Toelichting eigen vermogen en voorzieningen

Aan de passiva kant van de balans staan het vermogen en de schulden van de gemeente gerangschikt. Hieronder wordt ingegaan op de verschillende bestanddelen.

Het eigen vermogen van de gemeente wordt gevormd door de reserves en het rekeningresultaat.

Het resultaat bedraagt € 9,1 miljoen positief in 2023. Voor een bedrag van € 8,8 miljoen worden voorstellen voor resultaatbestemming gedaan.

Na goedkeuring van deze jaarrekening wordt op basis van het resultaat (€0,3 miljoen) en de vrijval uit de exploitatiereserve van eerdere resultaatbestemmingen (€ 3,3 miljoen) € 3,6 miljoen toegevoegd aan de algemene reserve. 

Stortingen in en onttrekkingen uit de reserves, waarvoor reeds eerder besluitvorming is genomen, zijn op basis van deze eerdere besluitvorming reeds verwerkt in de rekening 2023. De kolom resultaatbestemming betreft de bestemming van het jaarrekeningresultaat 2022.

Algemene reserve
De algemene reserve heeft een bufferfunctie voor het opvangen van schommelingen en onvoorziene gebeurtenissen. De reserve maakt deel uit van de weerstandscapaciteit. Het is de financiële buffer van de begroting. Jaarlijks wordt een deel van het treasuryresultaat (bespaarde rente) aan de reserve toegevoegd. De rekening resultaten vloeien in principe naar de algemene reserve. In de reserve is een bedrag van € 16,5 miljoen geblokkeerd ten behoeve van de Noordelijke rondweg rondweg. Dit geblokkeerde bedrag wordt niet meegerekend in de weerstandscapaciteit. 
Conform eerdere besluitvorming zijn in de jaarrekening 2023, naast de resultaatbestemming 2022 van € 2,4 miljoen (cf. besluit 3217742), de volgende toevoegingen aan en onttrekkingen uit de algemene reserve verwerkt:

Bestemmingsreserve
Naast de algemene reserve zijn de overige reserves zogenaamde bestemmingsreserves. De bestemmingsreserves maken onderdeel uit van het eigen vermogen. Bestemmingsreserves zijn ingesteld middels een raadsbesluit ten behoeve van specifieke bestemmingen. Bestemmingsreserves zijn in wezen vrij besteedbaar vermogen, omdat de door de raad opgelegde beperking ook door de raad kan worden opgeheven.

Begrotingsreserve
De begrotingsreserve is in het verleden gevoed uit winstuitkeringen en afkoopsommen en wordt aangewend om het wegvallen van jaarlijks grote winstuitkeringen geleidelijk in de begroting op te vangen. Het betreft resultaten die over meerdere jaren zijn gereserveerd voor specifieke doelen. Jaarlijks vindt rentetoevoeging plaats om met behulp van dit extra volume de afloop van de bijdrage aan de exploitatie zo geleidelijk mogelijk te laten verlopen. De begrotingsreserve wordt, conform het door de raad vastgestelde meerjarig beleidskader reserves, vanaf 2016 ook ingezet voor het oplossen van een dekkingsverschil voor de NS-fietsenstallingen. Het saldo op de begrotingsreserve (€ 1,0 miljoen eind 2022) betreft de beschikbare middelen voor de exploitatie van de NS-Fietsenstallingen. De basis voor deze stortingen en onttrekkingen vormen de afspraken die hierover aan de hand van de business case met de NS zijn gemaakt voor de periode tot en met 2027. De bijdrage van de gemeente Breda bedraagt in totaal maximaal € 6 miljoen gedurende de gehele looptijd. Conform het vaststellingsbesluit van de begroting 2023 (besluit zaaknummer 2489919) zijn in de jaarrekening € 0,198 miljoen aan toevoegingen verwerkt. 

