Duurzaam wonen in Breda

We willen dat alle inwoners van Breda een betaalbaar en duurzaam huis hebben, dat voldoet aan hun wensen en behoeften, nu en in de toekomst. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend; sommige doelgroepen hebben het lastig op de woningmarkt. Vooral huishoudens die zijn aangewezen op sociale huurwoningen, mensen met een middeninkomen, statushouders, starters op de woningmarkt en mensen die uitstromen uit begeleid wonen of dakloosheid. Door sociale, middeldure en tijdelijke woningen te bouwen, vergroten we hun mogelijkheden. Daarnaast moeten we inspelen op de veranderende vraag naar woningtypen, bijvoorbeeld door de vergrijzing en door het zelfstandiger wonen van kwetsbare doelgroepen. De druk op de woningmarkt is nog steeds groot. We willen het bijzondere woonmilieu van het centrum verder uitbouwen om te voldoen aan de huidige en toekomstige marktvraag. 

• Ook in deze bestuursperiode willen we 6.000 woningen bouwen. Betaalbaarheid staat daarbij voorop. Daarnaast willen we 750 tijdelijke woningen bouwen voor spoedzoekers, uitstromers, jongeren en statushouders. Zo verlichten w de druk op de woningmarkt en kunnen we doorstroming stimuleren. Voor de bouw en exploitatie hiervan trekken we samen op met de 3 Bredase corporaties. Onze doelstellingen sluiten zo veel mogelijk aan bij de Nationale Woon- en Bouwagenda: 30% sociaal, 40% midden en 30% vrije sector. Voor de 30% sociaal kijken we primair naar de corporaties. 
• In 2022 starten we met het opstellen van een nieuwe Woonvisie, die we in 2023 voorleggen aan de gemeenteraad. Voor deze visie gebruiken we de resultaten van het Doelgroepen- en Woonlastenonderzoek 2022 en de resultaten vanuit het WoON 2021. Ook sluiten we aan op de ambitie, doelen en opgaven uit onze omgevingsvisie. 
• Om betaalbare woningen te bouwen en de woningmarkt betaalbaar te houden, nemen we een aantal maatregelen. We voeren de opkoopbescherming in door onze huisvestingsverordening aan te passen. Daarnaast passen we onze doelgroepenverordening aan. Verder verruimen we de mogelijkheden voor startersleningen. 
• Om al deze woningen op tijd te kunnen realiseren, werken we aan een nieuwe versnellingsagenda en een bestedingsplan. Daarbij besteden we extra aandacht aan kwalitatief goede woningen en de behoefte vanuit de aandachtsgroepen. Met de corporaties maken we aanvullende afspraken over hun bijdrage aan de woonopgaven. 
• In 2023 werken we aan nieuwe Alliantie-afspraken. Die baseren we op de nieuwe woonvisie en de Nationale Woon- en Bouwagenda. 
• In 2023 moeten we naar verwachting (veel) meer statushouders huisvesten dan in 2022. Gemeenten moeten bovendien voor 1 april 2023 hun achterstand op de taakstelling hebben ingelopen. We gaan hierover afspraken maken met onder meer de corporaties. 
• We realiseren een tijdelijke instroomvoorziening voor statushouders. Dat zorgt in 2023 voor meer druk op de sociale woningmarkt, omdat mensen uit moeten stromen naar reguliere huisvesting. Met de corporaties en andere verhuurders maken we hier afspraken over. 
• In 2023 overleggen we met de corporaties, de Seniorenraad, ontwikkelaars en andere partijen hoe we de doorstroming, vooral onder ouderen, verder vorm kunnen geven. 
• Samen met de corporaties onderzoeken we welke effecten de afschaffing van de verhuurdersheffing heeft op de investeringskracht.

Voor dit thema zijn geen specifieke risico's.

Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) functioneert nog niet goed. Daarom is de inwerkingtreding van de Omgevingswet uitgesteld tot (vooralsnog) 1 januari 2023. Met het nieuwe instrumentarium van deze wet werken we verder aan ons doel: een optimale leefomgeving in Breda, nu en in de toekomst. We houden daarbij rekening met de ambities van de stad (omgevingsvisie). De Omgevingswet en de bijbehorende instrumenten geven aan hoe we dit doen: met participatie in de stad en in snelle, duidelijke en transparante procedures voor alle betrokkenen. Hiermee verbeteren we onze dienstverlening. Op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt, is dit regulier werk en bouwen we het programma verder af. 

