Duurzaam wonen in Breda

Breda heeft veel soorten woningen, woonmilieus en leefomgevingen voor verschillende bewoners. Op het gebied van wonen heeft Breda in de regio een centrumfunctie. Dat geeft op de woningmarkt een zekere dynamiek. We willen voor alle bewoners een betaalbaar en duurzaam (t)huis, dat voldoet aan hun wensen en behoeften. Nu en in de toekomst. Sommige doelgroepen hebben een lastige positie op de woningmarkt. Vooral huishoudens die zijn aangewezen op sociale huurwoningen, huishoudens met een inkomen tussen € 36.000 en € 45.000 per jaar en mensen die uitstromen uit dakloosheid en begeleid wonen. Bouwen van sociale, middeldure en tijdelijke woningen vergroot hun mogelijkheden op de woningmarkt. De Bredase woningmarkt moet inspelen op de veranderende vraag naar woningtypen, bijvoorbeeld door vergrijzing en zelfstandiger wonen van kwetsbare doelgroepen. De druk op de woningmarkt is nog steeds groot. Het bijzondere centrum-stedelijke woonmilieu van Breda willen we verder uitbouwen om te voldoen aan de huidige en toekomstige marktvraag.

We voeren de Woonvisie Breda en de Alliantie Breda 2019-2023 uit. Dit doen we samen met woningcorporaties, huurdersvertegenwoordiging, ontwikkelaars en andere partners. De aandacht ligt op de thema’s:

• Betaalbaarheid en beschikbaarheid
• Nieuwbouw, duurzaamheid
• Leefbaarheid
• Wonen, zorg en veiligheid.

Een belangrijke taak is 6.000 woningen bouwen of in harde plannen hebben. In de Alliantie Breda 2019-2023 maakten we afspraken met woningcorporaties en huurderskoepels (huurdersvertegenwoordiging van 3 corporaties) over 1.200 sociale huurwoningen. Met deze partners werken we aan de Veranderopgave, de nieuwe stedelijke portefeuillestrategie van de corporaties. Doel is dat hun woningvoorraad nu en in de toekomst aansluit op de woonwensen. Met de Monitor Sociale Woningbouw en Jaarverslag Klik voor Wonen volgen we ontwikkelingen over voorraad, vraag en wachttijden bij sociale huurwoningen.

Van de 6.000 woningen is het doel om er 1.800 te bouwen of in harde plannen te hebben, koop en huur voor middeninkomens. De Verordening Sociale doelgroepen en middenhuur draagt hieraan bij. Zo kan de gemeente marktpartijen dwingen huurwoningen te bouwen voor huishoudens met een middeninkomen. 
We werken ook aan Collectief Particulier Opdrachtgeverschap-beleid. Met de woningbouwopgave hebben we de ambitie om met een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) 300 woningen te bouwen.

Een groeiende groep mensen kan zelf geen woning vinden, bijvoorbeeld spoedzoekers op de woningmarkt. In de sub-regio Breda (stedelijke gemeenten Breda, Oosterhout en Etten-Leur en landelijke gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Drimmelen, Geertruidenberg en Zundert) bouwen we 200 tijdelijke woningen voor het souterrain van de woningmarkt. De woningcorporaties maken hun woningen geschikt en betaalbaar voor deze groep. In Breda leveren we via gemengd wonen in de Gageldonksestraat hier een bijdrage aan. De vraag is in Breda zo groot dat we ook op nieuwe plekken minstens 150 nieuwe tijdelijke woningen willen bouwen, met subsidie van het Rijk. Daarnaast is becijferd dat voor de uitstroom van maatschappelijke opvang en beschermd wonen minstens 120 tijdelijke woningen nodig zijn. Hier is ook in de motie van SP en GroenLinks (Sleutels voor daklozen) aandacht voor gevraagd. We geven dat vorm door middel van:

• Lege gebouwen en (bedrijven)terreinen bouwen we om tot woningen. De stad verandert. Er is vergrijzing. Meer mensen die in een woonzorgvoorziening woonden zijn nu aangewezen op een zelfstandige woning. Mensen wonen vaker alleen. Zorginstanties denken na over hun taak. Wonen en zorg gebeurt steeds meer vanuit gescheiden budgetten. De gemeente brengt de woonzorgbehoefte en de opgave in beeld. Voorwaarde is dat zorgaanbieders de behoefte aangeven voor de middellange en lange termijn. Gemeente, corporaties en zorgaanbieders werken samen aan woonaanbod met flexibele zorg op maat. In de campagne Wonen met Gemak staat de zorg- en woonvraag centraal.
• Met de starterslening faciliteren we koopstarters bij de koop van hun 1e Bredase woning. De Toekomstbestendig Wonen regeling geeft leningen met lage rente voor levensloopgeschikt en duurzaam maken van de woning.
• De huisvestingsverordening voor het juridisch splitsen van woningen zorgt voor behoud van sociale huurwoningen voor verhuur en borgt minimale woonkwaliteit.
• In samenwerking met corporaties zetten we in op het maken van afspraken over de realisatie van tijdelijke woningen, zodat er in die tijdelijke woningen en of in de bestaande woningvoorraad meer ruimte komt voor mensen die uitstromen vanuit beschermd wonen of dakloosheid.
• Met Wonen en Zorg hebben we een nieuw afwegingskader met grenzen voor en afspraken over besluiten bij initiatiefplannen. We gebruiken deze bij verschillende plannen in de totaalopgave. We zoeken passende woonmogelijkheden voor alle doelgroepen, bijvoorbeeld mensen die uitstromen uit begeleid wonen of dakloosheid. We gaan door met de samenwerking tussen partners die betrokken zijn bij opgaven op het snijvlak van wonen en zorg.
• Taskforce en Actieplan Doorstroming bevordert doorstroming op de Bredase woningmark. Gerichte maatregelen voor doelgroepen in het belang van ouderen. Onderzoek naar problemen van middeninkomens bij instroom in het huidige woningaanbod (inkomensgrenzen particuliere beleggers, woonruimteverdelingsregels corporaties, hypotheekeisen). We kijken waar we deze problemen kunnen wegnemen. Daarbij kijken we ook naar de mogelijkheden van sociale koop. Conform de motie ‘panta rhei van sociale huur naar koop’ werken we aan een plan van aanpak voor een task force teneinde in samenwerking met financiers, ontwikkelaars en corporaties 100 huurwoningen vrij te spelen voor doorstroming.
• Versnellings- en gebiedsgerichte opgaven vragen vroeg inspelen op de gewenste woonrichting. In de Bredase 100-dagen aanpak zoeken we met marktpartijen en eigenaren mogelijkheden voor (versnelde) woningbouw. Input is perspectief wonen en gebiedsprofielen, met per gebied een beeld van de gewenste richting. Met deze doelen en toekomstmogelijkheden kijken we naar gebieden en woningvoorraad.
• Voor verduurzaming en energietransitie (overstap naar duurzame energiebronnen) werken we onze doelstellingen uit bij nieuwbouw en de bestaande voorraad woningen. Afspraken met woningcorporaties staan in de Alliantie Breda 2019-2023.
• Voor woonwagenbewoners werken we aan het in 2021 gehouden onderzoek naar woningbehoefte. We kijken vooral naar mogelijkheden voor uitbreiding standplaatsen.
• We werken aan zelfbewoningsplicht en Opkoopbescherming.
• Bovenstaande activiteiten worden mede ingezet om de ambitie van "meer sleutels voor daklozen vorm te geven". 
• We continueren de inzet op de begeleiding van de huisvesting van statushouders.

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's.

Met het nieuwe instrumentarium van de Omgevingswet werken we aan ons doel: optimale kwaliteit van de (fysieke) leefomgeving van Breda, nu en in de toekomst. We houden rekening met de ambities van de stad (Omgevingsvisie 2040). De Omgevingswet en de instrumenten geven aan hoe we dit doen, bijvoorbeeld met participatie in de stad en in snelle, duidelijke en transparante procedures voor alle betrokkenen.
Volgens de huidige planning gaat de Omgevingswet op 1 juli 2022 in werking. We werken al in de geest van de wet en met de instrumenten:

• Een verbeterd intakeproces voor initiatieven uit de stad 
• De zogenaamde intake- en omgevingstafel
• De participatieleidraad.

Per 1 juli 2022 werken we volgens de eisen van de Omgevingswet we aan ons doel: optimale kwaliteit van de (fysieke) leefomgeving. We houden rekening met de ambities van de stad (Omgevingsvisie 2040). De Omgevingswet en de instrumenten geven aan hoe we dit doen, bijvoorbeeld met participatie van de stad.

We beginnen met testen en inregelen van software waarmee we aansluiten op het landelijk DSO-LV. We bereiden ons voor op het tijdelijk omgevingsplan, dat we van rechtswege krijgen als de wet in werking gaat:

• Bundeling van alle bestemmingsplannen
• Rijksregels komen over naar gemeenten (Bruidsschat)
• Verordeningen.

We bereiden ons ook voor op gebiedsgericht en beleidsneutraal opbouwen van het omgevingsplan. Voor Milieu brengt de wet nieuwe taken met zich mee, die we gaan invullen. 

Met de voorbereidingen zetten we de veranderingen in gang, die de wet meebrengt en beoogt. Op het moment van inwerkingtreding is werken volgens de Omgevingswet regulier werk en bouwen we het programma af. 

We gaan de in 2021 gemaakte omgevingsvisie digitaliseren. Objectgericht schrijven: teksten uit de visie koppelen aan objecten in de stad om ze te raadplegen via de landelijke voorziening DSO-LV. Dit is eind 2024 verplicht.

In de geest van de Omgevingswet willen we ook een hoger dienstverleningsniveau. Meer duidelijkheid aan de voorkant voor initiatiefnemers en betere plannen aanleveren. Vóór inwerkingtreding van de wet maken we een paraplubestemmingsplan met regels voor veel voorkomende aanvragen, zoals dakkapellen en uitbouwen. Het plan komt ter inzage.