Exploitatiereserve
Via de exploitatiereserve worden geoormerkte bedragen zoals budgetoverhevelingen tijdelijk vastgehouden om in volgende jaren te worden ingezet. Bij de bestuursrapportage wordt aangeven welke bedragen voor overheveling in aanmerking komen. Vooruitlopend op de resultaatbestemming neemt het college hierover een besluit. De definitieve bedragen worden bij de jaarrekening en resultaatbestemming vastgesteld. Conform eerdere besluitvorming zijn in de jaarrekening 2023 de volgende toevoegingen aan en onttrekkingen uit de exploitatiereserve verwerkt:

Na verwerking van bovenstaande mutaties bedraagt de exploitatiereserve ultimo 2023 € 20,3 miljoen. Als gevolg van lagere bestedingen op diverse budgetoverhevelingen vanuit voorgaande jaarrekeningen is € 12,9 miljoen nog niet onttrokken uit de exploitatiereserve. Het betreft met name budgetoverhevelingen voor maatschappelijke opvang (€ 1,0 miljoen), crisisdienstverlening (€ 1,6 miljoen), integraal huisvestingsfonds (€ 0,2 miljoen), TONK (€ 0,2 miljoen), versterkingsplan dak-thuislozen (€ 0,4 miljoen), ondersteuning lokale cultuur (€ 0,2 miljoen), geluidsmaatregelen HSL-Zuid (€ 0,2 miljoen), gemeenschappelijke regeling GIA (€ 0,7 miljoen), verbetering luchtkwaliteit op scholen (€ 1,1 miljoen), bijzondere bijstand studenten (€ 0,6 miljoen) en maatschappelijke opvang & OGGZ (€ 0,5 miljoen). 

Investeringsreserve
Deze reserve dient ter financiering van kapitaallasten voor toekomstige investeringen. Bij besluitvorming is het van belang dat bij aanvang van de kredietvotering voor het specifieke project het volledige bedrag van de investering dat gedekt wordt uit de reserve in de reserve beschikbaar moet zijn. Onttrekking aan de reserve vindt daarmee gedurende de gehele afschrijvingsperiode plaats. Door middel van een raadsbesluit worden middelen in de investeringsreserve gestort voor dekking kapitaallasten van toekomstige investeringen. Daarnaast wordt aan deze reserve rente toegevoegd in verband met de door deze reserve te dekken rentelasten van de meerjarige kapitaallasten.

Conform eerdere besluitvorming zijn in de jaarrekening 2023 de volgende toevoegingen aan en onttrekkingen uit de investeringsreserve verwerkt:

Na verwerking van bovenstaande mutaties bedraagt de investeringsreserve ultimo 2023 € 10,9 miljoen. 

Reserves bodemfonds 
Het bodemfonds is een reserve ter versterking van de gemeentelijke klimaatdoelstellingen. Bodemsanering wordt via de exploitatie verwerkt, omdat dit niet is aan te merken als een investering. De ontwikkelingen in de stad zijn onzeker, de inzet is maatwerk en is niet elk jaar hetzelfde. Met het vormen van deze reserve worden de pieken en dalen in de uitgaven opgevangen. De reserve is in het verleden gevormd middels de doeluitkering-gelden tot en met 2022. Vanaf 2023 wordt de reserve afgebouwd met onttrekkingen ter dekking van tekorten van exploitatielasten in het kader van bodemsaneringen.

Voor diverse projecten is in 2023 voor een bedrag van € 0,5 miljoen aan de reserve onttrokken. Na verwerking van deze mutaties bedraagt de reserve bodemfonds ultimo 2023 € 3,2 miljoen. Voor de jaren 2024-2027 zijn onttrekkingen voorzien voor diverse projecten voor een bedrag van € 2,1 miljoen.

Reserve klimaatfonds
Ook het klimaatfonds is een reserve ter versterking van de gemeentelijke klimaatdoelstellingen. Jaarlijks wordt het uitvoeringsprogramma klimaat opgesteld, dat deel uitmaakt van de gemeentelijke begroting. Er wordt een register bijgehouden van de inkomsten en uitgaven uit de reserve Klimaatfonds, onder verwijzing naar de overeenkomsten die zijn gesloten. Jaarlijks wordt door het college een evaluatie van het uitvoeringsprogramma klimaat vastgesteld en ter kennisname aan de raadscommissie voorgelegd. Hierin wordt de evaluatie van het investeringsprogramma klimaat opgenomen. In 2016 is gestart wordt met energiezuinige projecten.

