeugd, Wmo en Participatie samen) werken verbeteren (bv. 18-/18+);
• Meer inzetten op vroeg signalering;
• De deskundigheid van verwijzers versterken;
• Verbeteren van het aanbod aan jeugdhulp (o.a. informele zorg, ambulante jeugdhulp, pleegzorg en gezinshuizen).

Onderwijs-zorg

• Investeren in de interprofessionele samenwerking van professionals in en rond de school;
• Versterken van het integraal hulpaanbod in de onderwijssetting (binnen het (speciaal) onderwijs meer collectief organiseren).

Jeugdhulp:

• Opvoeders en kinderen sneller op de juiste plek door het versterken van de toegang tot jeugdhulp (verbetering informatievoorziening, Pilot 'Jeugdprofessionals bij de huisarts’ gericht op samenwerking tussen professionals medisch en sociaal domein, consultatie- en adviesfunctie voor verwijzers versterken);
• Investeren in een lerende en innoverende omgeving voor professionals en ontwikkelen van een kwaliteitsinstrument jeugdhulp;
• Betere sturing op door- en uitstroom ter bevordering van herstel van het gewone leven.

Veiligheid:

• Vroegtijdig signaleren van gezinsproblematiek (o.a. ‘kindcheck’, meldcode) en deskundigheidsbevordering van professionals;
• Heldere afspraken over oordeelsvorming en regievoering, vanuit een netwerkaanpak in plaats van werken op basis van een ketenaanpak;
• Afstemming tussen gemeentelijke jeugdregisseurs en jeugdbeschermers/jeugdreclasseerders vergemakkelijken;
• Stroomlijnen van toeleiding naar en een betere beschikbaarheid van passende jeugdhulp binnen het jeugdstrafrecht.

We houden de extra verbindingen gemaakt tijdens de beheersing van Covid-19 virus tussen de zorgaanbieders en het onderwijs vast en bouwen deze verder uit naar aanpak die in bredere zin het zicht op de jeugdige in Breda vergroot om de kwetsbare jongere tijdig te kunnen ondersteunen.

In 2021 richten we ons op de doorontwikkeling van de thema’s en ambities uit 2020. We maken een routekaart met doelstellingen en termijnen. Zo zijn we transparant naar onze netwerkpartners, ouders en jeugd. Wat mogen zij van ons verwachten in de periode 2021 tot en met 2023?

Met een meerjarige agenda hebben onze ketenpartners inzicht in gezamenlijke doelstellingen op de thema’s:

• Jeugdparticipatie: kinderen mogen meedenken, -doen en -beslissen over de toekomst van de stad;
• Spelen: kinderen hebben genoeg ruimte om vrij te spelen en ontspannen;
• Gezond leven: kinderen zijn beschermd tegen invloeden die een gezond leven in de weg staan.

Deze 3 thema’s vallen onder het gemeente brede jeugdbeleid en maken we concreet binnen de beleidsterreinen Toekomststoel, Actieplan speelruimte en gezondheids-, cultuur- en sportbeleid.

Het Actieplan Jeugd 2019/2020 wordt verder doorontwikkeld zodat de juiste zorg op de juiste plaats komt, daar waar de zorg echt nodig is. De conclusie is dat voor een duurzaam en gezond perspectief intensivering van het Actieplan 2019/2020 nodig is. We gaan daarbij uit van eigen kracht van de gezins- en familiebanden. Nadat de toegang tot de jeugdhulp geïntegreerd is in de gemeente en de samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin effectiever wordt gaan we verder in 2021. We geven invulling aan de nieuwe Verordening Jeugd 2020 en starten met uitvoering geven aan de nieuwe inkoop voor ambulante specialistische Jeugdhulp. De ambulante specialistische Jeugdhulp heeft in 2021 nog meer onze onverdeelde aandacht, omdat de uitgaven daar het lastige waren te beheersen. We doen dit samen met onze collega gemeenten in West-Brabant Oost (Altena, Breda, Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout) om hierin eenduidig naar de zorgaanbieders te kunnen zijn.

Deze maatregelen gaan samen met veranderingen in de bestaande ruimte bij toegang tot jeugdhulp (CJG en huisartsen). We gaan bij de effectiviteit van ingezette zorg actief verwijzen en beoordelen. We willen een beheersbaar speelveld van zorgaanbieders voor effectief contractmanagement. We gaan verder met onderzoeken in de bedrijfsvoering van gecontracteerde zorgaanbieders. Dit alles moet leiden tot een effectief en efficiënt stelsel.

We spreken met zorgaanbieders over een nieuwe vorm van partnership, met oog voor elkaars dilemma’s en belangen. We gebruiken de lessen uit het dossier Juzt.

We gaan intensiever samenwerken met huisartsenpraktijken. Na een waardevolle verkennende pilot maken we wederzijdse verwachtingen en resultaten concreet. Bijvoorbeeld afschalen van hulpvragen via de huisarts en  gerichter doorverwijzen  voor specialistische jeugdhulp.

Tot slot overleggen we met partners over de motie Investeren in talenten, zoals vermeld in de raadsbrief van 5 maart 2020. Aan de thematafel Breda Opgroeien vragen we in het uitvoeringsplan aandacht voor ontwikkeling van activiteiten in de Hoge Vucht. 

Onderwijs
Per 1 augustus 2020 is de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) uitgebreid van 10 naar 16 uur. Dit loopt door in 2021 en volgende jaren. De stedelijke partners ontwikkelden een plan voor jonge kinderen. Zij krijgen een extra  uitdaging met extra uren VVE om onderwijsachterstanden te voorkomen. Betrokkenheid van ouders staat hoog in het vaandel. Het beleidskader Breda, samen doen en het subsidieplafond zijn leidend.

Enkele belangrijke thema’s zijn:

• Ontwikkeling taalbeheersing bij kinderen;
• Doorgaande leerlijnen;
• Schakelmomenten tussen organisaties;
• Laaggeletterdheid.

De partners aan de Thematafel Breda Leert moeten in 2021 rekening houden met financiële gevolgen van uitbreiding van de rijkstaak. 

In de Strategische Onderwijs Agenda 2020 - 2024 staan de thema’s:

• Voorschoolse periode;
• Primair en voortgezet onderwijs (onbegrensd ontdekken/brede ontwikkeling);
• Mbo en hbo (versterking logistiek, maintenance, biobased).

De inhoudelijke ambities binnen het mbo en het hoger onderwijs staan beschreven in Programma 2, Ondernemend Breda, Thema Beroepsonderwijs en huisvesting onderwijs.

Focus in 2021 is toekomstdenken door en met jonge mensen, voorkomen van (taal)achterstand, werkend leren en versterken en verbinden van kennis en economie. Overgangen en schakelmomenten versoepelen voor jonge mensen, tussen scholen, kinderopvang en buitenschoolse opvang, school en vrije tijd en de thuissituatie van kinderen en jongeren. Vroegtijdig signaleren, elkaar helpen en opzoeken bij signalen. Breda Brengt het Samen voor kinderen en jongeren.
Het is belangrijk dat kinderen zich thuis voelen in de maatschappij en optimaal ontwikkelen. Dat doen we met en voor alle bewoners van de stad: kinderen, ouders en docenten, werkenden en werkgevers, vrijwilligers en gepensioneerden en maatschappelijke partners. Want iedereen telt en doet mee!

Diverse thema’s dragen bij aan het versterken van dit veld. De onderwijsagenda laat de verbindingen zien en hoe we bijdragen aan leren voor passend werk en een passende plek in de maatschappij.  We maken het verschil met samenwerking en investeren in verbinden bij onderwijs. De relatie met Economie en Cultuur, Sport en Jeugd en Participatie zijn vanzelfsprekend.

Leerlingenvervoer is een wettelijke taak. Al jaren stijgt het aantal te vervoeren leerlingen. Dit betekent hogere vervoerskosten en extra begeleiding in de busjes door zwaardere gedragsproblemen. Samenwerking met vervoerder(s) en scholen blijft cruciaal voor efficiënt en effectief vervoer.

Gemeente Breda, taalaanbieders en maatschappelijke organisaties werken ook in 2021 samen aan de uitvoering van het Actieplan Taal. Focus ligt op het bereiken van NT1ers, digitale inclusie en taal op de werkvloer. We blijven bezig om Breda Eenvoudig te maken.

De Strategische Onderwijs Agenda 2020/2024 en de Economische visie sluiten naadloos op elkaar aan. Zowel op de ambitie werkend leren, internationalisering, gebruik van kennis/instellingen en benutten van talenten/studenten in de stad.