Vanaf 1 juli 2022 bouwen we gebiedsgericht en beleidsneutraal aan één omgevingsplan dat het tijdelijk omgevingsplan vervangt. De wet geeft ons hiervoor tot eind 2029. Eén omgevingsplan vraagt gecoördineerde inzet van verschillende beleidsvelden. Dit doen we aan de hand van de meerjarenplanning Omgevingsplan. De ambitie is in 5 jaar opbouwen van het omgevingsplan en beleidsneutraal omzetting van bestemmingsplannen naar 1 omgevingsplan voor de stad.

Deze planning is alleen haalbaar met extra middelen en capaciteit. Dat vraagt extra middelen in 2022.

Als de landelijke voorziening niet op tijd klaar is, onvoldoende getest is of er onvoldoende mee geoefend is, moeten we met work arounds werken. Dit extra werk is een risico voor capaciteit en doorlooptijden. Extra capaciteit en middelen zijn nodig om de doelen te bereiken, naast alle andere doelen op het gebied van Stedelijke Ontwikkeling.

Voor dit thema zijn geen indicatoren van toepassing.

Met de grote woonprojecten passen we de woningvoorraad aan op de (toekomstige) behoefte van de stad, kwalitatief en kwantitatief. Met een versnellingsagenda en 100-dagen aanpak voor snellere uitvoering voorzien we zo snel mogelijk in die behoefte.
We stemmen ook regionaal af op het gebied van wonen met de Regionale Investeringsagenda (RIA) en Stedelijke Regio Breda-Tilburg (SRBT).

Breda is aantrekkelijk om te wonen. We willen dat mensen tevreden zijn over hun woning en woonomgeving. Dat het aansluit bij hun woonwensen en mogelijkheden. In de  (centrum)stad en dorpen woont iedereen fijn, nu en in de toekomst.

We willen:

• Een kwalitatief goede woningvoorraad.
• Regionale aansluiting op woonbehoefte van alle groepen bewoners.
• Een flinke uitbreiding naar de toekomst. 
• Vanuit de ambities vanuit de omgevingsvisie.
• De juiste woning voor de juiste bewoners, op de juiste plek.

We hebben veel soorten woningen en woonmilieus voor de diverse bewoners. De bijdrage van een gebied verschilt daarom in uitvoering van de woon doelen. We voorkomen een grotere tweedeling in de stad en concentratie van kwetsbare bewoners in bepaalde wijken. Daarom verschilt de ontwikkelrichting per gebied.

We gaan verder door de versnellingsagenda, met acties op lopende en nieuwe projecten, procesaanpak, beleid op orde en communicatie. We doorlopen, al dan niet via reguliere trajecten, het planproces van locaties na verkenning met de Bredase 100-dagen aanpak. Bijvoorbeeld Blossem, Cosun en Moleneind-West.

Gemeentelijke gronden maken we geschikt voor woningbouw. We hebben plannen voor 100% middeldure woningen op 4 gemeentelijke locaties. We versnellen uitgifte van grond in lopende gemeentelijke projecten. Ook maken we bouw van woningen planologisch mogelijk op plekken van marktpartijen en corporaties.

De middelen uit het bestedingsplan Impuls voor de woonagenda voor locatiegebonden impulsen zetten we in bij projecten. Zo nemen we belemmeringen weg voor bouw van sociale huurwoningen (door woningcorporaties) en middeldure woningen.

De gemeente staat voor grote investeringen in het fysieke raamwerk groen, buitenruimte en infrastructuur om met goed beleid nieuwe woningen te bouwen. De ontwikkeling van de stad met meer woningen en andere functies, vraagt hierom. Grote investeringen voor openbare ruimte (mobiliteit, groen en water) en verbeteren en houden bereikbaarheid en leefbaarheid. Met de Nota Bovenwijkse Voorzieningen verhalen we een deel van deze investeringen op marktpartijen. Zij dragen financieel bij aan nieuwe ontwikkelingen. De eerste financiële bijdragen van de Nota bovenwijkse Voorzieningen staan al in overeenkomsten.

Met 10 gemeenten in de regio verkenden en inventariseerden we gezamenlijke ambities en bovenlokale opgaven (Alphen-Chaam, Altena, Baarle Nassau, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Moerdijk, Oosterhout en Zundert). Dit staat in een Regionale Investeringsagenda (RIA). Hiermee leveren we een samenhangende, substantiële en herkenbare bijdrage aan:

• Opgaven Nationale en Provinciale Omgevingsvisie
• (Versnelling van) woningbouwopgave
• Provinciale verstedelijkingsstrategie.

In de RIA regio Breda benutten we de woningbouwopgave als hefboom voor de noodzakelijke kwaliteitsslag bij Werken, Bereikbaarheid en Groen/Blauw (randvoorwaarde). De RIA is een belangrijke bouwsteen voor uitwerking van het verstedelijkingsakkoord in de stedelijke regio Breda-Tilburg (SRBT). We willen zo'n zelfde akkoord voorjaar 2022 afsluiten in het bestuurlijk overleg Leefomgeving.

