Paragraaf Verbonden partijen

Een verbonden partij is een rechtspersoon buiten de eigen organisatie, waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Het is een van de manieren waarop de gemeente haar taken uit kan (laten) voeren. Verbonden partijen zijn in elk geval alle gemeenschappelijke regelingen met rechtspersoonlijkheid waarin de gemeente deelneemt en alle NV’s en BV’s waarvan de gemeente aandeelhouder is.

Verbonden partijen leveren soms bestuurlijk complexe verhoudingen op, omdat de gemeente bestuurder én klant is. Bovendien nemen meestal meerdere partijen deel aan de verbonden partij. De gemeente Breda is dan niet de enige bestuurder en niet de enige klant. Zij moet haar bestuurlijke doelen en wensen afstemmen met de andere deelnemers. Dit maakt de aansturing soms complex.

Voordelen van verbonden partijen zijn de grotere schaal en de regionale aanpak van een onderwerp. Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) nemen we sinds de begroting 2017 informatie over een verbonden partij op bij het programma waaraan die partij bijdraagt. In deze paragraaf ziet u het totaaloverzicht van de verbonden partijen.

Naast de verbonden partijen in deze paragraaf, neemt de gemeente Breda ook deel in de gemeenschappelijke regelingen ‘Beschermd wonen regio Breda’ en ‘Geweld in afhankelijkheidsrelaties (GIA) en Meldpunt Crisiszorg West-Brabant’. Dit zijn zogenoemde centrumregelingen en dus géén aparte rechtspersonen. Daarom vallen ze niet onder de definitie van een verbonden partij volgens het BBV. Daarnaast is de gemeente ook lid van de ‘Vereniging van Contractanten Afvalsturing Brabant’. Dit is ook geen verbonden partij volgens het BBV, omdat de gemeente hierin geen financieel risico loopt.

Een wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) per 1 juli 2022 zorgt onder meer voor een betere positie voor gemeenteraadsleden, een meer actieve informatieplicht aan de gemeenteraad, een versterkte controlerende rol voor de gemeenteraad en verankering van de burgerparticipatie. Dit wordt doorvertaald in de nieuwe gemeenschappelijke regelingen welke uiterlijk 1 juli 2024 door het college moeten zijn vastgesteld.

Voor West-Brabant is een vernieuwde nota Verbonden Partijen opgesteld met een werkingsduur van 1 mei 2024 tot 1 mei 2028. De nota ligt in lijn met de nieuwe Wgr en de aanbevelingen bij de evaluatie van de eerdere nota. Hierbij hebben we de financiële beleidsregels voor de gemeenschappelijke regelingen zo veel mogelijk geharmoniseerd. Bij het actualiseren van de nota is rekening gehouden met de zienswijze van de gemeente Breda. Ook wordt specifiek aandacht besteed aan de verschillende soorten verbonden partijen: publiekrechtelijke samenwerkingen, privaatrechtelijke samenwerkingen en overige samenwerkingen. Het niveau waarop de gemeenteraden betrokken zijn, kan variëren en is afhankelijk van het type verbonden partij. 

Voor een uitgebreidere toelichting over de inhoudelijke activiteiten van de hieronder genoemde verbonden partijen verwijzen wij u graag naar het onderdeel verbonden partijen bij de betreffende programma's. 

Voor een uitgebreidere toelichting over de inhoudelijke activiteiten van de hieronder genoemde verbonden partijen verwijzen wij u graag naar het onderdeel verbonden partijen bij de betreffende programma's. 

Vitaal en Sociaal Breda Website GGD West-Brabant: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Thema Leven GGD West-Brabant Arjen van Drunen Arnoud van Vliet 23,3 % Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
De GGD heeft het afgelopen jaar een flinke stap vooruitgezet voor wat betreft informatieveiligheid, dit is een steeds belangrijker wordend risico waar dus op geanticipeerd wordt. Verder kon door de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt een aantal vacatures moeilijk ingevuld worden. Een en ander laat zien dat externe factoren van invloed zijn op ons werk en op de publieke gezondheid en veiligheid. We moeten ons continu bewust blijven van de kwetsbaarheid van onze samenleving en de GGD als crisisorganisatie verder ontwikkelen. 