In de Omgevingsvisie 2040 en onderliggende beleidsstukken zoals het Groenkompas en Nota Parkeernormering hebben we vastgesteld hoe tot een heldere en transparante afweging te komen in de openbare ruimte. Daarbij zijn de drie G’s (Groen, Gastvrij en Grenzeloos) leidend. In het spanningsveld tussen alle gewenste functies in de openbare ruimte (bijvoorbeeld parkeren, groen en toegankelijkheid) maken we slimme keuzes.

Door het uitstel van de Omgevingswet zijn een aantal werkzaamheden verschoven in de tijd. Dit zijn vooral werkzaamheden waarbij een aansluiting op het DSO nodig is. Vanaf 1 januari 2023 bouwen we gebiedsgericht en beleidsneutraal aan één omgevingsplan dat het tijdelijke omgevingsplan vervangt. De wet geeft ons hiervoor tot eind 2029 de tijd. Eén omgevingsplan vraagt de gecoördineerde inzet van verschillende beleidsvelden. Dit doen we aan de hand van de meerjarenplanning Omgevingsplan. We willen in 5 jaar tijd het tijdelijke omgevingsplan en de bestemmingsplannen omzetten naar één omgevingsplan voor de stad. Daarbij werken we met een verbeterd intakeproces voor initiatieven en vergunningen (Intake- en Omgevingstafel). Participatie vindt plaats volgens de aangepaste participatieleidraad. 

De inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2023 is nog onzeker. De Eerste Kamer heeft weliswaar ingestemd met de wet, maar heeft als voorwaarde gesteld dat de werking van het DSO moet worden onderzocht. We verwachten hier in oktober 2022 meer duidelijkheid over te krijgen. Mocht het DSO niet goed werken en de wet wél worden ingevoerd, dan moeten we werken met tijdelijke alternatieve maatregelen. Dit extra werk is een risico voor onze capaciteit en doorlooptijden. 

In de begroting 2022 zijn extra middelen beschikbaar gesteld om de komende jaren met de Omgevingswet te werken. In het bestuursakkoord is een ombuiging aangekondigd voor deze extra gelden. Hierdoor moeten we prioriteiten stellen en in ieder geval doen wat wettelijk verplicht is. 

Voor dit thema zijn geen indicatoren van toepassing.

Met onze grote woonprojecten passen we de woningvoorraad aan op de (toekomstige) behoefte van de stad. Daarbij kijken we naar de kwaliteit en de kwantiteit. In het bestuursakkoord hebben we afgesproken om de versnellingsaanpak voort te zetten. Daarbij bouwen we voldoende woningen van de juiste types, vooral voor de aandachtsgroepen op de woningmarkt. We stemmen onze bouwplannen ook regionaal af met de Regionale Investeringsagenda (RIA) en Stedelijke Regio Breda-Tilburg (SRBT). 

Gemeentelijke gronden maken we geschikt voor woningbouw. We hebben plannen voor 100% middeldure woningen op 4 gemeentelijke locaties. We versnellen de uitgifte van gronden in lopende gemeentelijke projecten. Ook maken we de bouw van woningen planologisch mogelijk op locaties van marktpartijen en corporaties. Daarbij zorgen we voor de benodigde financiële impuls. Daarnaast richten we onze eigen organisatie goed in voor deze nieuwe opgave. De gemeente ondersteunt de realisatie van grote woonprojecten onder meer met een actief grondbeleid. 

Investeren in meer woningen betekent ook: investeren in meer groen, buitenruimte en infrastructuur. Daarmee houden we de bereikbaarheid en leefbaarheid van Breda op peil. Met de nota Bovenwijkse Voorzieningen zorgen we ervoor dat ook marktpartijen financieel bijdragen aan deze nieuwe ontwikkelingen.

• De ambitie om 6.000 woningen te bouwen of in harde plannen te hebben, is haalbaar. We spannen ons met de corporaties extra in voor sociale huurwoningen, middeldure woningen en CPO-woningen (collectief particulier opdrachtgeverschap). Dit blijft nodig om projecten daadwerkelijk te realiseren. Ontwikkelingen in de bouw (zoals hogere kosten en stikstof) zetten de planning en de financiële haalbaarheid van projecten onder druk. Zeker voor de sociale en middeldure woningen die we met het nieuwe bestuursakkoord beogen. 
• De risico’s voor grondexploitaties staan in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. 