• Vanuit de bestaande projectenportefeuille en resultaten van de versnellingsagenda bestaat perspectief op bouwen of in harde plannen hebben van 6.000 woningen. We spannen ons met de corporaties extra in voor sociale huurwoningen, middeldure en CPO-woningen. Dit blijft nodig om projecten naar harde plannen en uitvoering te brengen.
• De risico's op grondexploitaties staan in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

Breda wil uitblinken in (inter)nationale bereikbaarheid. Breda blijft bereikbaar met bestaande en nieuwe vervoersmiddelen en mobiliteitsconcepten. Breda is in ontwikkeling. De stad groeit elk jaar met 1.500 woningen. Dit leidt vanzelfsprekend ook tot meer mobiliteit. Niet alleen in nieuwe gebieden, maar ook op de bestaande infrastructuur. Breda heeft een grootse ambitie voor de ontwikkeling van de stad. In dat kader stelde de Raad in 2021 de visie Noordelijke Rondweg vast. Deze is randvoorwaardelijk om deze ambitie te realiseren. Vanuit stedelijk, regionaal en nationaal belang werken we samen met onze belangrijke partners (Provincie en Rijk) deze visie uit en zoeken naar de juiste partners voor uitvoering.
Naast de infrastructuur op orde is het ook belangrijk om mobiliteitsgedrag te veranderen. De mobiliteitskeuzes stemmen we af op specifieke gebiedskenmerken. We laten mensen kiezen welk vervoersmiddel het beste past bij hun reisdoel. We werken aan mobiliteitshubs, waar verschillende vormen van (deel)mobiliteit samen komen. Onze doelen en ambities staan in de Mobiliteitsvisie Breda. We willen inwoners, werknemers en bezoekers verleiden zoveel mogelijke gebruik te maken van duurzame en gezonde vervoersmogelijkheden, zoals lopen, fietsen en openbaar vervoer.

Van corona leerden we om anders naar de klassieke woon-werk verplaatsing te kijken. Thuiswerken, buiten de spits reizen en digitaal vergaderen zijn (steeds) meer gemeengoed. Dit blijven we stimuleren. Mobiliteit voorkomen en beter spreiden over de dag leidt tot veel minder grote openbare ruimtevraag. Het draagt zeker bij aan optimale (inter-) nationale bereikbaarheid van de stad.

Mobiliteit is ook een belangrijke bron van de CO2-uitstoot in Breda. Ongeveer 20% van de uitstoot in Breda komt uit mobiliteit. Verandering van onze mobiliteitspatronen door verleiden te lopen, fietsen of treinen levert dus een belangrijke bijdrage aan de CO2 doelstelling van Breda.

(Inter)nationale bereikbaarheid
In 2022 staat het vervolg van de netwerkuitwerking voor het Toekomstbeeld OV 2040 op de agenda. We doen een aantal landelijke corridors- en gebiedsgerichte studies. De scope bepalen we in 2021, mede op basis van keuzes van het nieuwe kabinet. Voor Breda spelen vooral directe IC-verbindingen naar Utrecht en Eindhoven en internationale verbindingen naar België en Duitsland.
De samenwerking met het Rijk, 3 betrokken provincies en Utrecht voor verbetering van het HOV naar Utrecht gaat verder in 2022. We gaan werken aan de uitvoering van concrete plannen voor 2030, waarover we eind 2021 in het BO-MIRT afspraken maken.

Samen met provincie, regio en omliggende gemeenten blijven we ons naar het Rijk inzetten voor het belang van investeren in doorstroming op de ruit van Breda (de autosnelwegen A16, A59, A27 en A58). We blijven met alle betrokken partijen in gesprek en werken aan betere bereikbaarheid van de regio en de (inter)nationale knoop Breda. Het gaat om verleiden van mensen voor een andere vervoersmogelijkheid en om samen knelpunten op te lossen, bijvoorbeeld stikstofdepositie.

(Binnen)stedelijke bereikbaarheid
In 2021 ondertekenden Breda en de Provincie Noord-Brabant een mobiliteitsdeal. Een samenwerkingsagenda met afspraken over versterken van het (H)OV-netwerk en het fietsnetwerk in alle windrichtingen. Dit pakken we in 2022 verder op. Er zijn ook afspraken met de Provincie over een nieuwe busremise aan de Frankenthalerstraat. Dit is een belangrijke stap naar toekomstig duurzaam openbaar vervoer en past perfect in onze ambitie naar duurzame mobiliteit. We gaan hier maximaal op anticiperen.

In het uitvoeringsprogramma mobiliteit werken we aan betere bereikbaarheid van stad en dorpen. We voeren projecten uit en werken aan voorbereiding voor projecten in de komende jaren. Voorbeelden zijn:

• Aanpassingen kruispunt Graaf Hendrik III-laan met aansluiting Graaf Engelbertlaan (uitvoering 2022).
• Herinrichting kruispunt Marialaan-Keermanslaan (uitvoering 2022).
• Afronden snelfietsroute Breda-Tilburg (Sint Ignatiusstraat, uitvoering 2022).
• Studie snelfietsroute Breda-Zevenbergen (trajectstudie in 2022, uitvoering 2023).