Vitaal en Sociaal Breda Website Regionale Ambulancevoorziening: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Thema Leven Regionale Ambulancevoorziening Arjen van Drunen Arnoud van Vliet 2,4 % Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
De vergunningverlening en financiering van de ambulancezorg blijft lopen via de zorgverzekeraars. Dit betekent geen financieel risico voor de gemeente.

Vitaal en Sociaal Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Opgroeien Arjen van Drunen Boaz Adank 45,7% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

Deelnemende gemeenten staan financieel garant voor de uitvoerende (werk)organisatie RBL. Gemeente Breda heeft een verantwoordelijkheid voor een aanzienlijk aandeel in de begroting van 28% voor taken op niveau 1 en voor 56% voor taken op niveau 2. Het RBL is zelf beperkt risicodrager voor bedrijfsvoering. Er is geen sprake van eigen vermogen (solvabiliteit is 0%), geen langlopende schulden en kortlopende schulden worden gefinancierd met de gemeentelijke bijdragen. Lasten en baten zijn structureel van aard.
De volgende risico’s zijn in beeld:

• Vaste formatie op programma middelen. Vanuit RBL zijn 5 vaste medewerkers werkzaam voor het regionale programma VSV. Iedere 4 jaar wordt een nieuw programma vastgesteld. In 2025 start een nieuw programma. Op dit moment zijn kaders en reikwijdte van het nieuwe programma nog niet bekend. Dit hangt samen met het van kracht worden van de nieuwe wet” van school naar duurzaam werk”. Het RBL loopt een klein risico dat het VSV programma onvoldoende toereikend is om de loonkosten van medewerkers te dekken.
• Uittreding gemeenten. Gemeente Baarle-Nassau heeft aangegeven te onderzoeken of zij de overstap gaan maken naar de regio Tilburg voor de uitvoering van de leerplichttaken. 
• Verandering van niveau. De 2a gemeenten hebben aangegeven dat zij willen afschalen naar niveau 1. RBL zet 1,07 FTE vaste formatie in voor deze uitvoering. Financiële en personele implicaties moeten nog worden uitgewerkt.
• Doorontwikkeling RBL. Met een omslag in werkwijze en aansturing van de leerplichtambtenaren zorgen we voor voldoende kwaliteits-en capaciteitsborging en stellen we RBL in staat om toereikend uitgerust te zijn voor deze taken. Hiervoor dienen de gemeentelijke bijdragen en de benodigde inzet bij RBL om de wettelijke taken uit te kunnen voeren herzien te worden. 

Vitaal en Sociaal Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Thema Leren, ontwikkelen en werken Marike de Nobel Carla Kranenborg - van Eerd 100 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Omdat Neovita een vast percentage op de loonsom ontvangt, is er nauwelijks sprake van risico’s. Voor het risico van hogere loonkosten door een nieuwe cao voor de doelgroep (Aan de Slag) is al eerder een voorziening gevormd. Deze is onderdeel van de doorbelaste loonkosten en komt niet ten laste van het resultaat van Neovita.

Ondernemend Breda Website RWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Verbindend bestuur Regio West Brabant Jeroen Bruijns Carla Kranenborg – van Eerd 26,04 % Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Afhankelijkheid van (vaak personele) inzet van gemeenten bepaalt de slagingskans van regionale projecten.
• Uiteenlopende zienswijzen over commitment vanuit gemeenten Regio West-Brabant zorgen dat basisfinanciering van de gemeenschappelijke regeling onder (toenemende) druk staat.
• Een groot deel van de inkomsten bij de RWB komt van subsidies. Als mogelijkheden tot subsidies verminderen heeft dit financiële consequenties.
• Om aan subsidie-eisen te voldoen worden er activiteiten verricht. Er wordt rekening gehouden met het voorlopig toegekende bedrag. Er bestaat een kans dat de subsidieverstrekker aan het eind van het project het bedrag lager vaststelt. 
• Risico dat nieuw contract voor kleinschalig collectief vervoer niet tijdig wordt afgesloten.  