De reserve Klimaatfonds wordt gevoed door de gemeentelijke participatie in project windturbines Hazeldonk. Hieruit ontvangt de gemeente Breda éénmalig een bijdrage van € 225.000 in 2014 (waarvan € 75.000 voor bedrijvenvereniging LCHM) en vervolgens 20 jaar lang jaarlijks € 247.500 (exclusief indexering; door indexering is het bedrag in 2023 € 289.880 (waarvan € 43.500 voor het grondbedrijf). Met eventuele inkomsten uit toekomstige revolverende projecten kan de reserve een groter investeringsvolume genereren, wat ingezet kan worden voor de grote investeringsopgave op het gebied van klimaat.

Conform eerdere besluitvorming (besluit 42845) is in de jaarrekening 2023 de jaarlijkse bijdrage toegevoegd aan de reserve en is in totaal € 43.500 onttrokken aan de reserve op basis van de gerealiseerde exploitatiekosten integratie projecten klimaat. Hierna bedraagt de reserve klimaatfonds ultimo 2023 € 1,5 miljoen. 

Reserve investeringen sportverenigingen
In het bestuursakkoord 2022-2026 is er voor de gele periode een bedrag van €1.8 miljoen gestort in de reserve investeringen bij sportverenigingen (1/3 regeling). Hierbij doet de gemeente een bijdrage (van 1/3-deel) aan sportverenigingen die investeren in sportvoorzieningen. Voor 2023 was er een bedrag van €1 miljoen gedoteerd en begroot om te onttrekken. In werkelijkheid is er slechts €264.000 onttrokken. Dit heeft te maken met het feit dat een groot aantal aanvragen overlopen in 2024 en dan pas uitgekeerd zullen worden. Ultimo 2023 bedraagt de reserve € 0,7 miljoen.

Reserve Versnellingsopgave Wonen
Bij het vorige Coalitieakkoord 2018-2022 zijn incidentele middelen voor de Versnellingsopgave wonen beschikbaar gesteld (€ 14 miljoen). Het doel van de bestemmingsreserve is om de te realiseren middelen beschikbaar te houden voor de Versnellingsopgave Wonen.  

Begin 2023 was € 9,97 miljoen beschikbaar ten behoeve van de versnellingsopgave.

De begrote onttrekking in 2023 bedroeg € 6,1 miljoen. De werkelijke onttrekking in 2023 bedraagt € 4,4 miljoen. Dat is € 1,7 miljoen lager dan begroot en heeft voor een groot deel te maken met onderuitnutting van de middelen die beschikbaar waren voor locatiegebonden impulsen. Deze middelen zullen in 2024 wel besteed worden.

Reserve vrouwenopvang
Dit betreft een eenmalige voeding vanuit restanten van verleende subsidies voor vrouwenopvang (rijksmiddelen DUVO) over de jaren 2015-2017. Deze middelen worden ingezet voor de verbouwing/renovatie van de vrouwenopvang. 
In 2022 zijn er verschillende scenario's uitgewerkt door het bestuur van Safegroep, die zijn besproken met de desbetreffende Wethouder. Plannen zijn daarna concreet gemaakt waardoor er in 2022 € 1 miljoen is onttrokken uit de reserve. In 2023 is er niets onttrokken aan de reserve. De verbouwing/renovatie gaat in fases. Zodra er een nieuwe fase begint, wordt de reserve (deels) onttrokken. In het begrotingsproces 2024 zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor de verbouwing/renovatie van de vrouwenopvang in de jaren 2024, 2025 en 2026.