In 2022 verbeteren we de huidige met verkeerslichten geregelde kruisingen. Planning voor 2022 is:

• Optimaliseren, renoveren en smart maken 2 verkeerslichten Ettensebaan vanaf Tuinzigtlaan tot en met Haagweg.
• Verkeerslichten (4) wegvak Claudius Prinsenlaan-Loevensteinstraat vanaf Beverweg tot en met Zwijnsbergenstraat.
• Verkeerslichten kruispunt Vierwindenstraat-Wilhelminasingel.
• Geregelde voetgangersoversteekplaats Heerbaan tegenover basisschool de Weilust.

In Prinsenbeek maakten we op basis van Mobiliteitsvisie Prinsenbeek een lijst met maatregelen. Deze bespraken we met het Dorpsplatform. In 2021 begonnen we met veiliger maken van schoolomgevingen. Dat evalueren we in 2022. Na de zomer van 2021 volgt een fietsstimuleringscampagne met vervolg in 2022. Rondom geplande woningbouwontwikkelingen is aandacht voor verkeersontsluiting op regionale schaal.

In 2021 is een verkeersonderzoek afgerond voor Teteringen. De focus lag op afwikkeling van verkeer op de Oosterhoutseweg als gevolg van ontwikkelingen in en om Teteringen, zoals Woonakker. Daaruit blijkt dat op enkele kruispunten maatregelen nodig zijn om het verkeer nu en in de toekomst goed en veilig af te wikkelen. Deze maatregelen werken we de komende jaren verder uit. Ze komen deels in het uitvoeringsprogramma van Mobiliteit en deels in het project Woonakker. We werken ook samen met Gemeente Oosterhout aan minder verkeer door Teteringen, door betere fiets- en openbaar vervoerbereikbaarheid.

Voor openbaar vervoer gaan we in 2022 door met voorbereiding van de aanbesteding van het OV in West-Brabant. De ingangsdatum van de nieuwe concessie is verplaatst naar juli 2025, vanwege het langdurige effect van corona. De vastgestelde uitgangspunten werken we samen uit met provincie, regio en Reizigersoverleg-Brabant. Succesformules als HOV (Bravo Direct) versterkt, kansrijke relaties en Gedeelde Mobiliteit krijgen verder vorm. Bijvoorbeeld deelconcepten, initiatieven vanuit en met de samenleving en vrijwilligersvervoerprojecten. Maar ook professioneel Flexvervoer, dat een belangrijke ontsluitende functie heeft. Het krijgt een apart contract, goed afgestemd op het vaste OV-netwerk. We werken in 2022 aan voorbereiding en uitvoering van hubs in Breda. Hubs op verschillende schaalniveaus: omvormen van bushaltes tot vervoershubs, mobiliteitshubs in gebiedsontwikkelingen en voorbereiden van grootschalige stedelijke hubs.

Taxivervoer (opstapmarkt): in 2022 bouwen we verder op het vastgelegde taxikwaliteitsbeleid (besluiten, verordening, Nadere Regels). Accent ligt op handhaving (inclusief rapportages) en structurele inzet taxi-stewards.

We blijven investeren in het fietsvriendelijker maken van Breda. In de loop van 2021 stellen we een Actieplan Fiets vast, waarvan we verschillende maatregelen in 2022 uitvoeren.

• De campagne Fietsen voor Breda loopt door in 2022.
• De afronding van de fietsroute Breda-Tilburg is in 2022.
• Met de scholen blijven we in overleg over BrabantsVerkeersveiligheidsLabel.
• Voor de voetganger maken we een actieplan in 2022.
• In het dagelijks beheer zijn er al maatregelen voor een beter verblijfgebied voor langzaam verkeer, zoals meer onderhoud aan trottoirs en extra aandacht voor oversteekplaatsen.

Voor Smart Mobility geven we samen met Smartwayz aan hoe we meer informatie bij serviceproviders van navigatiesystemen krijgen voor betere en veilige afwikkeling. We doen mee aan de projecten Slim Sturen en Opstellen Multimodaal Netwerkkader. We zijn bezig met verder uitrollen van intelligente verkeersregelinstallaties (iVRI) voor betere afwikkeling van bepaalde doelgroepen. Dit doen we met de projecten GLOSA (snelheidsadvies bij iVRI’s op de Noordelijke Rondweg), Prio Vrachtverkeer (bij 4 iVRI’s op de Ettense Baan) en Schwung (betere afwikkeling fietsrichtingen bij alle vri’s).

Na vaststelling van de mobiliteitsvisie begin 2021 volgde in april 2021 de parkeernormennota. De uitvoering volgt in 2022: de juiste parkeerder op de juiste plek op de juiste manier, veilig, comfortabel en voor iedereen bereikbaar.