Breda wil uitblinken in (inter)nationale bereikbaarheid met bestaande én nieuwe vervoermiddelen en mobiliteitsconcepten. Via een uitgebreid netwerk zorgen we voor de verplaatsing van alle personen en goederen van, naar en binnen de stad. Een auto of fiets wordt aan het eind van de verplaatsing weggezet. De kwaliteit en verbinding van de verschillende netwerken bepaalt de aantrekkelijkheid van de stad, de ruimtelijke inrichting en de keuze van het vervoermiddel. We willen dat inwoners vrij kunnen kiezen hoe zij zich van a naar b verplaatsen, waarbij we ze een bewuste keuze geven welke modaliteit (auto, OV, fiets of lopen) ze daarvoor gebruiken. Dit heeft voordelen voor de bereikbaarheid en leefbaarheid van Breda (geluid, luchtkwaliteit en algehele gezondheid). 

De mobiliteit in Breda groeit. We verplaatsen onszelf steeds vaker en door ons gedrag (zoals online bestellen) worden er steeds meer spullen verplaatst. Daarnaast groeit Breda met 25.000 woningen binnen de bestaande stad. Daar moeten we ons mobiliteitssysteem én ons gedrag op aanpassen. De Mobiliteitsvisie Breda (2021) stelt de volgende leidende principes en beleidsdoelen: 

• Mobiliteit draagt bij aan het Verhaal van Breda. 
• De afstand van een verplaatsing is bepalend voor de modaliteit die wordt gebruikt (het zogeheten nabijheidsprincipe). 
• We willen de openbare ruimte slimmer gebruiken door een andere balans in de ruimteverdeling tussen de modaliteiten. 
• Flatten the curve: niet meer dimensioneren op de spits.
• Autoverkeer maakt gebruik van de juiste routes. 
• Afgestemd op de situatie wordt meer ruimte voor het langzame verkeer gegeven. 
• Breda is grenzeloos verbonden met de wereld. 
• Het openbaar vervoer is een uitnodigend alternatief. 
• De mobiliteitssystemen zijn optimaal met elkaar verbonden. 
• Het aanbod van parkeerplaatsen en fietsenstallingen is in balans met de vraag. 
• Parkeerregulering in het gebied rond het centrum is hét instrument om de parkeerdruk te verminderen. 

De mobiliteitsopgave hangt nauw samen onze opgaven op het gebied van verstedelijking en duurzaamheid. Daarom werken we hiervoor nauw samen met de regio, de provincie en het Rijk. De coronapandemie heeft ons geleerd om anders te kijken naar de ‘klassieke’ woon-werkverplaatsing. Thuiswerken, buiten de spits reizen en digitaal vergaderen is iets waarmee we de filedruk kunnen beïnvloeden. Deze gedragsverandering willen we blijven stimuleren en we volgen de ontwikkelingen.

Breda is Veilig, Robuust en Duurzaam Bereikbaar! Om dit te bereiken passen we ons mobiliteitssysteem aan, dit doen we vooral vanuit het Uitvoeringsprogramma Mobiliteit. We maken onze hoofdwegen beter en veiliger en we realiseren meer fietspaden en beter openbaar vervoer. Door de aanpassing van onze mobiliteit maken we meer ruimte voor Stad in een park. De vervoersnetwerken worden met mobiliteitshubs optimaal verknoopt en zijn toegankelijk voor iedereen. Breda is vanuit alle windrichtingen goed verbonden met de omgeving. We zorgen dat ons mobiliteitssysteem slimmer is. En de beschikbare parkeerplaats wordt door de juiste doelgroep gebruikt. Deze aanpassingen aan onze infrastructuur gaan hand in hand met aanpassing van ons reisgedrag. Vanwege de verstedelijkingsopgave zijn (gebiedsoverstijgende) verbeteringen nodig in onze mobiliteitssystemen zoals de aanpak van de Noordelijke Rondweg. Ons mobiliteitssysteem verduurzaamt door Vermindering van mobiliteit, Veranderen van vervoerswijze en Verschonen van vervoersmiddel. In het kader van verkeersveiligheid blijft Breda gaan voor 0 verkeersdoden. Hierbij zetten we, naast maatregelen op het hoofd- en onderliggend wegennet, in op het verkeersveiliger maken van verkeerssituaties rondom scholen en (sport)verenigingen met eigen faciliteiten.
 