De regionale samenwerking bij het tegengaan van voortijdig schoolverlaten ligt bij de gemeenschappelijke regeling Regionaal Bureau Leerplicht (GR RBL). De Kwaliteitsagenda voor het MBO voeren we in 2021 uit, samen met stakeholders zoals het Curio. Het aantal thuiszitters steeg licht in West-Brabant. Daarom is er extra aandacht voor preventie bij scholen, om signalen op te vangen en bij uitval snel te handelen. 

Een speerpunt is toekomstdenken door jonge mensen en hen betrekken bij ontwikkelingen in de stad en het Bredase denken en doen. Jongerenzijn zelf de architect zijn van hun toekomst. We stimuleren tot meedenken, meedoen en -beslissen. Met maatschappelijke organisaties maar ook met bedrijven. Er zijn al veel initiatieven opgestart, bijvoorbeeld missing chapter. Ideeën van jongeren in relatie tot Gezond 100!, cultuurburgemeester, Kindertrendrede, lesprogramma’s en Toekomststoel. In 2021 breiden we de initiatieven verder uit naar stedelijke thema’s.

• De risico’s bij het bereiken van de doelstelling van de begroting zijn gelegen in een onbekende uitkomst van de gesprekken met de Rijksoverheid over de middelen voor de jeugdhulp. Daarnaast of het effect van de beheersmaatregelen volledig te realiseren is in de onzekere tijd die het Covid-19 virus mogelijk nog met zich mee brengt. Op dit moment is het nog te vroeg om daar inschattingen over te maken.
• De aanpak Werkend Leren loopt als gevolg van corona op onderdelen vertraging op. Met name in de samenwerking met zorgpartijen, vanwege de hoge werkdruk. Dat levert een dilemma op: we zien de noodzaak om alle zeilen bij te zetten in de zorg, maar ook de urgentie om verder te kijken dan vandaag en nieuw talent klaar te stomen voor morgen. Daarnaast zien we dat online certificeren complex is voor de doelgroep met afstand tot de arbeidsmarkt en dat stages beperkt beschikbaar zijn.
• Binnen de aanpak taal- en laaggeletterdheid zijn actielijnen met voortvarendheid opgepakt. Met de lockdown is digitalisering versneld ingevoerd op alle fronten, ook bij taalaanbieders. Tegelijk zien we dat de drempel voor laaggeletterden vaak al hoog is. En digitalisering die drempel kan vergroten. Scholen hebben een flinke slag gemaakt in het geval van online onderwijs. De doorontwikkeling is echter kwetsbaar en vergt veel investeringen van onderwijs (inclusief huisvesting), docenten en leerlingen.

We willen een stad waar je gezond, plezierig en veilig kunt leven, wonen en werken. Waar mensen goed voor zichzelf zorgen. Waar familie, kennissen, buren en, vrijwilligers naar elkaar omkijken en elkaar ondersteunen.  Waar zorgaanbieders, maatschappelijke partners en overheid waarborgen dat iedereen die extra zorg nodig heeft, zorg krijgt.

In 2021 gaan we verder op de ingeslagen weg naar een toegankelijk en inclusief Breda. Dat doen wij samen met onze partners en ervaringsdeskundigen.

Mantelzorgers en vrijwilligers zijn goud waard. Hun inzet en ondersteuning is hard nodig om het hoofd te bieden aan de groeiende vraag naar zorg en ondersteuning. Daarbij is aandacht voor mantelzorgers van verschillende leeftijden. Samen met het Steunpunt Informele Zorg Breda (Stib) kijken we naar vernieuwde mogelijkheden voor de mantelzorgwaardering, met MooiWerk en de Bredase verenigingen en stichtingen werken we in 2021 aan hernieuwde vrijwilligersondersteuning.

Met de bouw van een nieuwe voorziening voor 24-uurs opvang van dak-en thuislozen wordt in 2021 een start gemaakt. Tot dat deze nieuwbouw er is werken we samen met de zorgpartners aan voldoende opvang met 1,5 meter afstand in het kader van de huidige coronamaatregelingen.

Mensen ervaren dat ze een zinvolle dag-invulling hebben, dat ze van waarde zijn en ertoe doen. Dat kan door te werken, maar ook door op een andere manier bij te dragen aan de maatschappij. Bijvoorbeeld door het verzorgen van familie of gezin of door vrijwilligerswerk.

We willen dat je in Breda plezierig, veilig en gezond oud kunt worden. Ook in 2021 willen we voorop lopen met een innovatieve aanpak en ondersteuning. We betrekken ouderen zelf in 2021 bij de uitvoering en investeren extra in Breda Senior.

Het netwerk Zorg voor Elkaar Breda wordt een steeds belangrijke pijler bij zorg, hulp en ondersteuning, dichtbij mensen en op maat. Met lichte hulp waar het kan en warme overdracht naar professionele zorg waar het moet. Voor een aantal Wmo-voorzieningen maken we het aanmeldpunt van Zorg voor elkaar Breda nog nadrukkelijker dé ingang tot zorg. Bij voorkeur met een algemeen toegankelijke voorziening. In 2020 is een impuls gezet op het vlak van naamsbekendheid, bereik en gebruik van Zorg voor Elkaar Breda. Ook in 2021 gaan we deze pijler verder verstevigen en uitbouwen.

Met de stad werken wij samen aan:

• Een financieel duurzaam perspectief.
  Ook in de komende jaren blijft de druk op sociale voorzieningen toenemen. Oorzaken liggen in demografische ontwikkelingen , toenemende vraag naar (complexe) zorg en ondersteuning, impact van het landelijk doorgevoerde abonnementstarief en bindende CAO-afspraken met zorgaanbieders. Als we niets doen dijt het klantenbestand binnen de Wmo steeds verder uit, en groeien de kosten veel harder dan de middelen die beschikbaar zijn voor lokale zorg. Als overheid willen we meebewegen met deze ontwikkelingen. Door minder snel ‘uit handen te nemen’ en juist meer in te zetten op het ondersteunen van mensen om dingen (langer) zelf te blijven doen. Door mensen in staat te stellen zo lang mogelijk op een verantwoorde manier zelf regie te laten voeren over hun eigen leven. Door zorg, hulp en ondersteuning zo dichtbij en laagdrempelig mogelijk te organiseren, per persoon op maat. Door goed te kijken waar in het gemeentelijk zorgstelsel nog efficiencywinst te boeken is. En door scherp te blijven kijken naar de kernverantwoordelijkheid van de gemeentelijke zorg, hulp en ondersteuning. Langs die lijnen nemen we ook in 2021 enkele maatregelen om de kosten binnen de Wmo beheersbaar te houden en de lokale zorg duurzaam te kunnen garanderen aan de mensen die dat nodig hebben. Tegelijkertijd maken wij de financiële impact van het rijksbesluit ‘abonnementstarief eigen bijdrage Wmo voorzieningen’ zichtbaar en verlangen hiervoor passende compensatie vanuit het Rijk.
• Beweging naar de Voorkant: optimaal benutten van algemeen toegankelijke voorzieningen.
  In 2018 en 2019 experimenteerden we met het project Beweging naar de Voorkant. Alle vragen om zorg, hulp of ondersteuning bekeken we samen met de hulpvrager én partners uit het netwerk Zorg voor Elkaar, wijkverpleegkundigen en huisartsen. Daardoor kozen we veel vaker voor algemeen toegankelijke voorzieningen via Zorg voor Elkaar, in plaats van voor het inzetten van Wmo-maatwerk. Klanten bleken net zo tevreden, en we bespaarden veel kosten. Nu is het tijd om het experiment om te zetten in onze normale werkwijze. In 2021 doen we dat in stadskwadrant Noord-Oost. En vervolgens volgen ook de andere drie kwadranten. Met deze innovatieve aanpak zoeken we ook naar een nieuw evenwicht tussen overheid en inwoner. Want als we niets doen blijft het klantenbestand uitdijen door vergrijzing, extra instroom in de Wmo door extramuralisering van andere zorgpartners en rijksmaatregelen als het abonnementstarief. Waar vroeger het recht op een voorziening centraal stond, stellen we daarom nu het recht op een oplossing centraal. We kiezen minder snel voor ‘uit handen nemen’, maar kijken juist hoe we inwoners zo goed mogelijk kunnen helpen om dingen zelf, samen met hun netwerk, of met ondersteuning van een vrijwilliger kunnen blijven doen. Daardoor blijven mensen langer zelf actief, worden ze minder snel afhankelijk en kunnen ze zelf langer regie blijven voeren over hun eigen leven. In het project Beweging naar de Voorkant hebben we gezien dat mensen dit zelf ook waarderen en tevreden zijn met de geboden oplossingen. En natuurlijk blijven we ontzorgen als dat nodig is.
• Implementatie van de eerder aangekondigde HV3.
  We vinden dat inwoners zo min mogelijk last moeten hebben van hoe wij de zorg georganiseerd hebben. Daarom voeren we alsnog de eerder aangekondigde HV3 in. De uitvoering hiervan was vertraagd, maar we geloven nog steeds in deze innovatie. De huishoudelijke hulp voert daarin naast de werkzaamheden HV (tijdelijk) lichte begeleidingstaken uit. Inwoners hebben te maken met één vertrouwd gezicht in plaats van twee verschillende collega’s, en als gemeente en zorgpartners kunnen we efficiënter werken. In 2021 gaan we met de eerste HV3-ers werken.
• Hervormen van de Huishoudelijke Verzorging.
  Vanuit onze overtuiging dat mensen uiteindelijk het meest baat hebben bij het zo lang en zoveel mogelijk actief blijven, willen we ook onze Huishoudelijke Verzorging gaan omvormen. Ook hierin willen we niet automatisch uit handen nemen, maar eerst verkennen of mensen geholpen kunnen worden om het zelf te blijven doen – met hulp en ondersteuning. Daarom zetten we vaker een beweegcoach, fysiotherapeut of ergotherapeut in bij een hulpvraag. Zo kunnen mensen op een verantwoorde manier, met wat begeleiding, langer hun eigen huishouden blijven doen. Hierdoor hoeven mensen minder naar de fysiotherapeut voor beweegoefeningen, worden ze minder afhankelijk en kunnen ze gewoon thuis fit blijven en hun eigen huis schoon en opgeruimd houden. Waar nodig blijft natuurlijk professionele huishoudelijke hulp beschikbaar voor die taken die nodig zijn voor een schoon huis en die niet verantwoord kunnen worden uitgevoerd door mensen zelf.
• Naast aandacht voor participeren in de samenleving en armoedebestrijding is er aandacht voor lokale aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling, preventie beschermd wonen, maatschappelijke opvang en verslavingszorg.
  We hebben vanuit het netwerk Zorg voor Elkaar Breda extra oog voor de sociale en mentale gevolgen van Corona voor onze inwoners, zoals op het gebied van eenzaamheid, ontmoeten en samenredzaamheid. We blijven extra inzetten op de bekendheid en beschikbaarheid van onafhankelijke cliëntondersteuning en willen dat in 2021 in cijfers terugzien. In het nieuwe beleidskader Breda, Samen doen is beschreven welke doelen we willen bereiken in 2021. Doelen op het vlak van beweging naar de voorkant, reablement, Breda eenvoudig, mantelzorg, financiële zelfredzaamheid en langer thuis wonen. Aan de diverse thematafels wordt het gesprek gevoerd hoe we deze doelen het best kunnen bereiken. Daarnaast en daarna evalueren we dit proces in 2021 op de Dag van de Verantwoording. Bereiken we procesambities in dit kader? Welke verbeteringen zijn nodig? Zijn er op inhoud zodanige ontwikkelingen dat we uitvoeringsplannen moeten bijstellen?
• We borduren voort op de ingeslagen weg en blijven Breda inclusief en toegankelijk maken met onze partners en ervaringsdeskundigen.
  In 2021 stellen we daarvoor een nieuwe Agenda Toegankelijkheid op, als leidraad voor prioritering in het verder toegankelijk maken van Breda. We willen dat iedereen in Breda zichzelf kan zijn. We zijn regenbooggemeente en blijven ons onverminderd inzetten voor onze LHBTI-inwoners. We bevorderen actief sociale acceptatie, weerbaarheid en veiligheid. Dat doen we door ontmoeting, voorlichting in het onderwijs, acceptatie in zorg en welzijn, veiligheid in de wijk, zichtbaarheid in de stad en bij events.
• Breda vergrijst.
  De leeftijdsopbouw in Breda verandert de komende jaren significant. Dat levert kansen en opgaven op. Voor de zorgsector, voor de leefbaarheid in de wijken, voor onderwijs en arbeidsmarkt, voor ondernemerskansen. We willen de komende twee jaar een impuls geven aan “Breda Senior”: een programma waarmee we al deze aspecten integraal willen verwerken in de meerjarenambities van- en voor Breda. We gaan hier actief mee aan de gang. We stellen geld beschikbaar om dit meer en op een gestructureerde manier aan te kunnen pakken. We gaan ouderen bevragen over hoe wij daar op alle beleidsterreinen rekening mee kunnen houden. We stellen hiervoor een projectleider aan die samenbrengt wat er al is voor senioren in Breda, en in kaart brengt wat er nog beter kan. Samen met de Bredase seniorenraad zorgen we ervoor dat Breda een fijne gemeente blijft om in te wonen, ongeacht leeftijd. We delen kennis over (technologische) middelen, die het leven op leeftijd makkelijker en veiliger maken en zelfredzaamheid vergroten en verlengen. Bijvoorbeeld door inzet van de Inspiratiebus. Met campagnes als Wonen met Gemak werken we aan bewustwording. Wat kun je op jongere leeftijd al doen om plezierig oud te worden? We blijven actief zoeken naar en gesprekken voeren met interessante en innovatieve woon-zorgconcepten voor Breda. We blijven nieuwe bankjes plaatsen, waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten. Want vergrijzing vraagt om meer dan alleen een Wmo-zorgaanbod. Plezierig wonen, voorzieningen in wijken en buurten en een veilige, toegankelijke en groene buitenruimte zijn daarbij belangrijk.
• We geven invulling aan de afspraken in het pact dat we in het najaar van 2020 sloten met corporaties en zorgaanbieders.
  Zo geven we een boost aan de doorstroming van Wmo-cliënten aan de onderkant van de sociale woningmarkt.
• We organiseren zorg samen met mantelzorgers en vrijwilligers.
  Zij bieden essentiële hulp in zorg en welzijn. Ze moeten op onze onvoorwaardelijke ondersteuning kunnen rekenen, bijvoorbeeld met aandacht, kennis en respijtzorg. We willen het zo aantrekkelijk mogelijk maken om mantelzorger en/of vrijwilliger te worden en te blijven. We blijven investeren in meerdere vormen van ondersteuning van deze zo belangrijke Bredanaars. Mantelzorgers zijn en blijven onmisbaar voor de zorg, hulp en ondersteuning aan inwoners. Hun inzet is goud waard en is onbetaalbaar. Nu uiten we onze waardering met een geldbedrag van 75,- euro dat ze jaarlijks kunnen aanvragen. Wij willen die waardering in 2022 op een andere manier gaan vormgeven dan met een cheque. We kijken daarvoor naar de ontwikkeling van een pas of app die mantelzorgers (en mogelijk ook andere doelgroepen) een scala biedt aan kortingen, leuke uitjes, ontspanningsmogelijkheden in de buurt of andere aantrekkelijke aanbiedingen. Door deze omvorming betrekken en benutten we de ondernemers in onze stad ook bij het uiten van onze waardering voor mantelzorgers. We kijken hiervoor naar vergelijkbare initiatieven als de Dordtpas en de Rotterdampas.
• De Wet verplichte ggz is van kracht.
  We geven hier lerend uitvoering aan. Lopende het jaar evalueren we de gemeentelijke taken op proces en inhoud. Dit doen we samen met de 15 regiogemeenten in West-Brabant. De GGD voert deze zelfevaluatie uit. De eindrapportage leveren we in 2021 op.
• We geven uitvoering aan het lokaal preventieakkoord dat we najaar 2020 sluiten met partnerorganisaties.