Breda maakt de komende jaren een enorme schaalsprong. Dit vraagt innovatieve en flexibele mobiliteitsoplossingen. Zowel tijdens de transformatieprocessen als in de eindoplossingen denken we mee. We faciliteren en exploiteren op het gebied van verschillende mobiliteitsoplossingen.

In 2022 gaan we verder met invoering van gereguleerd parkeren rondom het centrum. Dit doen we op basis van parkeerdrukonderzoeken, wensen van bewoners en in lijn met de ambities uit het bestuursakkoord. Voor 2022 ligt de focus op Brabantpark, Sportpark en Van Sonsbeeckpark.

De digitalisering van het parkeerproces gaat onverminderd voort. Online reserveren van plaatsen op kenteken, introductie van mobiel parkeren in de garage, digitaal fietsparkeren en digitaal ontsluiten van realtime parkeerdata zijn stappen die we in 2022 verder zetten.  

Naast de vaste fietsparkeeroplossingen deden we in 2021 ervaring op met flexibele stallingen. Die zetten we in naar de behoefte van de stad. Voor 2022 optimaliseren we de dienstverlening om te blijven bijdragen aan een Gastvrij en toegankelijk Breda.

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's.

In 2044 is Breda CO2-neutraal. Daarom willen we 50% energie besparen en de rest duurzaam opwekken.

Breda zet in op verder vergroenen in bebouwd gebied met verbinding naar groen in het buitengebied.

In 2030 is het energienet in de eerste buurten van Breda aardgasloos. In de planning gebruiken we het traject van de Transitie Visie Warmte. In 2022 maken we de eerste gebiedsenergieplannen.

In 2021 actualiseerden we de actsheets duurzaamheid. In 2022 komen deze terug in de diverse producten van de Planning en Controlcyclus. Zie voor een verdere uitwerking de bijlage Klimaatbegroting 2022. Ten behoeve van een impuls op de ambities zoals verwoord in de klimaatbegroting, maken we € 0,5 miljoen aan extra middelen vrij in 2022. Duurzaamheid is integraal onderdeel van de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan.

Regionale Energiestrategie (RES)
Na het vaststellen van de RES 1.0 en het Uitvoeringsprogramma volgen in 2022 concrete acties. Bijvoorbeeld meedoen in pilots voor afstemming van (duurzame) opwekking en afname van elektriciteit op bedrijfsterreinen. Zo beperken we teruglevering op het elektriciteitsnet. We zoeken met de regio naar mogelijkheden voor (uitbreiding) van een regionaal warmtenetwerk, gevoed door (rest)warmtebronnen.
Regionaal werken we aan de Regionale Structuur Warmte (RSW/RES 2.0). We leggen regionale afspraken vast om te voorzien in de warmtebehoefte. Het zijn  afspraken tussen gemeenten, provincie, waterschappen en andere stakeholders over voorgenomen gebruik van (bovenregionale) warmtebronnen, verschillende warmtevragers en  infrastructuur.

Transitie Visie Warmte
Binnen de Transitie Visie Warmte (TVW) is een aantal verkenningsgebieden uiterlijk in 2030 aardgasvrij of aardgasvrij ready. Voor deze gebieden maken bewoners, organisaties en bedrijven een Wijk(- of Gebieds)Uitvoeringsplan (WUP). De TVW bevat een paragraaf met een disclaimer. Om de TVW uit te voeren moeten partijen randvoorwaarden zoals financiële middelen en wetgeving invullen en faciliteren. Doen zij dit niet, dan gebeurt uitvoering van de TVW niet of deels.

Samen werken aan een duurzame samenleving
Breda zet met natuur- en duurzaamheidseducatie in op water/klimaatadaptatie, natuur/biodiversiteit, circulair/grondstoffen, voedsel en energie.

Boerderij Wolfslaar geeft inspiratie en handelingsperspectief over voedsel, natuur/biodiversiteit en water/klimaatadaptatie. Duurzaam, kindvriendelijke en inclusief. Mensen komen hier actief in aanraking met buiten en gaan zo wijs om met hun eigen leefomgeving. Voor allerlei partijen uit de stad, verenigingen en zzp'ers is Boerderij Wolfslaar een podium en uitvalsbasis voor groene en duurzame activiteiten.

Breda werkt ook samen met scholen aan een duurzame toekomst. April 2021 legden we een goede basis met lancering van de digitale Educatiewijzer Breda. Basisscholen vinden hier over de duurzame thema's lesmaterialen, projecten en excursies van voornamelijk lokale aanbieders. Ook voor het  vmbo en vo zijn er lesprojecten. Samen met de werkgroep Brede Ontwikkeling van het BOB zetten we stappen en stemmen vraag en aanbod op elkaar af.