Om dit te realiseren werken we vanaf 2023 aan (duiding per modaliteit):

Auto

• Infrastructuur in relatie tot gebiedsontwikkelingen (o.a Chassékwartier en CrossMark).
• Stedelijk wegennet (met name vergroten verkeersveiligheid, verbeteren en uitbreiden 30 km-zone en verbeteren verkeersafwikkeling).
• Lobbyen en gesprekken voeren met (overheids)partijen die op een of andere manier samen met de gemeente Breda kunnen werken aan het realiseren van de uitbreidingen van de A58 en A27 en een betere ontsluiting op de A16 van het (regionale) verkeer door Prinsenbeek.

Openbaar Vervoer

• Doorontwikkeling van Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV). Dit doen we in overleg met de provincie Noord-Brabant, ook in relatie tot de (tot 2025 uitgestelde) OV-concessie. Hierbij maakt uitbreiding van het HOV naar omliggende kernen (denk aan Breda-Oosterhout, Breda-Zevenbergen-Moerdijk en Breda-Etten-Leur) nadrukkelijk onderdeel vanuit.
• Nadere uitwerking en investeren in diverse mobiliteitshubs; hierbij moet worden gedacht aan wijkhubs en de stadsrandhub Claudius Prinsenlaan/Amphia als onderdeel van de ontwikkeling Chassékwartier.
• Nadere uitwerking snelle bus (Bus Rapid Transit) over de A27 naar Utrecht, zoals benoemd in de Brabantse OV-visie en het Nationale Toekomstbeeld OV 2040.

Langzaam Verkeer (met name Fiets)

• (snel)Fietsinfrastructuur in relatie tot Bredase en Regionale gebiedsontwikkelingen.
• Stedelijk wegennet (met name vergroten verkeersveiligheid, verbeteren en uitbreiden fietsinfrastructuur).
• (Onderzoek van) Fietsroute Haagse Beemden – Breda-Centrum.
• Fietsroute Breda – Oosterhout.
• (snel)Fietsroute Breda – Tilburg.
• Aanleg fietsbrug over de singel.
• (Onderzoek) Uitbreiding fietsenstalling Breda-Centraal.
• Fietsmaatregelen bij iVRI’s.

 Smart Mobility 

• Verduurzaming van mobiliteit middels gedragsverandering, waarmee fietsen wordt gepromoot.
• Verduurzaming van vervoersmiddel, waar laadinfra een belangrijk onderdeel van uitmaakt.
• Vergunningssysteem voor deelmobiliteit (deelscooters) en het verder stimuleren van deelmobiliteit.
• De verbetering en verschoning van de stedelijke distributie, zoals de voorbereiding op een zero emissie zone (na 2025).

Parkeren 

• De eerste parkeervergunning huishoudens wordt gratis.
• De kortparkeertarieven in de parkeergarages worden verlaagd. 
• Er wordt een onderzoek uitgevoerd naar tijdelijke én structurele uitbreiding van de fietsparkeercapaciteit zowel onder toezicht als in de openbare ruimte.
• We gaan verder met het reguleren van de schil rondom het centrum. Daarbij bekijken we in overleg met de buurt of het mogelijk is om dit slechts in een deel van de wijk in te voeren.
• We harmoniseren de zones voor betaald parkeren en trekken tijden en tarieven zoveel mogelijk gelijk.
• We gaan een parkeerstrategie opstellen als uitwerking van de mobiliteitsvisie.
• Er wordt een voorstel uitgewerkt voor een passende oplossing voor wijkwinkelgebieden aansluitend bij het functie en het type detailhandel. 