We kiezen daarnaast voor de uitwerking van een aantal beheersmaatregelen:

• Strakkere regie op het gebruik van de deeltaxi.
  Inwoners met een deeltaxipas kunnen op dit moment onbeperkt gebruik maken van de deeltaxi. We zien dat het gebruik verschilt: veel mensen met een deeltaxipas gebruiken de pas niet of nauwelijks, maar er zijn ook gebruikers die heel veel kilometers per jaar maken. We gaan met hen in gesprek over de noodzaak van het gebruik van de deeltaxi en stellen waar nodig en gepast een maximaal aantal kilometers in. En we verkennen met gebruikers of het gebruik van het Openbaar Vervoer voor hen een alternatief zou kunnen zijn, eventueel in het begin met hulp, ondersteuning en uitleg over hoe alles werkt. Dit past in onze filosofie om mensen zo lang mogelijk zelf mobiel te houden, en hen daarin maximaal te ondersteunen.
• Aanpassingen zorgpolis.
  De zorgpolis is vorig jaar teruggebracht naar de bedoeling ervan: een zorgverzekering voor chronisch zieken en gehandicapten die door hun hoge structurele zorgkosten in principe hun volledige eigen risico verbruiken. Wij blijven voor hen het volledige eigen risico vergoeden, zodat ze daar geen omkijken naar hebben. We stoppen met het geven van een extra premiekorting bovenop het vergoeden van het eigen risico. Dit betekent dat de bijdrage van de gemeente aan de Gemeenten Extra Uitgebreid-verzekering in 2021 ongeveer 32 euro per maand per cliënt bedraag.
• Technische optimalisaties.
  Het afgelopen jaar hebben we wederom meer inzicht gekregen in onze cliënten en onze zorgaanbieders. Dit inzicht maakt dat we een aantal procesoptimalisaties kunnen doorvoeren met een gezamenlijk opbrengst van e 205.000. Het gaat om een aanpassing van PGB-tarieven om ze meer logisch in lijn te brengen met onze Zorg in Natura (ZIN)-tarieven. Daarnaast voeren we technisch een waakvlamovereenkomst in waarmee we onze dienstverlening zowel sneller kunnen afschalen als sneller kunnen opschalen als dat nodig is. Ook verbeteren wij onze tariefsopbouw voor geclusterd wonen, een vorm van Beschermd Wonen.

• Bij een grootschalige nieuwe uitbraak van corona komt de zorg en -ondersteuning in Breda onder druk te staan. Net als in het voorjaar van 2020 staan wij in nauw contact met onze zorgaanbieders en het voorliggend veld om zorgcontinuïteit te borgen, samen met het Rijk. Voor de meerkosten die zorgaanbieders maken in de uitvoering van de Wmo zullen wij financieel gecompenseerd worden door het Rijk.
• Zoals elders in deze begroting en eerder in raadsbrieven aangegeven geven wij aantoonbaar en significant extra middelen uit aan de Wmo als gevolg van het invoeren van een abonnementstarief door het Rijk. De invoering van dit tarief heeft een aanzuigende werking. Deze extra aanvragen behandelen wij zorgvuldig en leiden ook tot meer toekenningen van Wmo voorzieningen, met name Huishoudelijke Verzorging 1. In 2021 zullen we hierdoor zo’n vier miljoen euro méér uitgeven aan Wmo voorzieningen. In VNG en G40 verband voeren wij druk op het kabinet op om ons te compenseren voor deze extra uitgaven, en principiëler: het abonnementstarief weer af te schaffen. In deze begroting is deze stijging van uitgaven opgenomen als claim richting het kabinet. We gaan er van uit dat onze claim richting dat Rijk gehonoreerd wordt, en wij voldoende compensatie zullen ontvangen voor deze meerkosten.

In 2020 hebben we alle zeilen bij moeten zetten om onze inwoners de dienstverlening aan te bieden die zij gewend waren. Deze bijzondere omstandigheden hebben geleid tot een discussie over focus: waar zijn we van en waar zijn we voor.

Onze zorg is uiteraard of wij de reguliere dienstverlening met de huidige capaciteit op niveau kunnen houden. In 2021 is een forse terugval in de werkgelegenheid te verwachten. Hoewel een stijging van het bijstandsbestand ten tijden van het schrijven van de begroting nog mee lijkt te vallen, laat de omvang van de te verwachten werkloosheid zich nog niet goed voorspellen. Onze aandacht gaat uit naar het voorkomen van instroom in de bijstand door vroege contacten met potentiële werklozen via het UWV en daarnaast door alles op alles te zetten om mensen naar werk te begeleiden of om te scholen. Door de maandelijkse economische analyse die we maken, is er een goed beeld van (de kansen op de) arbeidsmarkt. We kunnen onmogelijk alle mensen die een beroep op ons doen in de dezelfde snelheid en binnen bestaande budgetten helpen. Om die reden willen we de vrijgemaakte coronamiddelen adaptief inzetten voor een passende aanpak om instroom in de bijstand door onder andere om- en bijscholing te voorkomen. Met een hands-on aanpak willen we samen met de arbeidsmarktregio werk maken van goede trajecten naar werk.

We kiezen er voor om de nieuwe instroom in de bijstand en schuldhulpverlening als gevolg van de corona-crisis als een specifieke en vooral tijdelijke groep te zien die erg kansrijk is om zo snel als mogelijk weer zonder steun van ons te kunnen. Nu zorgen dat ze aan het werken blijven, niet extra schulden op bouwen, zodat de stap naar werk  weer makkelijk gemaakt kan worden. Daar zullen afwijkende en soms onorthodoxe maatregelen t.o.v. bestaande klanten op gemaakt moeten worden. In lijn met de landelijke keuzes in 2020 en 2021. Dit stutten en steunen zal een behoorlijk beroep op onze formatie doen en we weten dat die waarschijnlijk niet toereikend zal zijn. Opplussen van capaciteit doen we echter zorgvuldig en we kijken nadrukkelijk hoe we zaken “light en efficiënt” kunnen gaan inregelen. Snelheid is belangrijk.

Daarnaast willen we ook in 2021 een flinke boost maken met de bemiddeling van mensen met een arbeidsbeperking. Het voorwerk rondom de vervlechting met ATEA willen we in 2021 verzilveren, het zou echt zonde zijn als we de inspanningen en voorbereiding van de afgelopen 2 jaar nu stil zouden zetten.

Daarnaast hebben we zorgen over de stijgende armoede- en schuldenproblematiek. In het meerjarenplan armoede en schulden Werken (aan geldzorgen) loont hebben wij de ambitie uitgesproken om in te zetten op diverse doelgroepen. De doelen die wij hebben gesteld blijven onverminderd vaststaan. Tegelijkertijd realiseren wij ons dat de vraag naar bijzondere bijstand of schuldhulpverlening groot kan worden en dat daarmee onze dienstverlening onder druk komt te staan en opnieuw prioriteren aan de orde kan zijn.

Bovenstaande maakt dat het belangrijk is om te anticiperen op de te verwachten stijgende werkloosheid, mogelijk stijgende armoede- en schuldenproblematiek en dat focus aanbrengen in hoe wij werken extra belangrijk is geworden. Hierin hebben wij de volgende 6 keuzen gemaakt voor 2021:

1. Slim en snel begeleiden naar werk;
2. Inzetten op mensen met een arbeidsbeperking;
3. Intensiveren van de digitale dienstverlening;
4. Datagestuurd werken;
5. Voorkomen van schulden bij werkenden;
6. Vervlechten met ATEA.

We blijven ambitieus en gebruiken 2021 om een eventuele extreme toename zo veel als mogelijk te beperken.
We proberen ons klantenbestand terug te brengen naar het niveau van medio 2020, dus voor de forse instroom vanuit WW en Tozo. Concreet is dit een bestand van 4.500 tot 4.600 kandidaten, afhankelijk van externe ontwikkelingen. We denken dat dit haalbaar is omdat we de afgelopen kalenderjaren de focus legden op relatiebeheer met lokale ondernemers en maatwerk voor burgers. Op sectoraal niveau putten we uit een krachtig divers netwerk en verwachten bij economische herstel te profiteren.