De aandacht groeit voor bewust en duurzaam leven, gezonde voeding, natuurlijk en inclusief spelen en lokale betrokkenheid. Het moment lijkt daar voor herijking van rol, positie en mogelijkheden van het werkveld natuur- en duurzaamheid. Voor de rol van de kinderboerderijen in de stad. En ook voor doorontwikkeling en professionalisering van natuur- en duurzaamheidseducatie in primair en voortgezet onderwijs. Deze analyse staat in de planning voor 2022. Doel is een realistisch plan voor professionalisering. Inhoudelijk, organisatorisch, bestuurlijk en financieel, met plek voor de Sustainable Development Goal’s (SDG's).

In 2022 continueren we de activatiecampagne ‘Breda Doet Mee’. Deze dynamische campagne is erop gericht om Bredanaars te bewegen bij te dragen aan een duurzamere leefomgeving.

CO2
In 2022 streven we naar het jaarlijkse doel van minimaal 29,8 kiloton CO2-uitstootreductie. Zo halen we het Bredase doel van 49% CO2-reductie, van het landelijk Klimaatakkoord. We willen de achterstand van 56 kiloton inhalen. De meest recente informatie is van 2019. Toen was de CO2-uitstoot in Breda 760 kiloton en de doelstelling 704 kiloton. In de klimaatbegroting vertalen we onze uitdagingen voor financiering. De realisatie van het doel staat onder druk, waaronder de wijkaanpak. We blijven inzetten op integratie van energie in alle beleidsvelden en extra bijdragen van gemeente, Rijk en Europa. Een en ander is nader uitgewerkt in detail in de klimaatbegroting (bijlage) die onderdeel vormt van deze begroting. Ten behoeve van een impuls op de ambities zoals verwoord in de klimaatbegroting, maken we € 500.000,- aan extra middelen vrij in 2022.

Luchtkwaliteit
De Gemeente Breda ondertekende begin 2020 het Schone Lucht Akkoord. Streven is permanente verbetering van de luchtkwaliteit voor gezondheidswinst. Toewerken naar de normen van de World Health Organization (WHO) en naar gemiddeld minimaal 50% gezondheidswinst in 2030, ten opzichte van 2016. In Breda nemen we maatregelen voor betere luchtkwaliteit. Ze richten zich vooral op verkeer, een belangrijke veroorzaker van luchtverontreiniging. We voldoen nu aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit, die we jaarlijks monitoren. Vanaf 2015 verschoof de landelijke focus van voldoen aan normen naar verder verbeteren van luchtkwaliteit om gezondheidsredenen. Ook in Breda maken we duidelijker de link met gezondheid. Permanente verbetering van luchtkwaliteit is gezondheidswinst voor iedereen. We gaan in 2022 verder met maatregelen voor mobiliteit. Bijvoorbeeld doorstroming, verbetering fiets- en wandelvoorzieningen, e-oplaadpunten, waterstoftankstation en zero-emissie voor wegverkeer. We geven voorlichting om overlast te voorkomen van hout stoken in kachel of open haard. Energie uit accu’s van elektrische auto’s (AirQon) vervangt aggregaten bij festivals.

Milieuzonering
De fysieke afsluiting van de binnenstad wordt binnenkort vervangen door een digitale afsluiting. Voor het goed functioneren van het voetgangersgebied van groot belang. De milieuzonering voor de binnenstad wordt daarbij meegenomen. De huidige milieunorm euro 4 wordt volgend jaar verhoogd naar euro 6. De ambitie is vanaf 2025/2026 een zero-emissiezone in de binnenstad van Breda. Ten behoeve van een impuls op de ambities van de milieuzonering bedragen wordt over de periode 2022 tot en met 2025 € 30.000 ingezet (camerahuur, licenties, etc.).

Natuur Netwerk
We zetten in op verdere vergroening. In 2022 ronden we 3 projecten af: Lage Vuchtpolder, landgoederenzone Haagse Beemden en Ecologische VerbindingsZone Boomkikker (EVZ). Rond de Chaamse Beek en het Ulvenhoutse bos proberen we percelen te kopen voor verdere groene invulling. We zetten in op IJzeren Hek in de Haagse Beemden, bospercelen, planontwikkeling en uitwerking Seeligterrein en doortrekken Nieuwe Mark. Samen met externe partijen proberen we ook bij particuliere partijen een vergroeningsslag te maken: bedrijventerreinen, woningen en scholen.

Circulaire economie
Breda verkent kansen en formuleert doelen voor circulaire economie in de organisatie en in projecten. Daarom maken we materiaalstromen inzichtelijk. Dat doen we door materialen waarde toe te kennen, stromen te coördineren en hergebruik te faciliteren. Zo werken we toe naar een meer circulaire samenleving. We willen ook aansluiten bij netwerken en samenwerkingsverbanden, die circulaire en biobased concepten stimuleren. We doen kennis en ervaring op over combineren van verduurzamen en versnellen in woningbouwopgaven. Circulariteit pakken we al integraal op in het initiatief circulaire tafelbijeenkomst en winkel Parels. Samenwerken met inwoners, markt en regio legt meer draagvlak onder circulaire initiatieven. We zetten ons in voor circulaire economie en onderzoeken hoe circulariteit integraal een plaats krijgt in de gemeentelijke organisatie.

