Paragraaf Verbonden partijen

Een verbonden partij is een rechtspersoon buiten de eigen organisatie, waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Het is een van de manieren waarop de gemeente haar taken uit kan (laten) voeren. Verbonden partijen zijn in elk geval alle gemeenschappelijke regelingen met rechtspersoonlijkheid waarin de gemeente deelneemt en alle nv’s en bv’s waarvan de gemeente aandeelhouder is.

Verbonden partijen leveren soms bestuurlijk complexe verhoudingen op, omdat de gemeente bestuurder én klant is. Bovendien nemen meestal meerdere partijen deel aan de verbonden partij. De gemeente Breda is dan niet de enige bestuurder en niet de enige klant. Zij moet haar bestuurlijke doelen en wensen afstemmen met de andere deelnemers. Dit maakt de aansturing soms complex.

Voordelen van verbonden partijen zijn de grotere schaal en de regionale aanpak van een onderwerp. Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) nemen we sinds de begroting 2017 informatie over een verbonden partij op bij het programma waaraan die partij bijdraagt. In deze paragraaf ziet u het totaaloverzicht van de verbonden partijen.

Naast de verbonden partijen in deze paragraaf, neemt de gemeente Breda ook deel in de gemeenschappelijke regelingen ‘Beschermd wonen regio Breda’ en ‘Geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA) en Meldpunt Crisiszorg West-Brabant’. Dit zijn zogenoemde centrumregelingen en dus géén aparte rechtspersonen. Daarom vallen ze niet onder de definitie van een verbonden partij volgens het BBV. Daarnaast is de gemeente ook lid van de ‘Vereniging van Contractanten Afvalsturing Brabant’. Dit is ook geen verbonden partij volgens het BBV, omdat de gemeente hierin geen financieel risico loopt.

De Eerste Kamer heeft op 14 december 2021 het wetsvoorstel 'Versterken van de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen' aangenomen. Deze wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) per 1 juli 2022 richt zich onder andere op een betere positie voor raadsleden, een meer actieve informatieplicht aan de raad, een versterkte controlerende rol voor de raad en verankering van de burgerparticipatie. 

Deze nieuwe Wgr en de aanbevelingen bij de evaluatie van de huidige nota Verbonden Partijen worden betrokken bij de nieuw op te stellen regionale nota Verbonden Partijen voor West en Midden Brabant. Het voornemen is om deze nieuwe nota medio 2023 gereed te hebben. Hierbij wordt getracht de financiële beleidsregels voor de verschillende gemeenschappelijke regelingen zo veel als mogelijk te harmoniseren. Uiteraard is bij de actualisatie van de nota aandacht voor de Bredase belangen en houden we rekening met de verschillende soorten verbonden partijen. Een verbonden partij die zich enkel richt op de bedrijfsvoering vraagt een andere betrokkenheid van de raden dan een verbonden partij waarin beleidsvoorbereiding of zelfs het maken van (strategische) beleidskeuzes aan de orde is. 

Voor een uitgebreidere toelichting over de inhoudelijke activiteiten van de hieronder genoemde verbonden partijen verwijzen wij u graag naar het onderdeel verbonden partijen bij de betreffende programma's. 

Vitaal en Sociaal Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Thema Leren, ontwikkelen en werken Marike de Nobel Carla Kranenborg - van Eerd 100% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
De loonkosten verminderd met de ontvangen (loonkosten) subsidies worden 1 op 1 doorbelast aan de gemeenten Breda. De overige kosten/uitvoeringskosten worden met een opslag doorbelast aan de gemeente Breda. Hierdoor is er nauwelijks sprake van een financieel risico. 