Reserve bovenwijkse voorzieningen
In juli 2020 is door de raad naar aanleiding van de vastgestelde Nota bovenwijkse voorzieningen een reserve bovenwijkse voorzieningen ingesteld. Doel van de reserve is om werkelijk ontvangen bijdragen te bestemmen voor de realisatie van minimaal één van de bovenwijkse voorzieningen uit de nota bovenwijkse voorzieningen. De reserve wordt gevoed door bijdragen bij alle nieuwe bouwplannen een bijdrage te vragen aan de partij die de grondexploitatie voert. De ontvangen exploitatiebijdragen worden in de reserve gestort. De kosten van beheer van de reserve en de bestedingen aan de projecten worden onttrokken aan de reserve.

Per 1 januari 2023 was de stand van de reserve nihil. In 2023 zijn aan bijdragen € 1.86 miljoen ontvangen en gestort in de reserve. Verder is voor het beheer van de reserve € 0,1 miljoen onttrokken uit de reserve.  

Reserve toekomstbestendig wonen
De Toekomstbestendig Wonen Regeling is een brede, integrale, regeling met als hoofddoel de bestaande particuliere woningvoorraad in zoveel mogelijk opzichten kwalitatief duurzaam te verbeteren. Er wordt integraal naar woningaanpassingen gekeken, om waar mogelijk en gewenst door de eigenaar-bewoner maatregelen op het gebied van energie en levensloopbestendigheid optimaal te combineren. Doordat de regeling breed is opgezet is één aanvraag voor de diverse aanpassingen voldoende. Concreet betekent dit dat de voorgestelde nieuwe Toekomstbestendig Wonen Regeling een raamwerkregeling is die inwoners van Breda de mogelijkheid biedt om via één lening zowel levensloopbestendige als energetische maatregelen te kunnen (laten) uitvoeren. Deze regeling brengt € 1 miljoen kapitaallasten met zich mee. De reserve toekomstbestendig wonen is bestemd ter dekking van deze kapitaallasten. In 2021 is conform besluit bestuursrapportage 2021 zaaknummer 1528103, € 1 miljoen gedoteerd aan de reserve. In 2023 hebben zich geen onttrekkingen voor gedaan, zodat de reserve ultimo 2023 € 1 miljoen bedraagt.

Hieronder worden deze drie groepen nader toegelicht.

Onderhoudsvoorzieningen
Deze onderhoudsvoorzieningen bestaan uit voorzieningen voor groot onderhoud aan de openbare ruimte en gebouwen. Het verloop van de onderhoudsvoorzieningen is in 2023 als volgt:

Onderhoudsvoorziening gebouwen vastgoedbeheer
Deze voorziening heeft als doel om de meerjarige kosten voor planmatig onderhoud van de gemeentelijke vastgoedportefeuille te egaliseren. Hieronder vallen onder andere gebouwen op het gebied van sport, welzijn en cultuur, brede scholen en het centrale busstation, maar ook alle gebouwen die de gemeente voor haar bedrijfsvoering nodig heeft. Daarnaast is in de voorziening de vervanging van de binnensportinventaris en het civiele en cultuurtechnische onderhoud voor de buitensport opgenomen.

De basis voor deze voorziening is het zogenoemde meerjarenonderhoudsplan (mjop). Een mjop geeft inzicht in de technische toestand van het vastgoed en geeft een prognose van de verwachte werkzaamheden en kosten. De mjop’s zijn gebaseerd op een gemiddeld onderhoudsniveau van 3 op een schaal van 1 tot 6. De onderhoudsplannen worden jaarlijks geactualiseerd en accommodaties worden maximaal om de 5 jaar opnieuw geïnspecteerd. Op basis van de huidige berekening is de voorziening dekkend tot en met 2029.

In het boekjaar is conform de begroting € 5,4 miljoen gedoteerd aan de voorziening. Op basis van de mjop's is voor 2023 een jaarplan vastgesteld. Uit een analyse daarvan is gebleken dat er € 3,1 miljoen minder is besteed dan gepland. We hebben al wel voor € 2 miljoen aan onderhoudsopdrachten uitgezet, maar de uitvoering kon niet meer (volledig) in 2023 plaatsvinden. Daarnaast zijn er nog andere oorzaken. Voor het stadion wordt nu onderzocht welke maatregelen er uitgevoerd moeten worden. De uitvoering vindt in 2024 plaats. Per saldo was er een positief resultaat van € 0,4 miljoen.