Omgevingswet
De Omgevingswet betekent veel werk voor Mobiliteit en Milieu. Voor goede integratie van milieuregels in het Omgevingsplan moeten we huidige regels en bestaand beleid in beeld hebben en (digitaal) ontsluiten. Oude milieuregelgeving en bestaand milieubeleid vertalen we naar planregels voor het Omgevingsplan. Er is input nodig voor ontwikkelingen (ad hoc), voor bestaande bebouwing en gebruik (11 gebiedsgerichte veegplannen). De Omgevingswet verplicht om een actieplan geluid te maken, uit te voeren en te monitoren. Hiervoor maken we in 2022 een basisgeluidkaart.

Afval (zie ook programma 4)
De doelstelling Van Afval Naar Grondstof (VANG) blijft staan: minder huishoudelijk afval, meer grondstoffen en goed afvalscheidingsgedrag. Zo dragen we bij aan de circulaire economie, duurzaam gebruik van grondstoffen en materialen en een schoon circulair Breda. De uitdaging de komende jaren is:

• Maximaal bijdragen aan verlaging van de hoeveelheid restafval en circulaire doelstellingen.
• Inwoners, organisaties en bedrijven naar tevredenheid blijven bedienen.
• Tegen een realistische en scherpe prijs.

De voorgestelde strategie om dit te bereiken is intensief lokaal, regionaal en landelijk samenwerken aan preventie, afvalreductie, circulariteit en een schone stad. We gaan verbindingen aan met partners in stad en regio om hier samen aan te werken.

150 KiloVolt hoogspanningsleidingen
Het voorlopig ontwerp is vrijgegeven voor zienswijze. Dat leidt in de loop van 2021 tot een vastgesteld bestemmingsplan. Zonder toetsing door Raad van State voor bezwaar en beroep, is de start van aanleg in 2022.

Duurzame Overheid
We verschonen het gemeentelijke wagenpark. Voertuigen vervangen we als het kan voor een Zero Emissie voertuig. Vanuit het Klimaatakkoord moeten grote werkgevers plannen maken voor minder zakelijke mobiliteit. Dat geldt ook voor medewerkers van de Gemeente Breda. We stimuleren gebruik van fiets of openbaar vervoer voor woon-werkverkeer en zakelijke reizen. We werken meer thuis, waarmee we mobiliteit voorkomen.

Duurzame mobiliteit
Mobiliteitsbeleid en mobiliteitsprojecten streven naar beïnvloeding van de modal split (vervoerswijzekeuze). Duurzaamheidsbeleid richt zich op verschonen van mobiliteit. We zetten daarvoor in op schone brandstof (elektriciteit en waterstof) en stimuleren schoner vervoer. Openbare laadinfra voor elektrische auto's breiden we verder uit. Zo sluiten we aan bij klimaatdoelen en drukken de CO2-uitstoot. In 2022 scherpen we de huidige milieuzone aan en zetten we stappen naar een Zero Emissie zone vanaf 2025.

In 2021 namen we waterrecreatie op in de lange termijn coronamaatregelen. De waterrecreatie in stad en dorpen kent dankzij corona een enorme ontwikkeling. Dit vraagt van de gemeente grotere inzet dan andere jaren. Er is meer geld nodig voor faciliteren van plekken en intensiever beheer en onderhoud.

Door corona was en is het beperkt mogelijk om buiten Nederland op vakantie te gaan. Dit wakkerde de interesse aan in waterrecreatie in en rond de stad. We moeten kijken of dit in 2022 blijvend is of verandert. Voor officiële zwemwaterlocaties Galderse Meren en Asterplas moeten we kijken of de eerdere maatregelen nodig blijven. Bijvoorbeeld aangepaste borden, afzettingen, intensievere inzet gastheren, extra schoonmaakwerk, hekwerken en extra toiletten. In 2022 komt er een nieuwe visie Galderse Meren. We willen minder druk op de zwemwaterlocaties. In 2021 deden we op meerdere plekken proeven met verkoeling- en vertiermogelijkheden aan het water. Daar gaan we misschien mee door in 2022.

E-Laadpalen
Breda heeft een van de hoogste dichtheden van openbare e-laadpalen van Nederland. De vraag hiernaar blijft onverminderd groot en levert een belangrijke bijdrage in het terugdringen van de CO2 uitstoot. Vanuit de Rijksoverheid is een grote subsidie toegekend aan particuliere e -rijders om het elektrisch rijden verder te stimuleren.
Breda heeft contracten met e-laadpaal leveranciers; de kosten voor de gemeente Breda bedragen hierbij een relatief klein deel van de kosten die een marktpartij heeft voor realisatie en aansluiting van de laadpaal. Het gaat om verkeersbesluit en bebording/belijning. Met de impuls van € 250.000 kunnen we de concrete locatievoorstellen vanuit de markt(partij) vrijwel allemaal honoreren, zodat een steeds fijnmaziger netwerk van laadpalen ontstaat, daar waar ze nu en in de (nabije) toekomst nodig zijn voor de elektrische rijder.

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's.