Regionale samenwerking is van groot belang voor de verdere ontwikkeling van Breda én de regio. Ook de mobiliteit stopt niet bij de gemeentegrens. Daarom maken we regionale afspraken bijvoorbeeld met Tilburg (SRBT) of regio West-Brabant (Regionale InvesteringsAgenda). De mobiliteitsopgave pakken we dus samen op met onze partners: regio, provincie, Rijk en Europa. In veel gevallen dragen deze partners ook financieel bij. Concreet betekent dit dat we de komende jaren (onder andere) werken aan: 

• Aanpak van de Noordelijke Rondweg in relatie tot de verstedelijkingsopgave van stad, regio en Rijk.
• Snelle fietsroutes naar de omliggende kernen zoals benoemd in het Nationaal Toekomstbeeld Fiets.
• Lobby op dossiers zoals de aanpak van de A58 en A27.
• Betere ontsluiting op de A16 (o.a. om doorgaand verkeer Prinsenbeek te beperken).
• Lobby op dossiers (internationale) spoorverbindingen, zoals verwoord in het document “OV in 2040: de zuidelijke hink-stap-sprong.
• In het kader van Smart Mobility wordt aan diverse projecten van SmartwayZ samengewerkt zoals Slim Sturen, regionale regelscenario's en samenwerking verkeerscentrale Rijkswaterstaat. 

Medio 2023 wordt pas definitief duidelijk welke oplossingsrichting het Rijk en de provincies kiezen in het stikstofdossier. Mogelijk moeten we de Bredase aanpak hierop aanpassen. Zonder een definitief NPLG en zonder een goed overzicht van vraag en aanbod op het gebied van stikstof, is het lastig aan te geven of de ruimtelijke ontwikkelingen in en rond Breda door kunnen gaan. Deze onzekerheid geldt uiteraard ook voor de agrarische bedrijven. 

We streven naar een goede balans tussen het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving. Breda wil een groene en gezonde stad zijn die klaar is voor toekomstige veranderingen. Waar je gezond kunt leven en werk kunt vinden. Breda vindt het belangrijk om een verdere klimaatopwarming tegen te gaan. Daarom willen we in 2044 CO₂ -neutraal zijn. Dat doen we door 50% energie te besparen en de rest duurzaam op te wekken. We werken aan de afname van de achterstand die we hebben op het klimaatdoel. Dit doen we onder meer door in 3 gebieden in de stad aan de slag te gaan met het verduurzamen van woningen en bedrijven, als uitwerking van de Transitievisie Warmte (TVW). We verstevigen onze zoektocht naar bronnen van warmte en elektriciteit, en onderzoeken wat een goede verdeling van de opbrengst hiervan is in de stad. 

Transportschaarste op het elektriciteitsnet pakken we op verschillende niveaus aan. We zetten in op een gebiedsgerichte aanpak voor energiemaatregelen bij bedrijventerreinen en woningbouw. Dat doen we om congestie op het netwerk te voorkomen en om bedrijven en woningen te kunnen blijven bouwen. 

De afgelopen jaren hebben we gezien dat recreatie in de groene gebieden is toegenomen. Zeker het zoeken van verkoeling is daarbij belangrijk. De recreatieplassen moet uitnodigend zijn voor de bezoekers.

Vanaf 2023 willen we jaarlijks minimaal 29 kiloton CO₂ minder uitstoten om zo de achterstand in de klimaatdoelen in te lopen. Daarmee halen we in 2030 uiteindelijk de wettelijk vereiste 49% CO₂ -reductie ten opzichte van 1990. Daarnaast streven we naar een CO₂ -reductie van 55% in 2030, conform de recent bijgestelde landelijke en Europese doelen. Hieronder geven we voor een aantal klimaatthema’s kort aan hoe we die gaan halen. In de Klimaatbegroting (een bijlage bij de begroting) hebben we dit verder uitgewerkt. Hierin is ook aangegeven wat er nodig is om de beleidsdoelen te halen.

Netwerkschaarste
Transportschaarste op het elektriciteitsnet vormt een gevaar voor woningbouw en de ontwikkeling van bedrijven en andere projecten met een grote elektriciteitsaansluiting. Ook onze opgaven op het gebied van verduurzaming worden hierdoor gehinderd. Direct na de afkondiging van TenneT dat de maximale transportcapaciteit voor afname en teruglevering van elektriciteit in het hoogspanningsnet van TenneT in Noord-Brabant en Limburg was bereikt (juni 2022) zijn we in een regieteam aan de slag gegaan. Dit regieteam stemt intensief af met netbeheerders, de provincie, getroffen partijen in de stad en projectleiders binnen de gemeente. Voor 2023 hebben we vraag en aanbod inzichtelijk gemaakt. Aan de hand daarvan maken we samen met alle betrokkenen strategische keuzes qua prioriteiten en oplossingen. 