In 2022 heeft de afdeling Vastgoedbeheer verbetermaatregelen vastgesteld en geïmplementeerd in de werkprocessen. Daarmee willen we het verschil tussen het voorgenomen planmatig onderhoud (vastgestelde jaarplannen) en de daadwerkelijk gerealiseerde onderhoudsactiviteiten vanaf 2023 structureel beperken. Slechts 5% (€ 0,4 miljoen) van het jaarplan bestond uit posten die waren doorgeschoven naar een volgend jaar of waarvoor (nog) geen technische noodzaak was. Dit was in 2022 nog 34%.

Onderhoudsvoorziening parkeergarages en fietsenstallingen
De voorziening heeft tot doel de meerjarige groot onderhoudskosten van de gebouwen van de afdeling Parkeren te egaliseren. Het gaat hierbij om de parkeergarages en de fietsenstallingen. De basis voor de vorming en het beheer van de voorzieningen voor deze gebouwen zijn de zogenaamde meerjaren onderhoudsplannen zoals deze in het systeem Planon worden bijgehouden. De MJOP's zijn gebaseerd op het door de Raad vastgesteld gemiddelde onderhoudsniveau 3 op 6. De onderhoudsplannen worden jaarlijks geactualiseerd en vormen de basis voor de jaarlijkse dotatie aan de voorziening teneinde over voldoende middelen te beschikken voor de uitvoering van het (projectmatig) groot onderhoud. De voorziening is toereikend tot en met 2032.

Aan de onderhoudsvoorzieningen voor parkeergarages en fietsenstallingen is in 2023 € 0,93 miljoen gedoteerd conform de begroting. In 2023 was de aanwending (€ 0,3 miljoen) € 4.4 miljoen lager dan begroot (€ 4,7 miljoen): dit is vooral het gevolg van het feit, dat voor de Barones al het onderhoud is doorgeschoven naar 2024 en 2025 om het te bundelen en zo efficiënt mogelijk het werk te doen met zo weinig mogelijk overlast voor de klanten. 

Onderhoudsvoorziening gebouwen vastgoedontwikkeling
Deze voorziening is gevormd ten behoeve van de strategisch aangekochte panden. De hoogte van de dotatie is gebaseerd op een meerjarenonderhoudsplanning. De doorberekening is gemaakt tot 2034. Hierbij wordt uitgegaan van een doorlopende exploitatie, waarbij aanvullend rekening wordt gehouden met inmiddels genomen besluiten voor sloop en / of herontwikkeling, mede gebaseerd op de Vastgoedstrategie Havenkwartier. De inzet van de onderhoudsvoorziening heeft op dit moment voornamelijk betrekking op de panden in het Havenkwartier. Jaarlijks zal worden onderzocht of, afhankelijk van de vastgoedportefeuille op dat moment, aanpassing nodig is. In 2023 is conform begroting € 18.994 gedoteerd aan de voorziening. In de meerjarenbegroting vanaf 2024 zijn dotaties aan de voorziening begroot van € 29.927. Met deze jaarlijkse dotatie is de voorziening volgens de meerjarenonderhoudsplanning tot en met 2033 toereikend om het geplande groot onderhoud uit te kunnen voeren. 

In 2023 heeft alleen noodzakelijk onderhoud plaatsgevonden. Zowel begroot als werkelijk bedroeg dit ca. € 0,16 miljoen.