Rekening houdend met deze ontwikkelingen zetten we een aantal activiteiten in gang:

• Preventie aan de voorkant
  Samen met uitkeringsinstantie UWV zorgen we dat we Bredase burgers met de kortste uitkeringslooptijd (3 maanden) al in beeld hebben. We gaan hen proactief ondersteunen en hen zo behoeden voor een aanvraag levensonderhoud.
• Offline én online dienstverlening
  We continueren onze reguliere dienstverlening zodra dit weer kan. Vanuit persoonlijk klantcontact op basis van maatwerk naar betaald werk. We blijven werken in een combinatie van offline en online. Naast de reguliere dienstverlening bieden we mensen de mogelijkheid zich online te positioneren. We creëren met onze regionale partners op de arbeidsmarkt een online platform, inclusief een community waar regionale werkgevers inzicht hebben in het bestand van werkzoekenden. Dit gebeurt in goed overleg met onze inwoner en volgens AVG-richtlijnen. We doen dit innovatief en goed doordacht zodat online contact ontstaat tussen werkzoekenden en werkgevers, zonder tussenkomst van de gemeente. Bij een match komen we weer in beeld. Zo beoordeelt de markt of een kandidaat past binnen de scope van het bedrijf. We transformeren naar een data-georiënteerde arbeidsmarktregio door kwalitatief inzicht in het beschikbare aanbod en behoeftes uit de markt.
• Continueren reguliere dienstverlening en waar nodig aanpassen
  De afgelopen jaren ontstonden al veel constructieve samenwerkingen tussen ondernemers, overheid en onderwijs. Van het beschikbare aanbod kijken we of dit nog past na corona. We kijken kritisch naar het aanbod en herijken waar nodig. We spelen in op behoeftes van werkgevers, onderwijs en andere instanties uit de stad. Alles met het credo: mensen laten participeren in de samenleving.
• Werk/leer-lijnen
  Werk/leer-lijnen zijn met bedrdijfsleven afgestemde trajecten waarin klanten vanaf de eerste dag eigen inkomen krijgen (en dus uit de uitkering zijn) en vervolgens in het werk de benodigde opleiding/scholing krijgen om langdurig in een reguliere baan werkzaam te blijven. Deze lijnen zijn er voor zowel de reguliere klanten als voor de mensen met een arbeidsbeperking. De expertise en infra-structuur van Atea is een uitstekende start hiervoor.
  We gaan er voor zorgen dat medio 2021 minimaal 4 werk/leer-lijnen operationeel zijn in kansrijke sectoren.
• Tegenprestatie
  In 2021 gaan 350 cliënten aan de slag met een tegenprestatie. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk, mantelzorg, een opleiding, meedoen aan een beweegprogramma en werken aan de aanpak van schulden.
  De evaluatie tegenprestatie in opdracht van de gemeenteraad in april 2020 leverde op dat aan cliënten perspectief is geboden. De tegenprestatie is verplicht maar cliënten hebben zeker ruimte voor een eigen keuze. Veel cliënten doen een tegenprestatie bij een Bredase organisatie. In het afgelopen jaar deden circa 800 cliënten een tegenprestatie. Zo’n 400 organisaties bieden ruimte aan één of meer cliënten. Cliënten zijn dus actief in Breda, voor de samenleving en voor zichzelf. 
  In 2021 houden we dit vast, zowel voor mensen die al een tegenprestatie hebben gedaan en voor 350 nieuwe cliënten. De evaluatie legitimeert ons om met het beleid tegenprestatie op dezelfde manier door te gaan. Het is belangrijk om dit verder te ontwikkelen, om scherpere afspraken te maken met cliënten en organisaties. Met als doel meer perspectief op verbetering van de eigen situatie, meer vrijwilligers en meer regulier werk in de toekomst.
• Sociale Werkplaats(en)
  De juiste plek is voor mensen met een arbeidsbeperking midden in de samenleving, zoveel mogelijk samenwerken met mensen zonder arbeidsbeperking. Mensen met een indicatie sociale werkvoorziening (SW-ers) zien we het liefst meewerken in Bredase bedrijven. Wel met begeleiding waar nodig. Mocht dit niet lukken dan zorgen we voor een vangnet. Gelukkig zien we dat een merendeel van deze medewerkers reeds bij veel bedrijven werkzaam is. De vervlechting heeft slechts zeer beperkt effect voor het grootste deel van de SW medewerkers. Door opgaan van ATEA in de gemeentelijke organisatie maken we ruimte voor mensen met verschillende mogelijkheden en talenten. Zij kunnen samenwerken in een omgeving die hun eigenheid waardeert en mogelijkheden creëert. Zo werken we aan een inclusieve arbeidsmarkt, ook voor mensen met een beperking. En we geven het juiste voorbeeld (bijvoorbeeld bij groen, schoonmaak, Vindingrijk en fietsenstallingen). Na de vervlechting zullen we In een zo regulier mogelijke omgeving welspeciale begeleiding voor deze medewerkers blijven garanderen.
  In 2021 bieden wij werk aan 100 FTE uit het doelgroepenregister, waarvan ongeveer 40 FTE binnen de gemeentelijke organisatie.
• Armoede en schulden
  In mei 2020 stelde de Gemeenteraad Werken (aan geldzorgen) loont vast (Beleidsplan Armoede en schulden Breda 2020-2023).
  In 2021 voeren we dit beleidsplan verder uit. We zetten onze inspanningen voort om werkende armen te vinden en te ondersteunen. We maken gebruik van de ervaringen uit 2020 met de Tozo-regeling. We hebben ook extra aandacht voor kinderen, AOW-gerechtigden, jongeren zonder startkwalificatie en ZZP-ers met schulden.
  We leggen in 2021 nog meer het accent op preventie, vroegsignalering en nazorg van mensen in armoede en/of met risicovolle en problematische schulden. We gaan verder met het opbouwen van het financieel expertisecentrum.
  In 2021 bekijken we samen met belanghebbenden hoe we ervaringsdeskundigen het beste kunnen inzetten. Uiterlijk in de tweede helft van 2021 is dit ingevoerd en/of operationeel. Conform het beleidsplan is er financieel ruimte gemaakt voor 2 extra bewindvoerders om onze inwoners beter te begeleiden.
• Statushouders, taal en laaggeletterdheid
  Zie hiervoor thema Ontmoeten, in programma 1 ‘Vitaal en sociaal Breda’.
• Aanpak Werkend Leren
  Zie hiervoor Thema Beroepsonderwijs en huisvesting onderwijs, in programma 2 ‘Ondernemend Breda’.

Hoewel een stijging van aantallen op meerdere fronten is te verwachten, streven wij naar budgetneutraliteit in 2021. Met andere woorden wij streven uit te komen met de beschikbare middelen.

Iedereen heeft een thuis nodig. We willen dat iedereen beschermd en veilig woont, met de juiste begeleiding en ondersteuning, gericht op persoonlijk en maatschappelijk herstel.

We richten ons op mensen die zich door aanleg of omstandigheden minder goed zelf kunnen redden. Slachtoffers van huiselijk geweld, dak- en thuislozen, personen met verward gedrag, cliënten van beschermde woonvormen. Voor een belangrijk deel doen we dat regionaal.

We richten onze aanpak vooral op het voorkómen van problemen en escalatie. We willen voorkomen dat we een beroep moeten doen op specifieke opvangvoorzieningen of intensieve zorg, omdat we er niet snel genoeg bij waren. Daarom steken we veel energie in preventie, versterken van zelfredzaamheid, eerder oppikken van signalen en vroegtijdige lichte vormen van hulp en ondersteuning. Waar mogelijk krijgen mensen die hulp en ondersteuning thuis in hun vertrouwde omgeving of wijk, steeds vaker met inzet van ervaringsdeskundigen. De voorzieningen voor tijdelijke opvang moeten naast veilig en passend ook bijdragen aan het herstel van mensen.

Huiselijk geweld en kindermishandeling
Naast de inzet op vroegsignalering en preventie, zorgen we dat bij alle vormen van geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA) de juiste interventie, hulp en opvang beschikbaar is. Veilig Thuis West-Brabant is het regionale advies- en meldpunt en speelt hierbij een belangrijke rol. We werken aan een verdere intensivering van de zogeheten pleger aanpak.
De meerjarenafspraken over Veilig Thuis West-Brabant lopen van 2018 tot en met 2021. In het 1e kwartaal van 2021 gaan we met 15 regiogemeenten opnieuw het beleidskader uitwerken en vaststellen, en de afspraken over de financiële bijdragen aan Veilig Thuis vernieuwen.
2021 is ook het laatste jaar van het programma Geweld hoort nergens thuis. Ook hier geldt dat we een nieuw regionaal programma voorbereiden, inclusief de nodige inzet van mankracht en middelen.
Per april 2020 ging de verantwoordelijkheid voor vrouwenopvang over van Juzt naar de stichting vrouwenopvang Safegroup. Met de laatste maken we afspraken over vernieuwing van dienstverlening en opvangvoorziening. Het beleid voor de vrouwenopvang nemen we ook mee in het op te stellen beleidskader.