Vitaal en Sociaal Breda Website GGD West-Brabant: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Thema Leven GGD West-Brabant Arjen van Drunen Boaz Adank 25,9% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
De (financiële) impact van corona was in 2022 niet meer te vergelijken met de jaren daarvoor. Net als in voorgaande jaren is er een risico op het gebied van informatiebeveiliging en privacy. Het is belangrijk dat de gegevens goed beveiligd worden, zodat de persoonsgegevens van de Bredaase inwoners niet openbaar toegankelijk worden. Tevens heeft de GGD ook last van schaarste op de arbeidsmarkt en een hoog ziekteverzuim. Er is een risico dat de goede dienstverlening richting de Bredanaars daardoor in het geding komt. Informatiebeveiliging en privacy blijven risicovolle thema’s, mede aangezien de GGD steeds afhankelijker is geworden van de beschikbaarheid van systemen en de betrouwbaarheid van informatie. 

Vitaal en Sociaal Breda Website Regionale Ambulancevoorziening: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Thema Leven Regionale Ambulancevoorziening Arjen van Drunen Boaz Adank 2,4% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
De vergunningverlening en financiering van de ambulancezorg blijft lopen via de zorgverzekeraars. Dit betekent geen financieel risico voor de gemeente.

Vitaal en Sociaal Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Opgroeien Arjen van Drunen Boaz Adank 45,7% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Het belangrijkste risico van deze GR is uittreden van een van de deelnemende gemeenten. Dit risico is klein, want het gaat om de uitvoering van verplichte wettelijke regelingen. Uitvoering via deze GR beperkt de kosten voor de deelnemers en is effectief.

Ondernemend Breda Website Rewin: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Stimuleren economische ontwikkeling Rewin Carla Kranenborg - van Eerd Jeroen Bruijns 10,30% Vennootschappen en coöperaties

Bijdrage aan Rewin wordt bekostigd uit de bijdrage aan Regio West-Brabant. 

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Uiteenlopende zienswijzen over de bijdragen vanuit de gemeenten in de regio West-Brabant zorgen ervoor dat ambities op onderdelen mogelijk niet uitkomen.
• Er is steeds meer vraag naar cofinanciering bij subsidieoproepen vanuit het Rijk en de EU. In de regio West-Brabant is er geen cofinancieringsfonds. Hierdoor kost het veel tijd en inspanning om op korte termijn alsnog geld beschikbaar te hebben voor onverwachte kansrijke projecten.

Ondernemend Breda Website Chassé: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Dynamische stad Chassé Theater Marike de Nobel Carla Kranenborg - van Eerd 100% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Stagnerende kaartverkoop vanwege corona
• Onderhoud aan het pand en de installaties

Ondernemend Breda Website Stadsherstel: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Dynamische stad Stadsherstel Breda Marike de Nobel Carla Kranenborg - van Eerd 13,05% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• In het Klapkot is nog steeds sprake van leegstand. Er zijn plannen om het Klapkot te koppelen aan de café de Huiskamer. De koppeling van deze twee monumenten is positief ontvangen door de gemeente, maar er is nog geen vergunning voor aangevraagd. Omdat de brouwerij De Oranjeboom de huurder van NV Stadsherstel Breda is, is er geen sprake van inkomstenderving.
  Aan het Klapkot is daarnaast het gebruik van de Vishal als buitenterras gekoppeld. Bovengenoemde plannen voor het Klapkot voorzien in gebruik van de Vishal. De plannen om de Vishal met glas dicht te zetten zijn negatief beoordeeld. Dit is een risico voor de verhuurbaarheid door NV Stadsherstel Breda.
• In 2022 is naar aanleiding van een locatiebezoek in het kader van bovengenoemde plannen handhavend opgetreden tegen zowel de brandveiligheid als manier waarop met de verschillende monumenten gebruikt zijn. NV Stadsherstel Breda is als eigenaar (Klapkot) en erfpachter (Vishal) aangeschreven. Het is de verantwoordelijkheid van NV Stadsherstel Breda deze aanschrijving door te leggen aan de huurder. Het structureel laten gebruiken van beide monumenten door de huurder die past binnen wet- en regelgeving is een risico voor NV Stadsherstel Breda.