RES (Regionale Energiestrategie) 
Begin 2023 ontvangt de gemeenteraad een geactualiseerde RES (RES 2.0) of een voortgangsrapportage RES. Daarin is een lichte verschuiving van de opgave te zien tussen gemeenten onderling. Dat komt door gewijzigde ambities en een verminderde zon-op-veld-opgave en door het toevoegen van concrete (innovatieve) projecten. Om netcongestie te voorkomen, proberen we per gebied de vraag zo veel mogelijk samen te brengen met het aanbod van energie. Daarnaast bekijken we de mogelijkheden voor opslag en conversie van energie. De RES 2.0 gaat ook in op de warmtetransitie. We stemmen de TVW’s af en doen onderzoek naar warmtenetwerken, warmtebronnen en bronnenstrategieën.

Wijkenergieplannen – stedelijk programma en Volkshuisvestingsfonds 
De TVW is in 2022 vastgesteld. Als uitwerking hiervan zijn we gestart in 3 gebieden: 

• In Prinsenbeek (1) heeft het dorpsplatform de opdracht gekregen om een projectplan te maken om zelf aan de slag te gaan. 
• In de Hoge Vught (2)/Doornbos-Linie (3) heeft de gemeente grotendeels zelf de regie, in samenwerking met woningbouwcorporaties en verenigingen van eigenaren (VVE's). We zijn gestart met pilots op het gebied van gespikkeld bezit (dat wil zeggen: enkele particuliere woningen tussen meerdere woningen van woningbouwcorporaties), particulier bezit, de subsidie Volkshuisvestingsfonds en VVE's. De resultaten hiervan passen we in 2023 grootschalig toe. 

Daarnaast gaan we:

• In 2022 is een plan van aanpak opgesteld voor het uitvoeren van een Bredaas Isolatieprogramma. Dit in navolging van het rijksprogramma. Bedoeling is om een versnelling te realiseren in het isoleren van woningen, door particulieren huizenbezitters te ondersteunen door bijvoorbeeld collectieve inkopen, informatiecampagnes en eventueel extra subsidie te verstrekken. 
• Voor de aanpak van energiearmoede is in 2022 ruim € 3 miljoen ontvangen van de rijksoverheid. Dit wordt ingezet om mensen voor te lichten. Zowel voor gedragsaanpassing waardoor het energieverbruik afneemt (bijv. thermostaat lager zetten) alsook voor ondersteuning bij het doen van aanpassingen in de woning. Hiervoor worden o.a. nieuw op te leiden sociale energiecoaches ingezet. 
• Versterking/verbreding duurzaamheidsleningen voor woningen en kleine bedrijven. Er komt een nieuw revolverend fonds waaruit zowel huizenbezitters als kleine ondernemingen een lening kunnen krijgen voor het verduurzamen van hun pand. De afbetaling van de lening vloeit terug in het fonds, waarmee dan weer nieuwe leningen verstrekt kunnen worden. 
• Voor huizenbezitters die tussen huurwoningen wonen die verduurzaamd worden (gespikkeld bezit) komt een aparte aanpak. Hier zal, in overleg met de verhuurders (veelal Woningcorporaties), maatwerkondersteuning plaatsvinden. Daarmee moeten deze woningbezitters, veelal met een smalle beurs, tóch in staat gesteld worden om ook hun woning te verduurzamen. 

Duurzame energieproductie
Met ‘duurzame energieproductie’ bedoelen we het duurzaam opwekken van elektriciteit en warmte. Duurzame warmte komt onder meer vanuit projecten als Verduurzaming / leveringszekerheid Amerwarmtenet, geothermie en de Energiehub Nieuwveer, die in 2023 verder worden uitgewerkt. Belangrijk hierbij is de zoektocht naar nieuwe energie- en warmtebronnen en de verdeling daarvan. In 2023 gebruiken we de resultaten van deze zoektocht als leidraad voor het warmtevraagstuk van de stad.