Integrale crisiszorg
Het Meldpunt Zorg en Overlast van de GGD ging per 1 mei 2020 op in het Meldpunt crisiszorg. Begin juli 2020 is er een landelijk telefoonnummer voor wie zich zorgen maakt over een ander (meldingen verward gedrag, niet-acuut). Het nummer wordt deze zomerperiode getest. De communicatie landelijk voor het brede publiek start naar verwachting in het najaar van 2020. Meldingen die bij dit landelijke nummer binnenkomen gaan rechtstreeks naar het meldpunt crisiszorg.
Het beleid voor crisiszorg en het meldpunt nemen we mee in het regionale beleidskader voor huiselijk geweld, Veilig Thuis en Vrouwenopvang. Dit zijn beleidsonderdelen waarbij we in West-Brabant samenwerken in een gemeenschappelijke regeling (GR). Het regionale beleid zal worden geactualiseerd en in de loop van 2021 zal dit aan de 16 colleges en gemeenteraden voor besluitvorming worden voorgelegd.

Aanpak verward gedrag
We kregen eind 2019 subsidie voor een grootschalig scholingsprogramma verward gedrag. De trainingen richten zich op 1e lijn professionals, niet zorg-professionals, vrijwilligers en burgers. Half 2020 startten de trainingen die heel 2021 doorlopen. We hebben subsidie ontvangen om de functie van ‘wijk-ggd’er te implementeren in onze stad. We werken hiertoe samen met politie, GGD en GGZ/ de bemoeizorg en het meldpunt crisiszorg. De projectperiode loopt tot 1 mei 2021. De beoordelingslocatie SPOR (spoedeisende psychiatrische onderzoeksruimte) is nog steeds operationeel. We willen deze behouden voor onze regio. De financiering loopt via de GGZ, die hierover afspraken heeft met de zorgverzekeraar. Verder krijgt de aanpak verward gedrag vanaf 2021 een plek in het reguliere werk. Hierbij is samenwerking van partners uit de domeinen Zorg/ondersteuning en Veiligheid essentieel. Ook binnen onze eigen organisatie. In het meerjarenprogramma Integrale Veiligheid, heeft het thema Veiligheid en Zorg prioriteit. Daarbinnen is de aanpak verward gedrag nog steeds een belangrijk thema.

Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang 
Psychisch kwetsbare mensen én mensen met een licht verstandelijke beperking bieden we begeleiding en waar nodig onderdak (beschermd wonen en maatschappelijke opvang). We zoeken voortdurend kansen voor nieuwe afspraken met woningcorporaties, particuliere verhuurders en ontwikkelaars. We kijken naar beschikbare en geschikte woningen voor nieuwe woonvormen. Vanuit de gedachte zo zelfstandig en zo normaal mogelijk bieden we (ambulante) ondersteuning, steeds meer in regiogemeenten als de cliënt dat wil.

Beschermd Wonen
In 2021 leggen we de laatste hand aan de voorbereiding van de decentralisatie beschermd wonen. Dat betekent voor beschermd wonen een aanbestedingstraject (per 2022 effectief). Alle 10 gemeenten stellen een nieuw regionaal beleidskader vast en er komt een besluit over de nieuwe juridische vorm voor regionale samenwerking.
Samen met de regio sturen we steeds effectiever op het voorkomen dat cliënten onnodig in de dure regionale maatwerkvoorziening beschermd wonen terecht komen door de gezamenlijke beoordeling door klantmanagers van de lokale Wmo in de regio met de klantmanagers beschermd wonen. In het kader van de nieuwe inkoop per 2022 formuleren we onze producten beschermd wonen nog scherper als complementair aan de Wmo begeleiding en we bepalen de tarieven zoveel mogelijk op werkelijk gemaakte kosten door aanbieders.
Tot 2026 blijft Breda voor maatschappelijke opvang nog centrumgemeente.
In 2021 verwachten we ook een regionaal platform huisvestingsafspraken om de uitstroom mogelijk te maken van cliënten uit beschermd wonen en de maatschappelijke opvang in de hele regio. In dit platform werken corporaties, gemeenten en zorgaanbieders samen.

Maatschappelijke opvang
Voor dak- en thuislozen is het loket Centraal Onthaal de ingang naar begeleiding, hulpverlening en opvang. Samen met partners en regiogemeenten zetten we ons in voor dak- en thuislozen en kwetsbare mensen. We werken aan alternatieve vormen van opvang en begeleiding. Cliënten met een herstelplan vangen we op verschillende manieren op. Sommigen kunnen (tijdelijk) bij familie of vrienden blijven, anderen gaan naar een crisiswoning. Een grote groep gaat naar opvangplekken, bijvoorbeeld Villa Boerebont of de Bredase Doorstroomvoorziening (DSV). DSV biedt 24 uur dag- en nachtopvang voor dak- en thuislozen vanaf 18 jaar uit de regio Breda.

In 2021 bouwen we een nieuwe voorziening voor dag- en nachtopvang voor dak- en thuislozen. In 2020 wordt het ontwerp gemaakt en starten de bouwvoorbereidingen. De bouw begint in het 2e kwartaal van 2021. Naar verwachting is de nieuwbouw in de 2e helft van 2022 in gebruik. 

In 2021 voeren we samen met partners en regiogemeenten het nog vast te stellen Versterkingsplan tegen dak- en thuisloosheid regio Breda 2020 uit. Dit plan zorgt op onderdelen voor een meer effectieve aanpak van dak- en thuisloosheid. Preventie en vroegsignalering, verstevigen van de mogelijkheid voor dak- en thuislozen om mee te doen in de samenleving en een kwaliteitsimpuls in het aanbod van woningen en opvangvoorzieningen in de regio Breda. Ook voegen we op maat kwaliteit toe aan de bestaande integrale aanpak. Voor de uitvoering van dit plan krijgt de gemeente geld van het ministerie.

Ketenaanpak verslavingszorg
De verslavingsproblematiek blijft aandacht vragen. Daarom investeren we in een sterke keten preventie, behandeling, begeleiding. In 2020 evalueren we de pilot GHB in de dag- en nachtopvang DSV. Begin 2021 evalueren we de pilot Casusoverleg GHB, die begin 2020 startte. Naast de kleine groep GHB-verslaafden is er ook aandacht voor verslaafden met psychische problemen of een verstandelijke beperking.

• Per 1 januari 2021 zal er een groep cliënten vanuit beschermd wonen overgaan naar zorg vanuit de Wet Langdurige Zorg (wlz). Deze mensen hebben 24 uurs zorg nodig en landelijk is bepaald dat de zorg per 1 januari overgedragen wordt. In 2020 is met de zorgaanbieders samengewerkt om de zorg zo goed mogelijk over te dragen. Onzekerheid bestaat er nu nog of het bedrag dat het rijk gaat inhouden op het budget beschermd wonen overeen gaat komen met de daadwerkelijke kosten die over gaan naar de wlz. Indien dat bedrag onevenredig groot is, dan bestaat het risico dat er grotere tekorten voor beschermd wonen ontstaan.
• In 2021 start de nieuwbouw Doorstroomvoorziening. Onverwachte omstandigheden kunnen vertraging veroorzaken, zoals bij elk nieuwbouwproject;
• Een deel van de inhoudelijke en financiële uitdagingen van dit begrotingsthema pakken we in regionaal verband op, waardoor we ook deels afhankelijk zijn van andere gemeenten.
• Bij een grootschalige corona uitbraak zijn de quarantaineplekken bij onze beschermd wonen aanbieders en opvang locaties mogelijk onvoldoende. Om dit risico af te dichten worden noodscenario’s voorbereid.

Gezondheid, sporten en bewegen zijn belangrijk voor vitale inwoners en goed voor sociale contacten, ontmoeting en participatie. Ze hebben een preventief karakter. Onze ambitie, zoals beschreven in de visie Team Breda sport & bewegen 2017-2030, is dat Bredanaars van jong tot oud meer bewegen dan de gemiddelde Nederlander. En dat talentvolle sporters zich zoveel mogelijk in de eigen regio ontwikkelen. Dit doen we door te bouwen aan een goede sportinfrastructuur, met hoogwaardige en aansprekende voorzieningen. We stimuleren een gezonde leefstijl.

Sport- en beweegstimulering
We stimuleren sporten en bewegen voor iedereen. Aan de thematafel Breda beweegt werken partijen samen aan het uitvoeringsplan 2021/2022.

Hoofdthema’s zijn:

• Vitale sportaanbieders;
• Bewegen als basis;
• Bewegen in de wijk;
• Gezin/werkenden en pensioen ;
• Inclusief sporten.