Ondernemend Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Stimuleren economische ontwikkeling Carla Kranenborg - van Eerd Marike de Nobel 100% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Er zijn geen belangrijke risico's te melden.

Ondernemend Breda Website RWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Verbindend bestuur Regio West Brabant Jeroen Bruijns Carla Kranenborg - van Eerd 26,04% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Afhankelijkheid van de (vaak personele) inzet van gemeenten bepaalt de slagingskans van regionale projecten.
• Uiteenlopende zienswijzen over het commitment vanuit de gemeenten in de regio West-Brabant zorgen ervoor dat de basisfinanciering van de GR onder (toenemende) druk staat.
• Het risico op kleinschalig collectief vervoer betreft het faillissement van de huidige vervoerder en een capaciteitstekort.
• Steeds vaker is er vraag naar cofinanciering bij subsidieoproepen vanuit onder andere het Rijk en de EU. In de regio West-Brabant is geen cofinancieringsfonds. Hierdoor kost het veel tijd en inspanning om op korte termijn alsnog geld beschikbaar te krijgen voor onverwachte kansrijke projecten.

Ondernemend Breda Website Benego: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Verbindend bestuur Benego Jeroen Bruijns Boaz Adank 9,53% Overige verbonden partij

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Voor de continuïteit van het grensgemeentennetwerk is bestuurlijk draagvlak essentieel.

Duurzaam wonen in Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Bereikbaar Breda Daan Quaars Peter Bakker 0% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Niet van toepassing.

Basis op Orde in Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Beheer van de openbare ruimte Peter Bakker n.v.t. 39,84% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Tot en met 2026 is de deelnemersbijdrage redelijk zeker. De rekenrente wordt tot en met 2029 gehandhaafd op 5,06%, hierdoor vervalt (voorlopig) dit risico.

Lopende risico's:

• Verlenging afschrijvingstermijn afdekfolie van 50 naar 100 jaar, wachten op resultaten van onderzoek.
• Een herziening van het juridisch kader (Leemtewet)

Basis op Orde in Breda Website VrMWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Veilig Breda VRMWB Paul Depla Boaz Adank 16,44% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• In 2022 is begonnen met een inhaalslag ten aanzien van door COVID veroorzaakte achterstanden in relatie tot (praktijk-)opleidingen en oefeningen. Echter door de vluchtelingencrisis nam de druk op de organisatie zeker niet af. Inmiddels heeft de VRMWB ruim 3 jaar (2022,2021,2022) permanent ‘aan’ gestaan, in crisismodus, met een afwisselende intensiteit en met permanente scherpte en alertheid.
• Voor de brandweer blijft het een uitdaging om in deze tijd voldoende brandweervrijwilligers te vinden en te binden. Ook veranderingen ten aanzien van wet- en regelgeving werken hierop door. En dit kan op langere termijn weer effect hebben op de uitvoerbaarheid van het dekkings- en spreidingsplan voor de VRMWB.
• Inflatie en cao-onderhandelingen werken door naar de financiële, materiële en personele situatie en veranderingen binnen veiligheidsregio’s. Nog niet duidelijk is of de bijdragen vanuit het gemeentefonds aan de gemeenten deze ontwikkelingen kunnen volgen.
• Relevante regelgeving ten aanzien van openbaarheid van informatie, toenemende risico’s ten aanzien van cyberveiligheid, landelijke herwaardering van de Veiligheidsregio’s tot zijnde een vitale sector: het maakt dat er aanzienlijk geïnvesteerd moet worden en blijven in databeveiliging en data- ontsluiting. 