Onderhoudsvoorziening openbare ruimte
De onderhoudsvoorziening openbare ruimte betreft het groot onderhoud van verharding, civieltechnische kunstwerken, en waterwegen. De basis voor de voorziening voor het onderhoud aan de openbare ruimte ligt vast in periodiek te actualiseren beleidskaders en beheerplannen. De berekeningen van de benodigde dotaties zijn gebaseerd op meerjarenplanningen van 10 jaar. In 2023 is conform begroting € 6,2 miljoen toegevoegd aan de voorziening. Met een jaarlijkse dotatie vanaf 2024 van € 5,9 miljoen is de voorziening volgens de meerjarenonderhoudsplanning tot en met 2032 met de kennis van nu toereikend om het geplande groot onderhoud aan de openbare ruimte uit te kunnen voeren.

Totaal was de onttrekking op de voorziening openbare ruimte begroot op € 6,2 miljoen. De werkelijke stand per 1-1-2023 was circa € 3,8 miljoen hoger dan primitief begroot, door overloop uit 2022. Op basis hiervan was de geplande realisatie in het voorjaar geactualiseerd naar € 9,6 miljoen. In totaal is hiervan uiteindelijk € 5,5 miljoen gerealiseerd. Dit betekent dat een deel van de realisatie doorschuift naar 2024.

Binnen de kapitaalgoederen Water en Verharding is er minder gerealiseerd dan gepland. Dit heeft met name te maken met vertragingen in de uitvoering van werken. Projecten schuiven door naar volgend jaar, zoals het baggeren van Hoge Vucht en Kroeten. We werken hiervoor vaak samen met Waterschap Brabantse Delta, waardoor we planningen niet volledig kunnen controleren. Daarnaast heeft o.a. gebrek aan capaciteit ervoor gezorgd dat er minder is gerealiseerd bij het onderdeel Verharding. 

Ook zien we dat in projecten met boomwortelopdruk participatie een rol speelt in het doorschuiven van projecten.

Onderhoudsvoorziening verkeerregelinstallaties
Voor het in stand houden van verkeersregelinstallaties is in 2015 besloten tot het instellen van een specifieke onderhoudsvoorziening. Het meerjaren onderhoudsplan verkeersregelinstallaties wordt jaarlijks geactualiseerd op basis van uitgevoerde inspecties en gerealiseerde projecten, afhankelijk van de ouderdom, vervanging, reparatie en noodzaak van de onderdelen van de verkeerregelinstallaties in Breda. Bij het jaarlijks opstellen van de planning wordt ook goed gekeken naar infrastructurele projecten en werkzaamheden vanuit de afdeling Uitvoering om de werkzaamheden gelijktijdig op te pakken (werk met werk maken).

In verband met de aanpassing van de software van de regeltoestellen van de verkeerregelinstallaties moeten al deze regeltoestellen op 1 januari 2024 zijn vervangen. Mochten deze verkeerregelinstallaties na 1 januari 2024 nog aanwezig zijn en uitvallen, kunnen deze verkeerregelinstallaties niet meer worden gerepareerd. Dit zorgt direct voor verkeersonveilige situaties op de wegen van Breda, wat ten alle tijden moet worden voorkomen. Het gevolg hiervan is dat een aantal verkeerregelinstallaties eerder moeten worden gerenoveerd, maar omdat het niet toegestaan is dat de bestaande voorziening een negatieve stand vertoont, dient de dotering aan de voorziening verkeerregelinstallaties voor de periode 2020-2026 te worden geherprogrammeerd. De totale onderhoudslasten blijft over de totale periode gelijk, maar in de jaren 2020 tot en met 2023 worden extra stortingen gedaan in de voorziening, die in de jaren 2024 tot en met 2026 worden gecompenseerd door de verlaging van de geplande stortingen. In 2023 was de reguliere dotatie € 1 miljoen. 