Het Bredaas sportakkoord zit in de uitvoeringsfase. We werken verder aan beweegmogelijkheden voor ouderen, een buddyproject voor mentale gezondheid en sport en een platform voor ons sportaanbod. Ook spelen we in op ontwikkelingen en pakken we nieuwe projecten op binnen het sportakkoord. Dit doen we samen met het onderwijs, zorgpartijen en sportverenigingen en de partijen van de thematafel.

We stimuleren de breed motorische ontwikkeling van kinderen en jongeren, door toepassing van de MQ-scan en het Athletic Skills Model en introductie van innovaties in het bewegingsonderwijs, wijksport en verenigingssport. Zo dagen we ieder kind uit op zijn of haar niveau. Samen met partners maken we een aantrekkelijk en gevarieerd wijksportaanbod, vooral in wijken die extra aandacht vragen. Ook is er specifiek aandacht voor urban sports en e-sports.

Ook in 2021 investeren we in het Sportleerbedrijf Breda – samen met Curio – en in het partnerschap met Fontys Sporthogeschool Eindhoven. Zo intensiveren we de samenwerking van sportprofessionals in opleiding, onderwijs en sportaanbod. Mensen die achterblijven in sport stimuleren we om mee te doen. Het Jeugdfonds Sport en Cultuur ondersteunt kinderen en jongeren uit gezinnen met onvoldoende financiële draagkracht.

Gezondheid en preventie
We stimuleren de vitaliteit en gezondheid van Bredanaars. Een beweegvriendelijke en gezonde omgeving is belangrijk. JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) richt zich op jeugd van 0 tot 19 jaar. Gezond eten, water drinken, bewegen en rookvrij opgroeien zijn belangrijke thema’s. We sluiten aan op de behoefte van de stad. Samen met het JOGG-netwerk (bedrijven, jeugdprofessionals, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen, scholen, sportclubs en inwoners) stimuleren we het maken van gezonde keuzes. Op jonge leeftijd leren om gezonde keuzes te maken is gunstig voor de gezondheid later. Dit voorkomt dat mensen zorg nodig hebben als gevolg van ziektes door een ongezonde leefstijl. Het Lokaal Preventieakkoord stimuleert vitaliteit van volwassenen en ouderen. Goed in je vel zitten met een gezond gewicht is ons streven. In het Preventieakkoord ligt de focus op Hoge Vucht, gezond oud worden en gezonde werkgevers/werknemers. Het sluit aan op het Bredaas Sportakkoord.

Sportaccommodaties
De gemeentelijke binnen- en buitensportaccommodaties bieden ruimte om mensen in beweging te krijgen en te houden, en zijn een thuisbasis voor sportaanbieders. Naast de zorg voor voldoende, veilige faciliteiten, is er aandacht voor optimaliseren van exploitatie, vernieuwing, verduurzaming en toegankelijke accommodaties. In 2021 voeren we de laatste ronde aan aanvragen voor de Investeringsregeling buitensportaccommodaties uit. We stimuleren de samenwerking tussen sportaanbieders en het gebruik van de accommodaties voor doelstellingen binnen het sociaal domein. We zetten ons in om maximaal maatschappelijk rendement te halen uit sportaccommodaties. We spelen actief in op innovatie en landelijke ontwikkelingen. Volgens de afspraken in de nota Sportaccommodaties en financiën 2016, berekenen we in 2021 de kostprijs van verschillende sportaccommodaties opnieuw met de huidige methodiek. We herijken de huurtarieven vanaf 2022.

Sport en bewegen in de openbare ruimte
Buiten sporten en bewegen nam verder toe door Corona. Verschillende voorzieningen op stedelijk niveau en in de wijken en dorpen sluiten aan bij vragen en behoeften van bewoners. Deze ideeën komen gedurende het jaar binnen en werken we samen met bewoners uit. Bijvoorbeeld fitnessplekken, skateplekken of multifunctionele veldjes. Dit koppelen we ook aan het uitvoeringsplan van de Thematafel Breda beweegt.

Talentencentrum
We hebben de ambitie dat talentvolle sporters, met of zonder beperking, zich zoveel mogelijk in de eigen regio ontwikkelen. Daarom bouwen we aan een kwalitatief goede sportinfrastructuur met hoogwaardige en aansprekende (top)sportvoorzieningen. In het Talentencentrum, een multifunctioneel sportcentrum met indoor atletiekfaciliteiten voor Zuidwest Nederland, trainen sporters op hoger niveau of spelen er wedstrijden. Het centrum is een flinke impuls voor de opleiding Sport en Bewegen van Curio en een verbetering van de huidige onderwijsvoorzieningen. De buitenruimte van het complex wordt zo ingericht dat sport- en beweegactiviteiten, ook voor bewoners van de Hoge Vucht, gestimuleerd worden. Daarnaast wordt voor diverse ontwikkelingen in de Hoge Vucht actief nagegaan wat de bijdrage van het Talentencentrum voor deze ontwikkelingen kan zijn. In 2021 spelen afronding van het technisch ontwerp, voorbereiding van de realisatie en start van de bouw. In 2022 leveren we op. 

Talentontwikkeling
Ondersteunen van talentprogramma’s versterkt de sportinfrastructuur in Breda en omgeving. In wisselwerking en verbinding met topsport, breedtesport, sportopleidingen en school- en wijksport. Om sporttalenten optimaal te begeleiden werken we al samen in aanloop naar de oplevering van het Talentencentrum, met verenigingen, regionale trainingscentra, bonden, onderwijs en (para)medische partners.

Sportevenementen
(Top)sportevenementen maken de sport en de stad aantrekkelijker. Evenementen brengen sporters en sportliefhebbers bij elkaar, meestal met hulp van enthousiaste en betrokken vrijwilligers. Sportevenementen die passen binnen onze visienota en uitvoeringsprogramma Team Breda ondersteunen we waar mogelijk. In 2021 werken we er samen met partners aan dat La Vuelta in 2022 alsnog naar Breda komt. La Vuelta draagt immers bij aan onze gemeentelijke doelen. 

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's benoemd.

Breda, een prettige leefomgeving die schoon, heel en veilig is. Betrokken inwoners en ondernemers maken met hun initiatieven de wijken en dorpen een stukje beter en mooier. Maar ze hebben ook behoefte aan meer zeggenschap over hun leefomgeving. De bereidheid en motivatie om kennis en kwaliteiten in te zetten voor straat, buurt, wijk en dorp zorgen voor betrokkenheid en eigen gekozen oplossingen. Deze initiatiefkracht faciliteren we met beschikbare instrumenten, methodieken en infrastructuur. Tijdens de coronacrisis zagen we  dat er volop initiatiefkracht is in de stad. Veel creativiteit voor ontmoeten en gebruik maken van de openbare ruimte in drastisch veranderde omstandigheden.

Niet in alle wijken is die initiatiefkracht vanzelfsprekend sterk aanwezig. Sommige wijken vragen extra stimulans en ondersteuning om de leefbaarheid en onderlinge netwerken te versterken. We bieden meerwaarde met extra aandacht voor sociale cohesie en wijkveiligheid met een bestendige aanpak waar fysiek en sociaal samengaan. De aanpak Een plus op kwetsbare wijken en vroegsignaleringswijken zetten we in 2021 voort. Met wijkfoto’s en wijkagenda’s maken we maatwerk uitvoeringsprogramma’s om kwetsbare wijken als Hoge Vucht, Kesteren/Muizenberg, Heuvel, Tuinzigt en Haagpoort leefbaar te houden. We voorkomen dat vroegsignaleringswijken Doornbos/Linie en Fellenoord/Schorsmolen verder afglijden. Dit doen we ook in 2021 samen met woningcorporaties (Alliantie Wonen) en andere partners in de wijk.