Basis op Orde in Breda Website OMWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Veilig Breda OMWB Paul Depla Peter Bakker 7% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Inhuur versus vast personeel (is nu beter in balans maar is nog steeds afhankelijk van duurder ingehuurd personeel).
• Transitie mens en systeem (ondanks opleidingen/trainingen is de verwachting dat niet iedereen mee kan groeien in de doorontwikkeling van de organisatie).
• Problematiek arbeidsmarkt (door opleiding/inwerken van trainees en net afgestudeerden is er een tijdelijk declarabel productietekort).
• COVID-19 (effect verzuim).
• Omgevingswet (De exacte impact is nog onduidelijk, ook financieel is de verwachting dat dit een kostenverhogend effect heeft van ca. 10% voor de basistaken milieu.
• Kosteneffectiviteit (de afhankelijkheid van derden maakt een volledige realisatie van de maatregelen onzeker).

Basis op Orde in Breda Website Zorg- en Veiligheidshuis Breda: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Veilig Breda ZVH Boaz Adank Arjen van Drunen 51,8% Overige verbonden partijen

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Het personeel van ZVH is in dienst bij de gemeente Breda. Daar ligt ook deels het financiële risico. Dit is voor ziekte en arbeidsongeschiktheid over de deelnemers verdeeld met een convenant. Dit verlaagt het risico van Breda.

Basis op Orde in Breda Website Midwaste: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Beheer van de openbare ruimte Midwaste Peter Bakker Jeroen Bruijns 7,7% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Prijzen, debiteuren en de beschikbare verwerkingscapaciteit.
• Een tekort aan verwerkingscapaciteit kan effect hebben op de verwerkingsprijzen.
• Prijsrisico’s zijn het grootst in markten die beheerst worden door wereldmarktprijzen, zoals bij papier.

Organisatie en financiën in Breda Website Enexis: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën Enexis Peter Bakker Jeroen Bruijns 0,016% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Tekort aan netwerkcapaciteit voor de energietransitie
• Effecten van de energietransitie en de reguleringsmethodiek op de financiële positie
• Ongeautoriseerd gebruik van ICT-systemen

Organisatie en financiën in Breda Website Brabant Water: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën Brabant water Peter Bakker Jeroen Bruijns 8,6% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Veranderende klimatologische omstandigheden
• Kwaliteit van het grondwater
• Veroudering van het netwerk
• Informatie- en fysieke beveiliging

Organisatie en financiën in Breda Website BNG: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën BNG Carla Kranenborg - van Eerd Marike de Nobel 0,46% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Debiteurenrisico
• ICT
• Toenemende regelgeving en impact op de organisatie

Organisatie en financiën in Breda Website BWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën BWB Carla Kranenborg - van Eerd Peter Bakker 19,9% van de bijdragen aan de BWB is voor rekening van Breda Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Oplopende proceskostenvergoedingen aan No-Cure-No-Pay bureaus als gevolg van een toename aan waardebezwaren. Het berekend risico is € 125.000.
• Sinds 2021 wordt er met een nieuw belastingapplicatie gewerkt wat nog kan zorgen voor onjuiste data-aanlevering en koppeling. Er is hiervoor een risico berekend van € 30.000.
• De economie zorgt voor krapte op de arbeidsmarkt. Dat maakt het moeilijker en tijdrovender om cruciale functies in te vullen. Er is een berekend risico van € 150.000.
• Veranderende werkzaamheden binnen de BWB zorgen voor andersoortige functies dan wel een flexibele invulling hiervan in de toekomst. Het berekend risico is € 15.000.
• De belangrijkste applicatie van de relatief complexe informatie-architectuur van de BWB is vorig jaar geïmplementeerd. Deze applicatie is inmiddels grotendeels opgeleverd en werkt steeds beter. Het berekend risico is verlaagd naar € 37.500.
• Uitvoering van de AVG is extra risicogevoelig voor een data-gestuurde organisatie als de BWB. In 2022 zijn de beheersmaatregelen aangescherpt. De kans dat het risico zich voordoet is als gevolg hiervan lager ingeschat. Het berekend risico is € 56.250