Duurzame overheid 
In 2022 presenteren we een nieuwe ambitie op het gebied van CO₂ -reductie. In 2023 passen we de CO₂ -prestatieladder toe om hier meer systematisch naartoe te werken. We verminderen de CO₂ -uitstoot van onze gebouwen, de openbare ruimte en het zakelijk vervoer van onze medewerkers. Daarnaast kijken we naar facilitaire zaken, inkoop en het bedrijfsrestaurant. Dat laatste neemt deel aan het traject van Breda Circulair voor horecaondernemers die willen verduurzamen. Het resultaat hiervan wordt zichtbaar in 2023.

Duurzaam ondernemen
De capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet worden een steeds groter probleem. Dit vraagt om een gebiedsgerichte aanpak. In 2023 werken we uit hoe dit probleem kunnen aanpakken voor bedrijventerreinen. Vanaf 1 januari 2023 moeten kantoren minstens energielabel C hebben. In 2023 zetten we ons extra in om de achterstand hierin op te lossen. 

Duurzame mobiliteit 
Met ons mobiliteitsbeleid en onze mobiliteitsprojecten willen we de keuze beïnvloeden die mensen maken voor een vervoermiddel. We willen de mobiliteit schoner maken en zetten daarom in op elektriciteit en waterstof als brandstof. Daarvoor leggen we meer openbare laadpalen aan. In 2022 is de huidige milieuzone aangescherpt en zetten we, samen met de stad, stappen om uiterlijk 2030 een zero-emissie-zone in te voeren.

Circulaire economie 
Nederland moet in 2050 een volledig circulaire economie zijn. Die doelstelling heeft het Rijk vastgelegd in het programma Nederland Circulair. In 2030 moet het grondstofgebruik al met 50% zijn afgenomen. Met deze ambitie is ook Breda aan de slag gegaan. We hebben in 2022 een projectcoördinator Circulaire Economie aangesteld, die een eerste aanzet heeft gedaan voor een circulair programma om de bestaande initiatieven samen te brengen. In de klimaatbegroting (zie bijlage) vindt u de verdere uitwerking hiervan.

Natuurnetwerk

• In 2023 moet de inrichting van de natuurgebieden Landgoederenzone Haagse Beemden, EVZ Boomkikker en Lage Vuchtpolder worden afgerond. 
• We starten met de planontwikkeling voor Landgoederenzone-Noord in de Haagse Beemden. 
• Het doortrekken van de Mark in het centrum levert een belangrijke bijdrage aan de vergroening van Breda. 
• Met de community ‘Stad in een park’ vragen we in 2023 de status National Park City aan. Door samen met de stad op te trekken, willen we de noodzaak voor een groene stad verder verspreiden. Hierdoor ontstaat ook vergroening bij mensen in de achtertuin. 

Natuur- en duurzaamheidseducatie, Boerderij Wolfslaar, kinderboerderijen en dierenweides 
We werken de lijnen uit het document Toekomstperspectieven Boerderij Wolfslaar (mei 2022) verder uit in groeiscenario’s. Verder werken we een integrale educatieve aanpak uit voor het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en de boerderij. Daarnaast besteden we aandacht aan de organisatie en positionering van Boerderij Wolfslaar en de kinderboerderijen en dierenweides in de stad. 

Recreatie
In 2023 ronden we de visie voor verbeteringen aan de Galderse Meren af. Waarbij het uitgangspunt staat dat natuur in balans moet zijn met de recreatie. We werken dit jaar aan het verbeteren en waar nodig vernieuwen van de huidige voorzieningen. Het goed gastheerschap dat we in de coronatijd hebben ingezet rond de recreatieplas houdt op. De bijdrage die dit geleverd heeft in een goede sfeer en het effectief inzetten van de capaciteit van het gebied is in 2023 niet meer beschikbaar. We onderzoeken de mogelijkheden voor extra recreatieplekken. Voor bestaande plekken wordt een onderzoek gedaan of voorzieningen verbeterd kunnen/moeten worden.

Van Afval Naar Grondstof 
Met het project Van Afval Naar Grondstof (VANG) willen we de hoeveelheid huishoudelijk restafval verminderen en zorgen voor meer en betere afvalscheiding. Daarmee dragen we bij aan de circulaire economie, een duurzaam gebruik van grondstoffen en materialen, en een schoon, circulair Breda. Dit doen we door inwoners te blijven betrekken en informeren over afvalpreventie, -inzameling en circulariteit. Hiervoor zetten we onder meer afvalcoaches, de kringloopwinkels Vindingrijk en Parels, de circulaire tafel en Breda Doet Mee in (zie verder programma ‘Basis op orde in Breda’). 