Op de voorziening van de VRI is een tekort ontstaan van € 0,175 miljoen doordat de uitvoeringskosten de afgelopen jaren hoger zijn geworden door een hogere indexering. Die mag conform het raamcontract het indexeringspercentage van het CBS gebruiken. Dat lag de afgelopen jaren hoger dan het algemene indexeringspercentage dat de gemeente Breda hanteert (6% tot 8% in plaats van 2% tot 3%). Daarnaast is gebleken dat de aannemer door personele problemen niet alle kosten over 2022 had gefactureerd. Daardoor is een verkeerde prognose ontstaan van de beschikbare middelen voor 2023. Deze verkeerde prognose heeft ertoe geleid dat er extra kosten zijn gemaakt bij de renovatie van de verkeerslichten op de Oosterhoutseweg om het doseersysteem (tegengaan van doorgaand verkeer) goed te laten functioneren. Vanuit de exploitatie van het product Mobiliteit 2023 is dit tekort aangevuld. Het tekort is ten laste van de exploitatie genomen.

Onderhoudsvoorziening verharding achterstallig onderhoud
Bij de jaarrekening 2021 werd € 3,2 miljoen gedoteerd om de achterstalligheid in 2 jaar te kunnen oplossen. In 2023 hebben we € 2 miljoen aan werkzaamheden uitgevoerd in plaats van de begrote € 2,7 miljoen (na actualisatie € 2,4 miljoen). Na inspectie bleek dat er aanvullende achterstalligheid is. Daarom doteerden we nog eens € 5,8 miljoen aan deze voorziening.

Personeelsvoorzieningen
De personeelsvoorzieningen omvatten een voorziening voor nog te verwachten kosten voor voormalig personeel, een voorziening voor de zogenaamde APPA-voorziening (voorziening voor Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers), en vanaf 2022 een nieuwe voorziening voor spaarverlof. Het verloop van de personeelsvoorzieningen was in 2023 als volgt:

Voorziening voormalig personeel
Deze voorziening is gevormd ten behoeve van de nog verwachte kosten voor voormalig personeel. Het gaat om voormalige medewerkers waarvan om diverse redenen voortijdig afscheid is genomen, maar waarvan nog kosten doorlopen. Om de diverse afdelingen niet meerjarig met deze kosten te belasten worden deze in het jaar van uitdiensttreding in een keer ten laste van de afdeling gebracht en later vanuit deze voorziening afgewikkeld. Indien een medewerker onvrijwillig wordt ontslagen (niet wegens strafontslag, ouderdomspensioen of arbeidsongeschiktheid) ontstaat er op basis van de werkloosheidswet recht op een uitkering zolang de onvrijwillige werkloosheid bestaat. Afhankelijk van de ontslaggrond kan deze wettelijke uitkering aanvullend en aansluitend worden verhoogd/verlengd op basis van onze eigen rechtspositieregeling. De hoogte en duur van de totale uitkeringslast is vooraf wel globaal in te schatten. Maar is uiteindelijk wel afhankelijk van de vraag of, en zo ja hoe snel de betreffende medewerker elders werk kan vinden. Daarnaast wordt de hoogte van de uitkering ook beïnvloed door de inflatie en de salarisontwikkelingen na het ontslag. Of, en zo ja hoeveel uitkeringen per jaar worden toegekend is vooraf niet in te schatten. Dit kan wel indien het ontslag wordt veroorzaakt door de uitvoering van een reorganisatieplan. Uit historisch verloop komt naar voren, dat het volume jaarlijks niet gelijkblijvend is. De Gemeente Breda kiest er derhalve voor om de ww-verplichtingen via een personeelsvoorziening te laten lopen.

Jaarlijks wordt een analyse gemaakt van de toekomstige verplichtingen. Tot en met eind 2028 is de voorziening voldoende voor het afwikkelen van de bestaande verplichtingen. Omdat de voorziening de komende jaren voldoende toereikend blijkt te zijn, is in 2023 € 0,5 miljoen van de voorziening vrijgevallen. 

Voorziening Wet APPA
De voorziening bevat pensioenreserveringen en wachtgelden van voormalige politieke ambtsdragers (wethouders). De APPA-voorziening wordt jaarlijks aangepast op basis van de extern opgestelde actuariële berekeningen van de pensioenverplichtingen aan (voormalige) politieke ambtsdragers. Naast de jaarlijkse onttrekking uit de voorziening van € 0,7 miljoen is in 2023 € 0,85 miljoen aan de voorziening gedoteerd. Conform de meest actuele berekeningen (eind 2023) bedraagt de pensioenverplichting € 6,5 miljoen en de wachtgeldverplichting € 0,5 miljoen, bij elkaar € 7,0 miljoen.