Ondernemend Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Stimuleren economische ontwikkeling Carla Kranenborg - van Eerd Marike de Nobel 100% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Er zijn geen belangrijke risico's te melden.

Ondernemend Breda Website BV Rewin West-Brabant: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Stimuleren economische ontwikkeling Rewin Carla Kranenborg – van Eerd Jeroen Bruijns 10,30 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Er zijn geen belangrijke risico's te melden.

Ondernemend Breda Website Chassé: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Dynamische stad Chassé Theater Marike de Nobel Carla Kranenborg - van Eerd 100 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
De coronacrisis, een kostencrisis en een energiecrisis hebben het Chassé Theater voor grote uitdagingen gesteld. Daarbovenop komen er in de nabije toekomst kosten met betrekking tot onderhoud pand en installaties. Het bijna dertig jaar oude gebouw is op een aantal punten toe aan omvangrijke vervangingen en investeringen. Samen met het Theater zal hiervoor een plan worden uitgewerkt.

Ondernemend Breda Website Stadsherstel: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Thema Dynamische stad Stadsherstel Breda Marike de Nobel Carla Kranenborg - van Eerd 13,05 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• In het Klapkot is nog steeds sprake van leegstand. Er zijn plannen om het Klapkot te koppelen aan de café de Huiskamer. De koppeling van deze twee monumenten is positief beoordeeld door de gemeente middels een initiatiefplan, maar er is nog geen vergunning voor aangevraagd. Omdat de brouwerij De Oranjeboom de huurder van NV Stadsherstel Breda is, is er geen sprake van inkomstenderving.
• Stadsherstel voert een haalbaarheidsstudie uit naar een nieuwe locatie. Indien deze haalbaar blijkt zal stadsherstel dit met vreemd vermogen moeten financieren. Mogelijk kan de gemeente hier een rol in spelen. 

Ondernemend Breda Website BrabantRing: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Stimuleren economische ontwikkeling BrabantRing Carla Kranenborg-van Eerd Boaz Adank 5,2% Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Brabant Ring BV is een samenwerking tussen de provincie Noord Brabant, een aantal gemeenten en de private partij BRE EFX. Partijen werken nog aan het finaliseren van de juridische vormgeving van de samenwerking. Het is van belang dat daar goede duurzame afspraken over worden gemaakt. Tegelijkertijd is het van belang dat Brabant Ring BV spoedig aanvangt met haar zakelijke activiteiten.

Ondernemend Breda Website Benego: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Verbindend bestuur Benego Paul Depla Jeroen Bruijns 9,53 % Overige verbonden partij

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Voor de continuïteit van het grensgemeenten-netwerk is bestuurlijk draagvlak essentieel.

Duurzaam wonen in Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Bereikbaar Breda Daan Quaars tot 1 oktober 2023. Boaz Adank na 1 oktober 2023.  Peter Bakker 0% Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Er zijn geen belangrijke risico's te melden.

Basis op Orde in Breda Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Beheer van de openbare ruimte Peter Bakker n.v.t. 39,84 % Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Tot 2026 is de deelnemersbijdrage redelijk zeker. De rekenrente blijft tot en met 2029 gehandhaafd op 5,06%.

Lopende risico's:
Een herziening van het juridisch kader (Leemtewet).

Basis op Orde in Breda Website OMWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Veilig Breda OMWB Paul Depla Peter Bakker 7 % Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• De Omgevingswet heeft impact op de manier van werken, de cultuur, de juridische basis en het technisch instrumentarium. Hierdoor ontstaan mogelijk hogere kosten.
• De organisatie maakt een transitie door, waardoor individuele medewerkers mogelijk niet (meer) aan de eisen voldoen.
• Door corona bestaat de kans op productieverlies en/of minder opdrachten, afhankelijk van de ontwikkelingen van het virus in de toekomst.
• Er is op de arbeidsmarkt een tekort aan (goed opgeleid) personeel. Daarnaast zorgt het opleiden van trainees en net afgestudeerden door OMWB-personeel voor een lager aantal declarabele uren.
• Een gevolg van de Russische invasie in Oekraïne is dat de prijzen van olie, gas en bepaalde grondstoffen aanzienlijk zijn gestegen. Dit kan impact hebben op het toekomstige kostenniveau van de OMWB. Een kwantificatie hiervan is op dit moment (nog) niet mogelijk.