Omgevingsvisie
In 2023 vertalen we de omgevingsvisie naar omgevingsplannen. Het huidige milieubeleid wordt daar waar mogelijk in verwerkt. Onder de Omgevingswet verhuist een aantal regels van het Rijk naar gemeenten. Dit heet ook wel de 'bruidsschat'. Het Rijk zorgt er voor dat de regels voor gemeenten automatisch in het tijdelijke deel van het omgevingsplan komen. Dit betreft een tijdelijke situatie. Daarna moeten gemeenten zelf de keuze maken of ze wel of niet die regels willen behouden of dat ze aangepast moeten worden. Dit gebeurt via het omgevingsplan.
Voor de Omgevingswet moet veel informatie gedigitaliseerd worden. In 2023 werken we onder meer de thema’s Geluid en Externe veiligheid uit tot digitale kaarten. 

TenneT/verkabeling 150 kV-leidingen
In 2023 wordt een deel van de 150 kV-leidingen op de tracés Haagse Beemden en Hoge Vucht (ondergronds) verkabeld. Door een betere landschappelijke inpassing, de indexatie en een grotere inzet van ambtelijke uren ontstaat hierdoor mogelijk een tekort. 

Duurzaamheidsthema's 
We willen de komende jaren veel woningen bouwen. Daarmee worden onderwerpen als lucht, geluid, geur, bodem, externe veiligheid, groen en water nóg belangrijker. We breiden onze personele capaciteit voor deze onderwerpen uit om het tempo van de woningbouw mogelijk te maken en dekken deze uitbreiding vanuit deze opgave. 

Stikstofdossier
Het stikstofdossier speelt natuurlijk al vanaf het moment dat de Raad van State de bekende PAS-uitspraak heeft gedaan, maar met het verschijnen van de startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied (juni 2022) is er meer duidelijkheid over de door het rijk gekozen oplossingsrichting gekomen. Vooruitlopend op het definitief worden van het NPLG, medio 2023, wordt een ‘Bredase aanpak’ geformuleerd, aangezien Breda met het Natura 2000-gebied in het Ulvenhoutse bos een belangrijke en complexe stikstofopgave binnen de gemeentegrenzen heeft. Met de ‘Bredase aanpak’, die in samenwerking met de hogere overheden en met deelname aan de GebiedsGerichte Aanpak Ulvenhoutse bos wordt ontwikkeld, willen we een nadrukkelijke bijdrage leveren aan het oplossen van de stikstofopgave.
De doelstellingen zijn in de ‘Bredase aanpak’ zijn dezelfde als die van de GGA Ulvenhoutse bos, namelijk:

• Natuurherstel in (en rond) het Ulvenhoutse bos.
• Bieden van perspectief voor de agrarische sector.
• Mogelijk maken van ruimtelijke ontwikkelprojecten.
• Recreatief medegebruik.

Volkshuisvestingsfonds (VHF)
De gemeente Breda heeft vanuit het Volkshuisvestingsfonds (VHF) een Rijkssubsidie ontvangen. Met deze uitkering wordt de financiële armslag van gemeenten versterkt waardoor ze met een gezamenlijke aanpak met de woningbouwcoöperaties de negatieve spiraal in kwetsbare gebieden kunnen doorbreken. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan het verbeteren van de woonkwaliteit en leefbaarheid in een duurzame en veilige woonomgeving middels fysieke ingrepen. Met de VHF subsidie wordt de volgende doelstelling nagestreefd: het verduurzamen van 1558 particuliere woningen naar label B (of 3 labelsprongen) in Hoge Vucht en Doornbos Linie. In 2023 vindt een eerste uitrol plaats van het VHF. Hiervoor is in 2023 € 5,0 miljoen budget gereserveerd. Hiertoe worden subsidieregelingen opgezet en gecommuniceerd.

• Een gebrek aan personele capaciteit is een risico voor alle milieuthema’s.
• De transportschaarste op het elektriciteitsnet kan een risico zijn voor de ontwikkeling van nieuwe bedrijven en woningen en voor de energietransitie zelf.