In het verlengde van en in nauwe verbinding met de aanpak Een plus op kwetsbare wijken en vroegsignaleringswijken, starten we in 2021 met een brede meerjarige aanpak waarbij we nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen nadrukkelijker verbinden met de bestaande opgaven in minder krachtige wijken. We hebben daarbij in het bijzonder aandacht voor Breda-Noord. We opereren voor dit meerjarige programma binnen het Interbestuurlijk Programma Leefbaarheid en Veiligheid van het ministerie. We realiseren ons dat het verbeteren van de leefkwaliteit in Breda-Noord geen opgave is die je in Breda-Noord oplost. Dit vraagt om een stadsbrede visie en aanpak. We onderzoeken daarvoor onder andere:

• Hoe we concentraties van problematieken in kwetsbare wijken kunnen verminderen en kunnen spreiden en welk effect dat heeft op de stedelijke woonagenda,
• Hoe we fysieke barrières in de stad, zoals de Noordelijke Rondweg, kunnen slechten en meer kunnen toewerken naar één Breda,
• Hoe er een goede kruisbestuiving plaats kan vinden tussen wijken, waaronder de samenhang tussen het nieuw te ontwikkelen Crossmark-gebied en Breda-Noord. Hoe we daarbij groen en water kunnen benutten als natuurlijke verbindingen in de stad,
• Hoe ontwikkelingen op het gebied van energie, klimaatadaptatie en digitalisering versnelling kunnen brengen in het versterken van de kwetsbare wijken,
• Welke interventies, projecten en voorzieningen in andere steden het verschil hebben gemaakt in kwetsbare wijken, en hoe we deze kunnen inzetten in Breda,
• Hoe we jeugd uit kwetsbare wijken een betere uitgangspositie in het leven en op de arbeidsmarkt kunnen geven, en talenten kunnen benutten. Hoe sport en cultuur daarbij als middel kunnen dienen en kunnen worden versterkt. Hoe we criminele carrières kunnen doorbreken en ondermijning kunnen tegengaan,
• Hoe we mensen in een uitkeringssituatie in kwetsbare gebieden nog effectiever kunnen toeleiden naar passend werk en een eigen inkomen. En hoe we drempels die daarvoor in de weg staan, zoals laaggeletterdheid, lage digitale vaardigheden en/of een slechte gezondheid, kunnen wegnemen.

De ambitie is in de eerste helft van 2021 de aanpak – vooralsnog onder de werktitel ‘Programma Verbeter Breda’ concreet te maken. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar programma 2, thema Grote projecten in de stad. 

Wijkzaken

• Wijkgericht werken zet die instrumenten in die het beste aansluiten bij vragen van bewoners om hun leefomgeving vorm te geven en daarover met elkaar te praten. Dit zijn nieuwe instrumenten of instrumenten die hun dienst eerder al bewezen. Bijvoorbeeld Wijkdeals, waarbij mensen zelf hun leefomgeving groener maken. Of meedenken over invulling van de sociale en fysieke omgeving. We sluiten aan bij de initiatiefkracht van inwoners, faciliteren die, of stimuleren die waar nodig.
• Wijkgericht werken komt tegemoet aan de behoeften van bewoners. De wijk- en dorpsplatforms staan centraal. We blijven hen faciliteren en ondersteunen bij doorontwikkeling naar open wijknetwerken. Zo bouwen we continu aan een krachtig, dekkend netwerk van wijkplatforms die leefbaarheidsinitiatieven versterken, verbreden en vernieuwen. We evalueren de werking van de wijkplatforms jaarlijks, met in het najaar van 2020 een speciale evaluatie samen met de begeleidingscommissie vanuit de raad.
• In de kwetsbare en vroegsignaleringswijken voeren we ook in 2021 de uitvoeringsaanpak uit: Een plus op kwetsbare wijken en vroegsignaleringswijken. Op basis van analyses van wijken, zogenaamde wijkfoto’s, werken we samen met bewoners en (wijk)professionals aan de wijkagenda 2021. Daarin staan activiteiten, doelen en resultaten. We monitoren wijkagenda’s en wijkfoto’s, evalueren en stellen zo nodig tussentijds bij.
• We spelen in op bestuurlijk gevoelige of complexe vraagstukken in de wijken en dorpen. Bijvoorbeeld invoering van gereguleerd parkeren, jeugdoverlast of grote opgaven als energietransitie. In Hoge Vucht bouwen we onder de werktitel ‘Krypton’ met externe expertise verder aan een centrale plek waar jongeren uit de wijk hun talenten kunnen ontwikkelen in sport en cultuur.
• Ontmoeten kan op heel veel manieren. Wijkcentra blijven bestaan als ontmoetingsruimte voor bewoners. Besturen van wijkcentra krijgen maatwerk ondersteuning voor een sluitende exploitatie, een stevig financieel fundament en optimaal gebruik van activiteiten. We bieden ondersteuning door regelmatig overleg met besturen. Waar nodig is er extra expertise op allerlei terreinen: vrijwilligers, juridisch, bedrijfsvoering en personele zaken. Tijdens de coronacrisis moesten wijkcentra dicht, met de nodige financiële consequenties. Daardoor was extra maatwerk met steunmaatregelen nodig. Inmiddels zijn de wijkcentra weer open, zijn diverse activiteiten binnen beperkingen weer opgestart en lukt het ook weer steeds meer wijkcentra om (bijna) kostenneutraal te exploiteren. We houden in 2021 vinger aan de pols met de wijkcentra hoe dit zich verder, afhankelijk van het verloop van het coronavirus, ontwikkelt.
• In elke wijk zijn aantrekkelijke en veilige speelplekken. Het nieuwe speelbeleid is naar verwachting in 2020 vastgesteld. Op speelplekken kunnen verschillende leeftijdsgroepen elkaar ontmoeten, samen spelen en bewegen.

Statushouders, taal en laaggeletterdheid
In 2021 leggen we de laatste hand aan voorbereidingen op de Nieuwe wet inburgering, die ingaat op 1 juli 2021. Vanuit de Bredase aanpak werken we verder naar de invoering van deze nieuwe wet. We grijpen deze nieuwe wet aan om statushouders nog effectiever en sneller volwaardig inwoner van Breda te maken en hen zo goed mogelijk te begeleiden richting het volledig op eigen benen staan. Een goede beheersing van de Nederlandse taal, kennis van de stad en maatschappij, goed met geld om kunnen gaan en een succesvolle opstap naar betaald werk staan daarin centraal. Om statushouders vanuit de nieuwe wet optimaal te laten inburgeren in Breda bereiden we ons momenteel voor via vier sporen: 

• We nemen straks de tijd om nieuwe statushouders goed te leren kennen en op maat te begeleiden. Dat doen we eerst in een ‘Brede Intake’, waarin we samen met de statushouder verkennen hoe het inburgeringstraject eruit komt te zien. Afspraken worden vastgelegd in het Plan Inburgering en Participatie (PIP). Daarin wordt ook de taalroute vastgelegd. Taalroutes verschillen in intensiteit van begeleiding, afhankelijk van de uitgangspositie van de statushouder.
• Inkopen taaltrajecten: met de aanbestedingsprocedure van 3 taaltrajecten gaan we verder als de financiële kaders vanuit het Rijk helder zijn. Inkopen van de trajecten in de onderwijsroute doen we regionaal. Doel is dat er vanaf januari 2021 een sluitend aanbod ligt.
• Ontzorgend stelsel: Statushouders die in 2020 instromen adviseren we om mee te doen aan de pilot ontzorgend stelsel, voor beheer van vaste lasten en budgetcoaching. In de NWI wordt deze financiële ontzorging gedurende de eerste zes maanden standaard. Door nu deze pilot uit te voeren kunnen we de aspecten van het ontzorgend stelsel evalueren en waar nodig tijdig bijschaven. We doen dit met eigen gekwalificeerd personeel.
• Maatschappelijke begeleiding: Samen met partners van de ontwikkeltafel statushouders maken we een begeleidingsmodel. We bouwen hierbij voort op de verregaande en vooruitstrevende Bredase samenwerking die in de afgelopen jaren al is opgebouwd rondom de begeleiding van statushouders. Dit model brengt statushouders helder in beeld en stelt ons in staat aansluiting te zoeken op basis van ondersteuningsbehoefte.
  We zetten extra in op de groep mensen die nog moet inburgeren volgens het huidige beleidsplan statushouders 2019/2020. We willen een impuls geven aan de uitstroom van deze groep. Ook ligt de focus op kwetsbare groepen, in het bijzonder ELIPs (Einde Lening nog Inburgerings plichtig). Ook geven we via de thematafels een eenmalige impuls voor het begeleiden van statushouders die al langere tijd in Nederland zijn, maar nog tegen diverse problemen aanlopen. De impuls is bedoeld om, bijvoorbeeld via buddy’s, voormalig statushouders toe te leiden naar de reguliere algemene voorzieningen die voor alle inwoners beschikbaar zijn.

• Corona: afhankelijk van de ontwikkeling van het virus zien we een afname of uitstel van initiatieven en projecten uit de aanpak kwetsbare en vroegsignaleringswijken en wijk- en dorpsplatforms.
• Corona: Afhankelijk van het verloop van corona in 2021 kan het voortbestaan van de wijk- en dorpscentra opnieuw in gevaar komen door terugvallende inkomsten. Als gemeente houden we daarom korte lijnen met de centra.