Basis op Orde in Breda Website VrMWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Veilig Breda VRMWB Paul Depla Boaz Adank 16,44 % Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Net als voorgaande jaren blijft het voor de brandweer een uitdaging om in deze tijd voldoende brandweervrijwilligers te vinden en te binden. Ook veranderingen ten aanzien van wet- en regelgeving werken hierop door. 
• De stijging van prijzen, zeker v.w.b. energie en beheer en onderhoud, zien we ook terug in de rapportages en begroting(swijzigingen) van de Veiligheidsregio, een gemeenschappelijke regeling met logischerwijs veel personeel, voertuigen, materieel en vastgoed.
• Incidenten door weerextremen en uitval van nutsvoorzieningen zullen de komende jaren ook effect hebben op de hulpvraag richting de brandweer en veiligheidsregio organisatie, naast haar ‘klassieke’ aandachtsgebieden.

Basis op Orde in Breda Website Midwaste: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Beheer van de openbare ruimte Midwaste Peter Bakker Jeroen Bruijns 7,7 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Prijzen, debiteuren en de beschikbare verwerkingscapaciteit
• Prijsrisico’s zijn het grootst in markten die beheerst worden door wereldmarktprijzen, zoals bij papier

Basis op Orde in Breda Website Zorg- en Veiligheidshuis Breda: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Veilig Breda ZVH Boaz Adank Arjen van Drunen 54,93% Overige verbonden partijen

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij
Het personeel van het ZVH is in dienst bij de gemeente Breda. Daar ligt ook deels het financiële risico. Dit is voor ziekte en arbeidsongeschiktheid over de deelnemers verdeeld met een convenant. Dit verlaagt het risico van de gemeente Breda. Daarnaast heeft de beëindiging van de samenwerking (per 1 januari 2023) door de gemeenten Alphen-Chaam en Baarle-Nassau tot gevolg dat de bijdrage van de overige deelnemende gemeenten stijgt.

Organisatie en financiën in Breda Website BWB: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën BWB Carla Kranenborg - van Eerd Peter Bakker 20,4% van de bijdragen aan de BWB is voor rekening van Breda Gemeenschappelijke regeling

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• De BWB heeft significant minder bezwaren toegekend in 2023, onzeker is of de NCNP-bureaus als gevolg hiervan meer in beroep zullen gaan. Het (budgettaire) effect hiervan in 2024 is niet met zekerheid vast te stellen, ook omdat het aantal bezwaren in 2024 mogelijk kan dalen. Het berekend risico is € 132.500.
• De economie zorgt voor krapte op de arbeidsmarkt. Dat maakt het moeilijker en vraagt meer tijd om cruciale functies in te vullen. Er is een berekend risico van € 40.000.
• Uitvoering van de AVG is extra risicogevoelig voor een data gestuurde organisatie als de BWB. Ondanks maatregelen blijft het risico aanwezig van bijvoorbeeld een datalek. Het berekende risico is € 56.250.

Organisatie en financiën in Breda Website Enexis: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën Enexis Peter Bakker Jeroen Bruijns 0,016 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Tekort aan netwerkcapaciteit voor energietransitie.
• Effecten energietransitie en reguleringsmethodiek op de financiële positie.
• Ongeautoriseerd gebruik van data en/of systemen.

Organisatie en financiën in Breda Website Brabant Water: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën Brabant water Peter Bakker Jeroen Bruijns 8,6 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Veranderende klimatologische omstandigheden
• Kwaliteit van het grondwater
• Veroudering van het netwerk
• Informatie- en fysieke beveiliging

Organisatie en financiën in Breda Website BNG: Verantwoordelijk bestuurder: Bestuurlijk vervanger: Belang Breda in verbonden partij in %: Soort verbonden partij:

Solide financiën BNG Carla Kranenborg -van Eerd Marike de Nobel 0,46 % Vennootschappen en coöperaties

De belangrijkste risico’s bij de verbonden partij

• Debiteurenrisico
• ICT
• Toenemende regelgeving en impact op organisatie