Voorziening spaarverlof
Als gevolg van een aanpassing van de CAO is vanaf 2022 het zogenaamde verlofsparen ingevoerd. Met deze nieuwe regeling kunnen medewerkers diverse soorten van verlof in één keer omzetten in spaarverlof. Voor het spaarverlof zoals dit vanaf 2022 van toepassing is, moet voor de verplichting een voorziening worden opgenomen omdat hier sprake is van een spaarsaldo dat in de tijd, naar verwachting, niet van gelijke omvang zal zijn wat betreft toevoegingen en opnamen van spaarverlof. Op basis van het inzicht en actuele data bij het opstellen van de jaarrekening is in 2023 de huidige voorziening voldoende en is er geen sprake van vrijval of dotatie.

Overige voorzieningen
De groep overige voorzieningen bestaat uit een voorzieningen voor riolering, afvalservice, archivering Juzt, en van derden verkregen middelen met een specifiek bestedingsdoel. Het verloop van de overige voorzieningen was in 2023 als volgt:

Voorziening riolering
De voorziening riolering is bedoeld voor de egalisatie van de tarieven voor rioolheffing en opvangen van financiële tegenvallers. De voorziening wordt betrokken in het Stedelijk Waterplan 2019-2023. Er worden dotaties of onttrekkingen begroot met als doel om aan het eind van de periode van het Stedelijk Waterplan 2019-2023 uit te komen op een stand van 0. Daarnaast wordt aan het eind van ieder jaar het resultaat riolering ten laste of ten gunste van de voorziening gebracht ter egalisatie.

Er was een vrijval uit de voorziening begroot van € 0,6 miljoen. Na een herberekening is er echter € 0,7 miljoen toegevoegd. Hierdoor ontstaat een positief netto resultaat van € 0,1 miljoen dat gedoteerd wordt aan de voorziening riolering. 

Het resultaat is ontstaan door een hogere opbrengst uit het lozen van bronneringswater en door de doorvoerregeling. Het feit dat niet alle deelopdrachten voor het reinigen en inspecteren van het riool konden worden uitgevoerd, resulteerde in lagere uitgaven dan begroot. Er zijn minder kolken gereinigd en er was minder geld nodig voor het herstraten van sleuven. Ten slotte was er een te groot bedrag gereserveerd voor het opvangen van de kwijtscheldingen voor de rioolheffing, wat ook bijdraagt aan dit resultaat.

Voorziening afvalservice
De voorziening afvalservice is bedoeld voor de egalisatie van de tarieven van afvalservice en opvangen van financiële tegenvallers. De toevoeging in 2023 van € 0,3 miljoen betreft het resultaat op het product afvalservice in 2023.

Voorziening archivering Juzt
Bij de afwikkeling van de liquidatie van Juzt is afgesproken, dat de Gemeente Breda de bewaarderstaken voor de verplichtingen rondom het bewaren van de verschillende soorten dossiers (cliëntendossiers,
personeelsdossiers, financiële dossiers en bestuursarchief) van Juzt voor de komende 20 jaar overneemt en uitvoert. Om dit uit te kunnen voeren heeft de gemeente Breda middelen van € 1,4 miljoen ontvangen.

Voorziening van derden verkregen middelen met een specifiek bestedingsdoel
Deze voorziening is, ingevolge het BBV, bestemd voor van derden (niet zijnde andere overheidsinstellingen) verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden en die beschikbaar zijn voor het volgende begrotingsjaar. Onder deze voorziening zijn middelen toegevoegd voor van derden ontvangen afkoopksommen ten behoeve van parkeervoorzieningen, bijdrage project wind A16, bijdrage social return, en bijdrage afvalfonds Nedvang.